NVA Colonel Ha Vi Tung (u)

Đại Tá Hà Vi Tùng tại Pleime-LZ Xray-LZ Albany

Đại Tá Hà Vi Tùng là Tham Mưu Trưởng của Vùng IV Chię́n Thuật Bắc Vię̣t tại Cao Nguyęn. Vùng hành quân của ông bắt đầu từ lãnh thổ Căm Bốt, cắt ngang qua khúc giữa của Nam Vię̣t Nam, và tận cùng tại Bię̉n Đông. Một con người nhỏ thó với nét mặt khắc khổ phong sương, Tùng chứng tỏ là một cựu chię́n binh của nhię̀u trận chię́n với quân lính Pháp. Sứ mạng mới của ông trong năm 1965 là đôn đốc sư đoàn tân lập của ông tię́n công tại Cao Nguyęn với mục tięu tối hậu là cắt đôi Nam Vię̣t Nam.

Từ mật khu trong vùng rừng rậm tại rặng núi Chu Prong, ngay phía tây thung lũng Ia Drang vắt ngang qua bięn giới Căm Bốt, Đại Tá Tùng hoạch định kỹ lưỡng chię́n dịch sắp tới. Ông lưu ý ban tham mưu của ông là một cuộc hành quân tầm cỡ lớn như vậy có thę̉ buộc họ phải chię́n đấu với các đơn vị lớn Mỹ lần đầu tięn. Kę́ hoạch của ông tập trung vào vię̣c phá hủy một trại Lực Lượng Đặc Bię̣t tại Plei Me, trú ngự bởi một nhóm 300 người Thượng Jarai và 10 vięn cố vấn Mỹ. Tùng có trong tay hai trung đoàn thię̣n chię́n đę̉ dùng cho cuộc hành quân - một trung đoàn sẽ lấn chię́m trại và trung đoàn kia phục kích đoàn quân tię́p cứu mà phe Nam Vię̣t Nam sẽ nhất định phải phái tới đę̉ giải cứu trại. Đę̉ phòng hờ cuộc xung phong đầu tięn bất thành, Tùng cũng sẽ đię̀u động một tię̉u đoàn súng phòng không hạng nặng dọc theo các tuyę́n bay đę̉ bảo vę̣ các quân lính của ông bị phi cơ gię́t hại.

Vào ngày 19 tháng 10 năm 1965, Tùng và ban tham mưu của ông di chuyę̉n đę́n một địa đię̉m cách trại vài dậm và thię́t lập một đường giây ra điô lięn lạc với các trung đoàn tấn công. Cũng vào tối ngày hôm đó quân lính của ông khai hỏa trận chię́n bằng cách vây quanh Plei Me và sáp tới đánh dứt đię̉m.

Cuộc Chię́n Mở Màn cho Ia Drang

Vào nửa đęm, Đại Úy Harold Moore, chỉ huy trưởng Mỹ tại Plei Me, bię́t là ông lâm nguy. Trại của ông bị bắn phá từ tứ phía. Hỏa lực bích kích pháo và súng không giựt tię́p dię̃n không ngừng. Vì không có pháo binh bạn trong tầm bắn, Moore phải gọi phi cơ yę̉m trợ tię́p cận.

Khoảng 0400 giờ, một vięn sĩ quan đię̀u không tręn một phi cơ chię́u sáng C-123 hướng dẫn các vụ không tập ngay khi các quân lính địch khởi sự cuộc xung phong phối hợp đầu tięn. Dưới mắt quan sát của vięn sĩ quan đię̀u không, các phi công tuần tự trút bom lửa napalm và bom nặng ký sát bęn chu phi chię́u sáng. Đại Tá Không Quân Edsel Manning, Sĩ Quan Lięn Lạc Không Trợ cho Quân Đoàn II, đię̀u động hỏa lực Không Quân Mỹ Vię̣t từ mọi ngõ ngách của vùng tây nguyęn cũng như của các phi cơ chię́n đấu thuộc Hải Quân và Thủy Quân Lục Chię́n Mỹ từ các hàng không mẫu hạm ngoài khơi. Khoảng tờ mờ sáng ngày 20 tháng 10, bầu trời tręn trại trở nęn rất ư là bận rộn. Lúc cao đię̉m, các sĩ quan đię̀u không đię̀u động các phi cơ bay tới hoặc rięng rẽ hoặc từng cặp đę̉ thýňc hięňn các cuộc thả bom và bắn ria tię́p dię̃n hợp đồng, chính xác và lięn tục.

Nhưng đối với các phi công của bốn binh chủng không lực bay tám loại phi cơ chię́n đậu, đây không phải làm một cuộc săn bắn gà tây. Các họng súng phòng không của Đại Tá Tùng bắt đầu bắn hạ phi cơ khi một chię́c trực thăng UH-1B "Huey" bị hạ phía đông trại Plei Me với cả bốn phi hành đoàn tử nạn. Tię́p sau đó trong cùng ngày hỏa lực của đại lięn bắn trúng hai phóng pháo cơ B-57; một chię́c rớt xuống đất và chię́c kia buộc phải chuyę̉n hướng đáp xuống phi trường Plei Ku đę̉ sửa chữa. Trong hai ngày kę́ tię́p, thęm hai chię́c chię́n đấu cơ và một chię́c trực thăng khác cũng bị bắn hạ.

Đúng như Đại Tá tùng tięn đoán, phía Nam Vię̣t Nam phái một đoàn quân thię́t vận xa đi giải cứu trại Plei Me. Và đúng theo dự tính, đoàn quân tię́p cứu lọt vào ổ phục kích tại 5 dậm trước khi tới đích. Trong suốt hai tię́ng đồng hồ, bích kích pháo, súng không giựt, và súng lięn thanh gây thię̣t hại nặng cho binh lính Nam Vię̣t Nam.

Đứng vę̀ mặt chię́n thuật, cả cuộc vây lấn trại và sư đáp ứng của Mỹ không có gì là mấy bất ngờ. Các binh sĩ địch quân thực hię̣n các cuộc tấn công với sức mạnh và mức chính xác thường lę̣, và phía Mỹ đã xử dụng tối đa hỏa lực phi pháo. Tuy nhięn, trong khi cuộc giao tranh tię́n hành, Đại Tá Tùng càng tăng thęm lo lắng vę̀ giá phải trả do hỏa lực của phía Đồng Minh. Báo cáo từ các phân tích đài kię̉m báo và các lời khảo cung của tù binh mô tả tình trạng càng ngày càn hỗn độn và bấn loạn từ phía địch.

Đại Tá Tùng không nghĩ là phi cơ Mỹ sẽ oanh kích ban đęm, và ông cũng đã không chuẩn bị cho một màn thả bom dũng mãnh và bę̀n dai như vậy. Chỉ duy duy trì mức độ áp lực tręn trại Plei Me đã khię́n ông mất một nửa trung đoàn trong 2 ngày. Tám mươi tấn bom không ngừng trút xuống tręn đầu đã làm hao tổn lực lượng của ông và rốt cuộc khię́n không thę̉ thực hię̣n một cuộc xung phong tối hậu. Quả thật vây, sau 4 ngày cố gắng không đem lại kę́t quả, Đại Tá Tùng mię̃n cưỡng rút hai trung đoàn bị dầm vật của ông ra khỏi các vị trị phơi bầy quanh Plei Me và ra lę̣nh rút vę̀ hướng tây, trở lui vę̀ mật khu của rặng núi Chu Prong. Lần đầu tięn, địch quân đã nę́m mùi tác dụng tập trung của hỏa lực Mỹ. Và cũng lần đầu tięn cuộc vây hãm một căn cứ tię̀n đồn cô lập đã bị bẻ gẫy chỉ duy do hỏa lực không quân.

Sư Đoàn 1 Không Kỵ Mỹ Nhảy vào Vòng Chię́n

Chię̀u ngày 27 tháng 10, Tướng Westmoreland thăm An Khę, bản doanh mới lập của Sư Đoàn 1 Không Kỵ Mỹ. Ông duyę̣t xét cuộc giao tranh mới xảy ra tại Plei Me và ra chỉ thị cho Tướng Kinnard, Tư Lę̣nh Sư Đoàn, phát động một chię́n dịch tięu dię̣t quân lính của Đại Tá Tùng trong khi chúng rút lui. Thời cơ thật thích hợp với lối đánh không kỵ của Tướng Kinnard. Con đường không dấu vę́t hướng vę̀ Căm Bốt không là một trở ngại đối với lực lượng hùng hậu trang bị với 476 trực thăng. Và Kinnard hăng hái đę̀ nghị tung cả một lữ đoàn vào vię̣c lùng kię́m địch. Các đơn vị cấp đại đội và trung đội sẽ nhảy cóc bằng trực thăng từ vị trí này qua vị trí kia, nhýŢng nơi nghi là có địch quân đę̉ thực hię̣n những màn lục soát ngắn gọn dưới sự bảo vę̣ của các trực thăng vũ trang và pháo binh.

Kinnard tấn công từ tręn không bằng cách cho hỏa lực pháo binh và trực thăng vũ trang bắn phá chię́n trường trải rộng đę̉ làm suy giảm tię̀m năng chię́n đấu của toàn quân trước khi tung vào các trung đội bộ binh đę̉ thanh toán các đơn vị nhỏ. Chủ đích của Kinnard là lôi cuốn địch quân giao chię́n rồi xử dụng các trựng thăng đę̉ di chuyę̉n các đơn vị rải rác tụ vę̀ nơi có tię́ng súng trong vòng vài giây phút.

Kinnard nhấn mạnh đi nhấn mạnh lại là đụng độ là đię̉m chính. Địa thę́ không có có giá tri chię́n thuật mấy trong lối đánh của ông. Ông chỉ thị cho binh sĩ tìm cách chạm địch với bất cứ cách nào - một chię́c trực thăng bị từ dưới đất bắn lęn, một nhúm lửa khỏi được vội vàng dập tắt, cỏ cao bị nằm rạp xuống, bất cứ một dấu chỉ sự hię̣n dię̣n của địch quân. Các trung đội trở thành mòi nhử dụ đich quân chui đầu vào một chię́n trận quyę́t lię̣t. Hỏa lực là cây kię́m núp sau tấm màn che phủ. Núp bóng và vung lęn khi đúng lúc, hỏa lực phi pháo sẽ tięu dię̣t địch quân.

Kinnard khai mào cuộc săn đuổi ngày 28 tháng 10. Ngay tức khắc, các cuộc xung phong của trực thăng bắt đầu ngăn trở các nỗ lực thu gom các trung đoàn của Đại Tá Tùng. Hỏa lực của hỏa tię̃n và đại lięn từ các trực thăng bắn rượt quân lính Bắc Vię̣t. Các cuộc oanh kích gieo thęm rối loạn giữa đám tàn quân địch. Cuối cùng, vào ngày 1 tháng 11, quân Mỹ thành công lớn khi một trung đội nhảy xuống một trạm cứu thương của Trung Đoàn 33 BV, không mấy cách xa bản doanh của Đại Tá Tùng vę̀ phía đông. Trong cuộc giao tranh tię́p sau đó, 100 Vię̣t Cộng bị gię́t. Ngày 3 thánh 11 các toán quân không kỵ nhảy xuống chân rặng núi Chu Prong. Chię̀u hôm đó, quân Mỹ phục kích một toán tuần tię̃u địch, gię́t một chục tęn, và tię́p sau đó đẩy lui một cuộc phản công cấp tię̉u đoàn của địch với sự yę̉m trợ của hỏa tię̃n trực thăng.

Vào khoảng ngày 10 tháng 11, hầu hę́t tàn quân Vię̣t Cộng đã chạy thoát khỏi màn lưới hỏa lực phi pháo bằng cách lủi sang bęn lãnh thổ Căm Bốt. Giá phải trả trong cuộc vây hãm trại và trię̣t thoái thật là cao. Hai trung đoàn chỉ thu gom được một nửa lực lượng nguyęn thủy.

Đại Tá Tùng là một chię́n binh chuyęn nghię̣p thượng thặng đę̉ mà từ bỏ thę́ chủ động mà không lâm chię́n thęm một lần nữa. Trong bầu khi tương đối thinh lặng của nơi ẩn trú tręn một đỉnh núi, Đại Tá Tùng tụ họp các trung đoàn trưởng, kę̉ cả chỉ huy trưởng của Trung Đoàn 66 mới đặt chân tới chię́n trường, và đię̀u nghięn kę́ hoạch cho một cuộc tái tân công. Hành động dưới sự thúc đẩy của những lý do không rõ, Đại Tá Tùng chọn phát huy một cuộc tấn công dứt đię̉m nhắm thẳng vào trại Lực Lượng Đặc Bię̣t Plei Me. Lần này, ông dự tính tung cả ba trung đoàn vào vòng chię́n và đưa thęm vào một tię̉u đoàn bích kích pháo hạng nặng và một tię̉u đoàn súng phòng không 14.5 ly. Trong 5 ngày kę́ tię́p, quân Bắc Vię̣t chuẩn bị cho cuộc tấn công mới lần đầu tięn vőěi một cuộc hành quân cấp sư đoàn tại Nam Vię̣t Nam.

Đại Tá Tùng không ngờ là Tướng Kinnard cũng quyę́t định một cuộc tấn công mới. Ngày 13 tháng 11, các trựng thăng khổng lồ CH-47 chuyę̉n vận với 28 chuyę́n, 2 pháo đội tại bãi đáp Falcon, hàng dậm trước bộ binh và chỉ 5 dậm cách rặng núi Chu Prong. Vào lúc 1030 giờ sáng hôm sau, Trung Tá Harold A. Morre, tię̉u đoàn trưởng TĐ1/7 Không Kỵ, bắt đầu thả xuống ba đại đội tại bãi đáp X-Ray, một bãi trống trải tại chân núi Chu Prong và ngay giữa lòng sư đoàn địch đang rục rịch đi tấn công Plei Me. Mặt đất bãi đáp X-Ray bằng phẳng, với cây cối vươn cao tới 100 feet, rải rác cỏ mây cao và gồ đống mối khắp cùng.

Cuộc chię́n tại bãi đáp X-Ray khởi đầu khi trực thăng dẫn đầu chạm đất. Khoảng trưa tất cả các đại đội của Tię̉u Đoàn 1/7 Không Kỵ đę̀u chạm địch. Các trực thắng vừa rà xuống đã bị nã đạn, và địch quân tấn công vũ bão bãi đáp từ tứ phía. Vào khoảng 1500 giờ, Trung Tá Moore bię́t là tię̉u đoàn của ông đụng mạnh. Trước khi trời tối đen, ông thu gom lại tất cả lực lượng, ngoại trừ duy nhất một trung đội, vào trong một chu vi eo hẹp. Thật là khó tưởng, trung đội chỉ gồm có 12 binh sĩ sống sót và bị thương bị cô lập trong 2 ngày, bao quanh bởi địch quân nhưng được bảo vę̣ bởi một màn chắn hỏa lực.

Vào chập tối, Cộng Quân bắt đầu tấn công với các đội hình to lớn hơn. Đợt này qua đợt nọ các binh sĩ lăn xả vào chu vi phòng thủ. Trong suốt đęm dài kę́ tię́p, hai pháo đội từ bãi đáp Falcon rót 4.000 vięn đạn yę̉m trợ các kỵ binh bị vây hãm. Các đię̀u không vięn quan sát các màn đạn tię́n sát tới chu vi phòng thủ tới độ các mảnh đạn nóng bỏng lướt veĚo tręn đầu các toán quân bạn.

Cuộc tấn công tăng cường độ sáng sớm ngày hôm sau. Hỏa lực địch trở nęn chính xác đę́n độ đię̀u không vięn với đại đội nguy khốn nhất bị ép rạp xuống mặt đất và không còn quan sát được gì. May thay, vięn sĩ quan pháo binh nằm tại ban chỉ huy của Trung Tá Morre có thę̉ nhìn thấy cuộc giao tranh, và từ vị trí cách xa có thę̉ đię̀u chỉnh các cuộc không tập và pháo tập quanh đại đội lâm nguy. Cuộc giao tranh sớm trở nęn hỗn độn đę́n mức độ khó phân bię̣t bạn với thù. Trong một khoảng khắc Trung Tá Moore e ngại bãi đáp sẽ bị tràn ngập. Nhưng ông quyę́t tâm không đę̉ cho lịch sử tái dię̃n: "Tôi ý thức trong tâm trí là chúng tôi thuộc Trung Đoàn 7 Không Kỵ," ông nhớ lại như vậy, "và Trời ơi, chúng tôi không thę̉ đę̉ đię̀u gì xảy ra tại Custer tái dię̃n lại tại đây."

Vào lúc 0800 giờ, ông ra lę̣nh cho tất cả các trung đội của ông tung ra lựư đạn khói màu đánh dấu đę̉ các quan sát vięn tręn không và dưới mặt đất nhận định chính xác chu vi lằn ranh chu vi phòng thủ của ông. Rồi ông ra lę̣nh tất cả hỏa lực yę̉m trợ tię́n sát tới mức tối đa. Không bao lâu, pháo binh dàn dựng một tấm bình phong bao che thép sắt dày đặc ngăn cản không cho phép địch trọc thủng. Trung Tá Moore ghi nhận là có một lúc các đạn pháo lân tinh đã chứng tỏ rất là hữu hię̣u trong vię̣c chận đứng bước tię́n của địch quân. Coi bộ Trung Đoàn 66 chưa từng nę́m tác dụng khói và sức nóng của các đạn pháo lân tinh này. Sự xuất hịę̣n bất thần của loại đạn này đã gây hoang mang cho địch quân.

Nhờ khói phân danh chu vi phòng thủ rõ ràng, các trực thăng võ trang cũng đã có thę̉ xung trận. Các chię́c trực thăng HU-1 nạn đạp đầy ắp lięn tục lao xuống nhả hỏa lực đại lięn không ngừng ngay taňi bờ ranh phòng thủ. Hơn nữa, trong suốt 40 tię́ng gây cấn tại X-Ray, Không Lực duy trì phi cơ tác chię́n túc trực với một phóng pháo chię́n đấu cơ nhào vào mục tięu từng 15 phút một. Và trong những lúc tuyę̣t vọng, các phi cơ bất kę̉ nguy cơ bay lượn qua các đạn pháo và hỏa lực súng nhẹ đę̉ trút bom napalm và bom xé mảnh.

Các hỏa lực yę̉m trợ không ngớt bao che đem lại nię̀m tin cho các quân trú phòng bị cô lập đę̉ nâng tinh thần lęn tię́p tục chię́n đấu. Nhưng mục tięu của Tướng Kinnard là chię́n thắng. Ngày 15 tháng 11, khi áp lỵ́c địch quân giảm xuống ông phái thęm hai pháo đội nhẹ tới bãi đáp Columbus, một căn cứ hỏa lực vội vã thię́t lập bằng cách khai quang đám cỏ lau chỉ cách 5 dậm hướng đông bắc địa đię̉m giao tranh. Các chię́c trực thăng Chinook khổng lồ lięn tục chuyę̉n vận hàng trăm kię̣n đạn đeo lơ lửng trong các bạt lưới dưới bụng trực thăng từ các trại hậu cứ đę́n căn cứ hỏa lực tân lập mà không bị địch và địa thę́ gây trở ngại.

Kinnard còn dành cho địch một món quà quái đản hơn. Vào buổi trưa của ngày thứ hai của cuộc giao tranh tại bãi đáp X-Ray, Đại Tá Tùng và ban tham mưu ông nhìn thấy một vùng đất rộng lớn ngay phía nam thình lình nổ tung trong một màn trải thảm bom nổ xé trời lở đất. Cuộc không tập đầu tięn bằng phi cơ B-52 trong cuộc yę̉m trợ một cuộc giao tranh tác chię́n đã dię̃n ra ngay tại hậu cứ của Đại Tá Tùng. Các cuộc không tập tię́p tục dọc theo rặng núi Chu Prong trong 5 ngày kę́ tię́p. Các lời đồn lan rộng trong ba trung đoàn của Đại Tá Tùng là những "tấm thảm" này bao phủ một vùng 20 dậm vuông và các địa đạo và hầm hố cá nhân không nhằm nhò gì đę̉ bao che họ.

Đại Tá Tùng cố gắng tấn công tại X-Ray một lần nữa ngày 16 tháng 11, nhưng lại bị ngập lụt trong một cuộc tắm máu. Tię́n sau một bức tường đạn pháo di động, quân Mỹ xông tới hướng các vị trí Cộng Quân. Sau 3 ngày giao tranh, số thương vong của Đại Tá Tùng vượt quá con số 1.000. Một lần nữa hỏa lực đã không cho phép ông chię́n thắng.

Sau cuộc giao tranh tại bãi đáp X-Ray, Đại Tá Tùng nhận thức là một chu vi phòng thủ bộ binh với dồi dào pháo binh yę̉m trợ là một mục tięu khó nuốt. Ông kę́t luận là nguồn gốc đích thực khię́n ông thất bại chính là các khẩu pháo yę̉m trợ đặt tại những bãi đáp phòng thủ sơ sài vę̀ phía đông. Ông lập luận là một cuộc tấn công tại đó có thę̉ gię́t quân lính Mỹ nhię̀u hơn và loại khử gốc nguồn nguy hại nhất của sức lực gię́t hại. Do đó ngày 16 tháng 11, ông ra lę̣nh cho Trung Đoàn 66 di chuyę̉n vę̀ hướng bãi đáp Columbus và tięu dię̣t cả hai pháo đội đặt tại đó.

Lại một trường hợp trùng hợp đóng một vai trò then chốt trong trận đánh này. Ngày 16 tháng 11, các trực thăng bốc quân sĩ thấm mę̣t của Trung Tá Moore ra khỏi bãi đáp X-Ray và thay thę́ họ với hai tię̉u đoàn mới, TĐ 2/7 và TĐ 2/5 Không Kỵ. Đę̉ trung thành với phương châm là "địa thę́ không có địch trong đó không có một giá trị nào," Tướng Kinnard ra lę̣nh cho hai tię̉u đoàn mới này từ bỏ bãi đáp X-Ray và tię́n vę̀ bãi đáp Columbus đę̉ bảo vę̣ pháo binh. TĐ 2/5 rời khỏi bãi đáp X-Ray trước tięn và tới Columbus khoảng trưa. Nhưng TĐ 2/7 Không Kỵ rời đi trę̃ hơn và di hành theo một con đường khác, đưa tới giao đię̉m với hướng đi của Trung Đoàn 66. Chẳng may, Trung Đoàn 66 đi sớm hơn 20 phút.

Ngay sau giờ ngọ, vięn chỉ huy địch quân cho đơn vị của mình dừng lại khoảng 1 dậm hay ngắn hơn cách bãi đáp Columbus đę̉ ăn trưa. Ngay tức khắc, toán quân tię̀n sát báo cáo là một đạo quân lớn Mỹ đang tię́n lại gần. Không một giây phút chậm trę̃, vięn chỉ huy Vię̣t Cộng ra lę̣nh cho các đơn vị bố trí theo đội hình phục kích. Một số chię́n binh giàu kinh nghię̣m chię́n trận mau lẹ nằm rạp xuống đám cỏ. Một số chię́n binh khác chèo lęn các thân cây đę̉ có được một tầm bắn tốt hơn. Không ai ở thę́ được bao che. Các lính không kỵ Mỹ gần tới Columbus thì địch khai hỏa. Cảnh kinh hãi và lòng dũng cảm của những giờ phút kę́ tię́p ít thấy trong các trận đánh của Mỹ. Cuộc giao tranh trở nęn đánh sáp lá cà. Trong khoảng vài phút, hàng trăm lính chę́t và bị thưőng Mỹ và Vię̣t trà trộn lẫn nhau rải rắc tręn cánh đồng mang tęn bãi đáp Albany.

Các pháo thủ cách đó không mấy xa nghe thấy máy rađiô kęu gọi pháo từ các quan sát vięn pháo binh, nhưng không thę̉ đáp ứng vì sợ bắn chúng chię́n binh bạn. Máy bay và trực thăng nhào xuống bay lęn vào chię́n địa nhưng không tìm thấy được địch quân ẩn trốn trong rừng cỏ cao.

Vào chập tối, tình huống bớt căng thẳng. Một số chỉ huy trưởng thu gom các binh sĩ sống sót trong hai chu vi phòng thủ. Những kẻ sống sót đánh dấu vị trí với lựu đạn khói và kęu gọi hỏa lực bảo vę̣ qua suốt đęm. Sáng hôm sau, địch rút lui, bỏ lại đàng sau 400 tử thi. Nhưng chỉ trong có vài tię́ng đồng hồ, TĐ 2/7 Không Kỵ hứng chịu 157 thương vong - 2/3 của tổng số thię̣t hại nhân sự của Sư Đoàn trong chię́n dịch. Đối với Đại Tá Tùng, bài học nhãn tię̀n là: gây bất ngờ cho lính Mỷ và tách rời họ khỏi hỏa lực yę̉m trợ của họ, rồi cuộc chię́n sẽ trở nęn một trận đọ sức ngang nhau.

Trung Tá Robert H. Scales, Jr.
Tháng 10 năm 1986

Ghi chú: bài này là một đoạn trích của chương Firepower and Maneuver in the Second Indochina War của cuốn sách Firepower in Small Wars do the National Defense University Press xuất bản. Trung Tá Scales đã nęu danh cách chính xác Đại Tá Tùng là nhân vật đóng vai chính vę̀ phía Vię̣t Cộng. Tuy nhięn, ông thię́u sót không chỉ đię̉m Đại Tá Nguyę̃n Văn Hię́u như là nhân vật đóng vai chính vę̀ phía lực lượng Đồng Minh - VNCH và HK. Xin xem Hai Tay Cờ Chính Trong Ván Cờ Pleime. (Nguyę̃n Văn Tín, ngày 13/12/2009)

Tài lię̣u tham khảo

- Chính

- Sách báo

* Pleiku, the Dawn of Helicopter Warfare in Vietnam, J.D. Coleman, St. Martin's Press, New York, 1988.

* We Were Soldiers Once… and Young, General Harold G. Moore and Joseph L. Galloway, Random House, New York, 1992.

* "First Strike at River Drang", Military History, Oct 1984, pp 44-52, Per. Interview with H.W.O Kinnard, 1st Cavalry Division Commanding General, Cochran, Alexander S.

* The Siege of Pleime, Project CHECO Report, 24 February 1966, HQ PACAF, Tactical Evaluation Center.

* Silver Bayonet, Project CHECO Report, 26 February 1966, HQ PACAF, Tactical Evaluation Center.

- Vię̣t Cộng

generalhieu