LZ X-Ray Battle- Comparison of 2 American and Vietnamese Narration ̣(u)

Trận Đánh tại LZ X-Ray
theo lời kể riêng rẽ của hai bản văn tiếng Anh và tiếng Việt của
Bản Tường Trình Sau Trận Đánh của Quân Đoàn II

Why Pleime (bản dịch)

Nhưng kế hoạch này sẽ chẳng bao giờ được đem ra thực hiện vì chỉ vài ngày sau, Lữ Đoàn 3 đánh thốc trở lại hướng tây. (Hành Quân Silver Bayonet).

Pleime, Trận Chiến Lịch Sử

Nhưng kế hoạch trên đã không bao giờ có dịp thực hiện! Vì chỉ trong vòng mấy ngày sau, khi không tìm thấy dấu vết gì ở phía Đông, Lữ Đoàn 3 dù lại tiếp tục ra công lùng kiếm ở phía Tây.

Vào trưa ngày 14 tháng 11, các trực thăng đổ quân và pháo binh của Sư Đoàn 1 Không Kỵ tới ngay cửa ngõ của rặng núi Chu Prông. Thay vì phát động một cuộc tiến công vào Pleime, Mặt Trận B3 buộc phải tranh đấu để bảo vệ hậu cứ của mình. Bãi đổ bộ mang tên LZ X-ray khoảng 25 cây số từ Trại Pleime, tại phía đông chân núi của rặng Chu Prông. Địa thế bằng phẳng và gồm các bụi cây cao tới 100 foot, cỏ voi cao từ một đến năm foot và các gò đống khác cùng khu vực cao tới tám foot với bụi rậm và cỏ voi trên và xung quanh chúng. Dọc theo cạnh phía tây của bãi đổ bộ, các cây cối và cỏ dại thật là dày đặc và tiếp nối vào trong rừng già trên các chân đồi núi.

Địa điểm được lựa chọn là chân núi phía Tây-Nam theo đường chim bay, gần một làng được VC gọi là Anta và dùng làm căn cứ của Trung Đoàn 33 theo lời khai của các tù binh VC.

Sau 20 phút pháo binh bắn phá chuẩn bị, và 30 giây hỏa lực không quân, cuộc đổ bộ của tiểu đoàn 1/7 Không Kỵ bắt đầu. Tiểu Đoàn Trưởng, Trung Tá Harold G. Moore, thân chính cùng đại đội xung kích - Đại Đội B - đổ bộ đúng 1048 giờ ngày 14 tháng 11 năm 1965.

Trong khi các trực thăng bay trở lại Pleime bốc đại đội A, đại đội trưởng đại đội B lo thiết lập an ninh của bãi đáp bằng cách ra lệnh một trung đội phái một tiểu đội của mình vào các khu vực khác nhau, 52 tới 100 thước ngoài bãi đổ quân để dò thám. Vào khoảng 1120 giờ một tù binh bị bắt. Tên này khai là chỉ ăn chuối thay cơm trong năm ngày qua và có ba tiểu đoàn Việt Cộng trên núi.

Lúc 1210 giờ, một số lượng phần tử của đại đội A đổ bộ xuống đủ, phận vụ lo an ninh được giao cho đại đội này và đại đội B được lệnh lùng kiếm phần dưới của khu vực núi đặc biệt nhắm vào ngón tay đưa xuống bãi đáp X-ray.

Khoảng 1245 giờ, các phần tử tiên phong của đại đội B bắt đầu giao tranh trong một cuộc đọ súng với tầm mức tương đối nhẹ. Không bao lâu sau, vào khoảng 1330 giờ, đại đội trưởng báo cáo là anh ta bị ít nhất hai đại đội địch tấn công và trung đội 2B1/7 bên cánh phải sắp có thể bị bao vây và cắt đoạn khỏi phần còn lại của đại đội bởi một lực lượng đông đảo hơn. Cuộc đọ súng gia tăng cường độ. Đồng thời một ít hỏa lực pháo cối 60 và 81 ly bắt đầu rót xuống bãi đáp và vào đại đội B.

Không bao lâu sau khi cuộc giao tranh bắt đầu, trung đội cuối cùng của đại đội A và các phần tử tiên phong của đại đội C đổ bộ xuống. Đại đội A liền được lệnh di chuyển sang bên cánh trái của đại đội B, để thiết lập tiếp cận với đại đội này, để bảo vệ cạnh sườn trái và để phái một trung đội đi tiếp cứu đại đội B bằng cách tới trung đội đang bị nguy khốn. Đại đội C được lệnh chiếm một vị trí ngăn chận bên ngoài bãi đáp về phía nam và tây nam để tránh cho bãi đáp bị tràn ngập về hướng đó và để bảo vệ cạnh sườn trái của đại đội A.

Lực lượng địch tấn công Tiểu Đoàn 1-7 khi đó ước chừng vào khoảng gần 1000 tên. Hàng ngũ Tiểu đoàn cũng bị nao núng vì lực lượng đổ bộ có bốn Đại Đội thì hai Đại Đội A và B vừa phải chống đỡ sườn bên trái vừa phải lo giải cứu cho Trung đội cô lập, còn hai Đại Đội C và D vừa chân ướt chân ráo đáp xuống đã phải cố gắng để ngăn chặn mũi dùi của địch. Chủ tâm của địch là làm cho Tiểu đoàn 1-7 phải chống đỡ mọi mặt và vì một Trung đội bị cô lập, buộc Tiểu đoàn phải lao mình vào một cuộc giải vây, lực lượng bị xé lẻ và sẽ bị địch tiêu diệt lần lần.

Hỏa lực không kích và pháo kích được lệnh bắn phá vào phần ven biên của chân núi và tiến dần lên núi và trên đường tiến quân của địch tới bãi đáp từ hướng tây và nam. Nhưng địa thế không có nét rõ ràng làm tiêu chuẩn và các bụi rậm và cây cối đều trông giống nhau. Không khí bị khói và bụi vẩn đục. Vì trung đội 2B1/7 bị tách rời khỏi ở phía trước của hai đại đội A và B khiến cho hỏa lực yểm trợ cho hai đại đội này bị chậm trễ. Tuy nhiên, bằng cách dùng kỹ thuật "diù dắt" hỏa lực xuống núi từ hướng nam và tây, hỏa lực được đặt tại những nơi tạo một ít nâng đỡ cho hai đại đội này. Mặc dù cố gắng hết sức, đại đội B tăng phái chỉ có thể tiến tới cách trung đội bị cô lập khoảng 75 thước và không tiến lớn hơn được.

Đồng thời, đại đội A trừ cũng đụng độ nặng với một lực lượng lớn của ít nhất một đại đội địch đang tiến tới dọc theo một khe suối khô nước song song với ven phía tây của bãi đáp. Ngay lập tức một cuộc cḥạm súng mãnh liệt phát nổ. Đại đội A bị tổn thất nhẹ và gây thiệt hại nặng cho địch. Một tiểu đội ở vào một vị trí cho phép nhả hỏa lực vào cạnh sườn của một toán từ 50 đến 70 lính Việt Cộng trong khi họ di chuyển ngang qua phía trước mặt.

Ngay khi cuộc giao tranh với đại đội A bùng nổ, các phần tử cuối cùng của đại đội C và các phần tử tiên phong của đại đội D đổ bộ xuống. Đại đội trưởng đại đội C ra lệnh cho các đơn vị vào vị trí dọc theo các phần tử khác đã đổ bộ năm phút trước, một lực lượng gồm 175-200 địch quân tiến tới bãi đáp và đâm đầu thẳng vào đại đội C. Địch quân bị chận đứng và nhiều quân sĩ bị giết trên đường xông tới chiếm cứ bãi đáp. Cuộc giao tranh kéo dài khoảng một tiếng rưỡi cho đến khi địch bị bấn loạn và hao mòn buộc phải tháo lui dưới không kích và pháo kịch, lôi theo nhiều xác chết và quân sĩ bị thương.

Nhất là Phao binh và không quân tuy sẵn sàng yểm trợ mà không làm gì được vì khói bụi đầy trời, cây cối rậm rạp, không có một địa hình địa thế nào để làm tiêu chuẩn hướng dẫn phi cơ. Binh sĩ nào cũng lo nổ súng, chính các Đại đội Trưởng cũng chưa làm sao xác định được vị trí của các Trung Đội, Tiểu đội thuộc quyền. Pháo binh phải yểm trợ bằng cách bắn vào sau lưng địch và tác xạ dần dần thu ngắn lại cho trúng địch quân, thay vì bắn ngay vào phía trước khiến địch phải lui về.

Lúc 1500 giờ, trong khi số còn lại của các phần tử tác chiến thuộc tiểu đoàn cuối cùng đổ bộ xuống, và hỏa lực địch thuyên giảm dưới sức phản công của hai đại đội C và D, tiểu đoàn trưởng có thể nhanh chóng ra lệnh cần thiết để tái phối trí quân ngũ. Sau đó, hai cuộc tấn công được phát động để tiến tới trung đội 2B1/7 đang vị bao vây. Nhưng vấp phải một lực lượng địch đông đảo hơn đang từ các vị trí che kín tìm cách cắt đoạn các lực lượng tấn kích.

Nhờ thế các cuộc tấn công của địch yếu dần và Tiểu đoàn có thì giờ chỉnh đốn lại hàng ngũ và hệ thống phòng thủ và Tiểu đoàn Trưởng có thể chú tâm vào việc giải cứu cho Trung đội bị cô lập. Nhưng địch đã quyết tâm thực hiện ý định nên hai Đại Đội A và B vừa tiến lên là bị chặn lại và mặc dù chỉ cách Trung Đội trên khoảng 150m cũng không sao tiến thêm được nữa. Pháo binh phải bắn đạn cháy khiến địch không chịu nổi phải lui dần nhưng Trung đội trên vẫn bị tách rời khỏi Đại Đội B và bị bao vây.

Khoảng 1740 giờ, Trung Tá Moore quyết định kéo hai đại đội A và B trở lui lại ven bãi đáp dưới hỏa lực yểm trợ bao che và thiết lập một chu vi phòng thủ qua đêm. Tiểu đoàn vẫn còn duy trì liên lạc tốt với các trung đội xung quanh và được bao che bởi một vòng đai pháo kích bắn tiếp cận bảo vệ. Khoảng 1800 giờ, đại đội B thuộc tiểu đoàn 2/7 đổ bộ để tăng cường cho 1/7.

Ngày 15 tháng 11 năm 1965
Vì bị tổn thất nặng vào buổi chiều, địch chỉ đánh dạm nhẹ xung quanh chu vi phòng thủ vào ban đêm. Còn trung đội bị cô lập hóa thì bị ba đợt tấn công riêng rẽ nhưng nhờ vào hỏa lực pháo kích tiếp cận liên tục, khi trời sáng, nhiều xác địch nằm ngổn ngang xung quanh trung đội.

Lúc đó đã gần 8 giờ tối, Trung tá Moore liền quyết định rút lui hai Đại Đội này về để tổ chức phòng thủ đêm, để phòng đợt tấn công thứ hai của địch lợi dụng lúc trời tối. Riêng Trung đội bị bao vây suốt đêm được không quân và pháo binh bắn yểm trợ ở xung quanh khiến địch ba lần xung phong đều thất bại, không thanh toán được Trung đội này.

Tính đến 19 giờ ít nhất cũng đến khoảng 400 địch bỏ xac. Vì tổn thất nặng nề này nên đêm hôm đó địch chỉ khuấy rối chứ không mở một cuộc tấn công nào đáng kể vào vị trí của tiểu đoàn, khi đó được tăng cường thêm một Đại đội B của Tiểu đoàn 2-7 trực thăng vận tới vào lúc 18 giờ.

Nhưng khi mặt trời vừa ló dạng, địch tái xuất hiện và đồng loạt tấn công từ ba phía: từ phía nam, tây nam và đông nam. Vào khoảng 0730 giờ, địch đã di chuyển gần tới chu vi các hố chiến đấu mặc dù bị pháo binh, bích kích pháo và không kích tiếp cận gây tổn thất nặng nề. Có nhiều cuộc đánh xáp lá cà xảy ra. Lúc 0755 giờ, tất cả các vị trí của trung đội được lệnh tung ra lựu đạn khói màu để xác định vị trí cho các quan sát viên trên trời vòng đai của chu vi phòng thủ và tất cả các hỏa lực yểm trợ tiến hết sức gần, vì hỏa lực của địch dày đặc khiến cho mọi di chuyển tới hay nội trong khu vực phòng thủ gây nên tổn thất cho quân lính của ta. Một số pháo kích của ta rơi vào bên trong chu vi phòng thủ và hai quả bom napalm thả vào khu vực của đơn vị chỉ huy.

Nhưng khi trời vừa sáng thì địch đã lại xuất hiện tấn công ba mặt liền một lúc: phía Tây Nam, Đông Nam và nhất là ở phía Nam, nơi phòng tuyến của Đại Đội C. Trận giao tranh còn dữ dội hơn ca trong ngày hôm trước vì địch đã liều chết cố vào sát vị trí Tiểu Đoàn. Trận đánh xáp lá cà khiến cho các đơn vị phải dùng lựu đạn khói để xác định vị trí cho phi cơ oanh kích cách quân bạn chừng 50 thước, Bom napalm đã rơi ngay cả vào gần vị trí Bộ Chỉ Huy và ở nhiều chỗ, xác địch và bạn lẫn lộn với nhau.

Vào khoảng 0910 giờ, đại đội A thuộc tiểu đoàn 2/7 đổ bộ xuống tăng cường. Khoảng 1011 giờ, cuộc tấn công của địch bị đẩy lui, xác địch, tứ chi địch, vũ khí và quân cụ nằm ngổn ngang đầy ven bờ và phía trước chu vi phòng thủ. Có dấu chỉ cho thấy xác địch và thương binh địch được lôi kéo ra khỏi khu vực giao tranh.

Cả khu vực bãi đáp súng đạn vang rền khiến cho Đại Đội A của Tiểu Đoàn 2/7 đến tăng cường cho Tiểu Đoàn cũng đành đợi đến 2 giờ sau mới đáp xuống được. Đến 10 giờ sáng, sau hơn 3 giờ kịch chiến, cuộc tấn công của địch bị tan rã.

Việc giải tỏa trung đội bị cô lập xảy ra vào buổi chiều và do tiểu đoàn 2/5 phái đi bởi Lữ Đoàn 3 thực hiện; đơn vị này đi bộ từ bãi đáp Victor, và tiến sát tới bãi đáp X-ray lúc 1205 giờ. Địch chỉ kháng cự nhẹ và trung đội ̣được giải cứu lúc 1510 giờ. Đơn vị vẫn còn đạn dược, tình thần còn tốt và chỉ bị 8 chết và 12 bị thương.

Trong khi cuộc ác chiên trên xày ra thì Tiểu Đoàn 2/5 được di chuyển bằng đường bộ tới bãi đáp Xray. Tiểu Đoàn tới nơi lúc 12 giờ 15 và chiều hôm đó được giao nhiệm vụ tấn công giải vây cho Trung Đội bị cô lập. Trên đường tiến quân, sức ngăn chấn của địch không còn mấy trở ngại và luc 15 giờ 10 thì tới nơi. Trung Đội này chỉ bị 8 người chết, 12 người bị thương, còn 7 binh sĩ vẫn an tòan. Chẳng những đã thất bại trong các mũi dùi, địch cũng đã thất bại nốt trong việc cố thanh toán Trung Đội này mà không được. Và chính cũng vì cố bám sát Trung Đội này mà cũng đã tổn thất thêm nhiều, vì làm mục tiêu cho không quân và pháo binh, chung quanh vị trí của Trung Đội. Ít nhất cũng đã có hàng trăn xác chết VC nằm chồng chất lên nhau và rãi trên sườn đồi.

Ngày 16 tháng 11 năm 1965
Đêm trải qua yên tĩnh đến 0400 giờ khi một lực lượng gồm 250-300 địch quân tấn công từ phía đông nam. Máy bay thả trái sáng được kêu đến và tiếp tục cho tới 0545 giờ. Cuộc tấn công bị dập tắt bởi hỏa lực của vũ khí nhẹ và pháo binh. Lúc 0432 giờ, một cuộc tấn công khác bởi 200 địch quân đến từ cùng hướng nhưng pháo binh gây cho tổn thất nặng nề. Khoảng 0500 giờ, sức nặng của cuộc tấn công địch chuyển nhiều hơn qua phía tây nam nhưng bị dập tắt nửa giờ sau. Lúc 0627, một cuộc tấn công khác nhắm thẳng vào bộ chỉ huy. Lúc 0641 giờ, địch bị đánh đuổi và lôi kéo xác chết theo dưới hỏa lực.

Đêm ngày 15 tương đối yên tịnh và cũng giống như đềm hôm trước pháo binh bắn yểm trợ thâu đêm. Vào khoảng 4 giờ sáng, một lực lượng địch cở một tiểu đoàn lại tấn công mặt phòng thủ phía nam, nhưng địch bị đẩy lui vào khoảng 7 giờ sáng.

Một công cuộc tìm và càn quét được thực hiện lúc 0810 giờ bởi tất cả các đơn vị trong phạm vi phòng thủ. Xác chết địch nằm la liệt khắp cùng khu vực và thu lượm được vô số vũ khí

Toàn bộ trận đánh kéo dài liên tục trong 48 tiếng đồng hồ và đic̣h ṭổn thất tại X-ray gần một phần ba tổng số mất mát trong suốt tất cả ba đợt:

- Chết trận (đếm được xác): 834

- Chết trận (ước tính): 1215

- Bị bắt: 6

- Vũ khí bị tịch thu: 141

- Vũ khí bị phá hủy: 100

Sáng ngày 16, cuộc lục soát khu vực chung quanh bãi đáp được thực hiện và địch đã tan biến. Xác địch cũng như vũ khí bỏ lại nhiều vô kể sau ba đợt tấn công. Tổng cộng trong 48 tiếng đồng hồ địch đã tổn thất như sau:

-- Chết tại chỗ: 634

- Chết và bị thương mang đi: 1215

- Bị bắt: 6

- Vũ khí tịch thu: 141

- Vũ khí phá hủy: 100 cùng nhiều lựu đạn, cuốc xẻng quân trang.

Còn tiểu đoàn 1/7 thì 79 quân sĩ bị giết và 125 bị thương

Về phần Tiểu Đoàn 1/7 độ hơn 2 ngày 2 đêm chiến đấu không ngừng, tất cả có 70 binh sĩ hy sinh và 125 bị thương, so với tổng số tổn thất địch, ước lượng độ chừng 1/20.

Tỉ lệ 1/10 chứng tỏ tiểu đoàn 1/7 rất là may mắn vì thật bất ngờ là từ trên các đồi bao quát ngó xuống bãi đáp, địch đã không đặt các vũ khí cộng đồng để yểm trợ các cuộc tấn công. Tình trạng này chỉ có thể giải thích bởi các lý do sau đây:

- Địch đã mất gần hết các vũ khí cộng đồng trong đợt đầu.

- Họ bị tiểu đoàn 1/7 tấn công bất ngờ và các cán bộ chỉ huy đã không khéo xử dụng địa thế.

- Các chiến thuật của họ hầu như dựa vào "biển người" và họ quá tự tin là cuộc tấn công của họ sẽ làm cho tiểu đoàn 1/7 rã ngũ rất mau chóng.

Tiểu đoàn 1/7 rời khỏi bãi đáp X-ray lúc 1040 giờ ngày 16 tháng 11 và được thay thế bởi hai tiểu đoàn 2/7 và 2/5.

Sự so sánh này cũng chứng tỏ Tiểu đoàn 1/7 đã may mắn một cách đặc biệt vì điều đã làm cho tôi ngạc nhiên không ít là trận đánh diễn ra ở ngay chân núi Chu Pong mà từ sườn đồi cao chỉ khoảng 150m, địch không hề đặt những vũ khí cộng đồng để yểm trợ cho cuộc tấn công của chúng, nếu không chắc hẳn tỷ số tổn thất vô cùng tốt đẹp nói trên đã không thực hiện được.

Sự giải thích còn có thể căn cứ vào ba giả thuyết sau đây:

1/ Các súng cộng đồng lớn như cao thượng liên của địch đã bị mất hết tại Chu Hô và Pleime trong giai đoạn I.

2/ Các cấp Chỉ Huy VC đã sơ sót không lợi dụng địa hình điạ vật để bố trí yểm trợ cho chuộc tấn công hoặc đã bị bất ngờ nên không kịp chuẩn bị.

3/ Chiến thuật của địch chỉ căn cứ vào sức mạnh của những biển gnười và quá tin rằng lốt tấn công phủ đầu ngay khi Tiểu Đoàn 1/7 vừa đổ bộ xuống sẽ làm cho đơn vị rối loạn, tan rã.

Toàn thể Tiểu Đoàn 1-7 rời bãi đáp Xray vào lúc 10 giờ 40 sáng ngày 16/11/1965 và được hai Tiểu Đoàn 2/7 và 2/5 thay thế.

Ngày 17 tháng 11 năm 1965
Cần lưu ý là từ chiều ngày 15 tháng 11, các phóng pháo cơ B52 đã tham gia vào trận đánh với năm phi vụ oanh tạc hằng ngày tại rặng núi Chu Prông. Ngày 17 tháng 11, các mục tiêu oanh tạc cũng bao gồm bãi đáp X-ray và hai tiểu đoàn của ta được lệnh di chuyển ra cách bãi đáp 3 cây số, về hướng bắc và hướng tây bắc tới một bãi đáp khác gọi là bãi đáp Albany.

Để thanh toán hoàn toàn mục tiêu, ngày 17.11.1965 bãi đáp được trù liệu oanh tạc bởi phi cơ B-52. Cho nên sáng ngày này, hai Tiểu Đoàn trên được lệnh tiến về phía bắc và đông bắc, tới một địa điểm gần bờ sông Ia Drang, cách bãi đáp trên hơn ba cây số (SĐ1/KK đặt tên địa điểm là Albany).

(Sự so sánh này chứng tỏ Why Pleime không được dịch từng chữ từ Pleime, Trận Chiến Lịch Sử, mà là được thích ứng. Bản này nhắm vào độc giả Việt; bản kia nhắm vào độc giả Mỹ)

Tài liệu tham khảo

- Chính

- Sách báo

* Pleiku, the Dawn of Helicopter Warfare in Vietnam, J.D. Coleman, St. Martin's Press, New York, 1988.

* We Were Soldiers Once… and Young, General Harold G. Moore and Joseph L. Galloway, Random House, New York, 1992.

* "First Strike at River Drang", Military History, Oct 1984, pp 44-52, Per. Interview with H.W.O Kinnard, 1st Cavalry Division Commanding General, Cochran, Alexander S.

* The Siege of Pleime, Project CHECO Report, 24 February 1966, HQ PACAF, Tactical Evaluation Center.

* Silver Bayonet, Project CHECO Report, 26 February 1966, HQ PACAF, Tactical Evaluation Center.

- Việt Cộng