Viet Cong và Ia Drang (u)

Đię̀u Gì Thật Sự Xảy Ra Tại Trận Đánh Ia Drăng

Sau 35 năm từ khi Trận Đánh Ia Drăng xảy ra, ông Merle Pribbenow - từng là một phân tích gia của cơ quan tình báo CIA làm vię̣c tại Sài Gòn từ năm 1970 đę́n 1975, và hię̣n đang dịch các tài lię̣u chính thức của Quân Đội Nhân Dân sang Anh ngữ - đã gom góp được khoảng chừng một tá sách - xuất bản từ năm 1988 đę́n 1995 - của các tác giả Vię̣t Cộng vię́t vę̀ Trận Đánh Ia Drăng:

1. Trung Tướng Hoàng Phương: "Các Bài Học vę̀ Hoạch Định Chię́n Dịch và Thực Thi Chỉ Huy trong Chię́n Dịch Plây Me," Chię́n Thắng Plây Me: Nhìn Lại sau 30 Năm. Học Vię̣n Lịch Sử Quân Sự và Quân Đoàn III (Hà Nội: Nhà Xuất Bản Quân Đội Nhân Dân, 1995).
2. Nguyę̃n Huy Toàn và Phạm Quang Định, Sư Đoàn 304, tập II (Hà Nội: Nhà Xuất Bản Quân Đội Nhân Dân, 1990).
3. Mai Hồng Linh, "Một Số Vấn Đę̀ Lięn Quan Đę́n Các Sinh Hoạt Chính Trị của Đảng Trong Chię́n Dịch Plây Me-1965," Chię́n Thắng Plây Me.
4. Học Vię̣n Lịch Sử Quân Sự và Quân Đoàn III, Chię́n Dịch Tię́n Công Plây Me-1965 (Hà Nội: Nhà Xuất Bản Quân Đội Nhân Dân, 1993).
5. Phạm Vĩnh Phúc, "Các Đặc Đię̉m của Chię́n Thuật Tấn Kích Trực Thăng Mỹ trong Chię́n Dịch Plây Me”.
6. Mặt Trận B3, “Tường Trình ngày 1 tháng Gięng năm 1966 vę̀ Năm Trận Đánh Chống Các Lực Lượng Mỹ ngày 11-18 tháng 11 năm 1965”.
7. Tướng Tư Lę̣nh Nguyę̃n Hữu An và Nguyę̃n Tú Dương, Chię́n Trường Mới: Một Hồi Ký (Hà Nội: Nhà Xuất Bản Quân Đội Nhân Dân, 1995).
8. Thię́u Tướng Trần Ngọc Sơn, "Một Ít Cảm Nghĩ vę̀ Chię́n Dịch Plây Me".
9. Đỗ Trung Mich, "Trung Đoàn 33 Trię̉n Khai Truyę̀n Thống và Bài Học của Chię́n Thắng Plây Me".
10. [không bię́t tác giả] "Những Hồi Tưởng vę̀ Trận Đánh Đầu Tięn Chống Mỹ tại Tây Nguyęn".
11. Lic̣h Sử Quân Đội Nhân Dân [không bię́t nhà xuất bản].
12. Học Vię̣n Quân Sử Vię̣t Nam, Màn Kịch Tię́n Công Sài Gòn-Gia Định (1968) , Hà Nội, 1988.

Ông Pribbenow nhận xét là “tuy được tô bóng bởi tính chất thành tích sử và tuyęn truyę̀n cộng sản", những bài tường thuật này, khi được bổ túc bởi các tin tức lấy từ các nguồn tham khảo Mỹ, cũng cho phép tái tạo một cách khá trung thực những gì thật sự xảy ra trong Trận Đánh Ia Drăng. Ông trình bày các khám phá của ông trong bài The Fog of War: The Vietnamese View of the Ia Drang Battle (bản Vię̣t ngữ Sa Mù của Cuộc Chię́n: Cái Nhìn Vię̣t Cộng vę̀ Trận Đánh Ia Drăng). Sau đây là một số đię̉m nổi bật mà các bài tường thuật Vię̣t Cộng coi bộ không chối bỏ.

1. Cả bęn Quân Đội Nhân Dân lẫn bęn lính Mỹ đę̀u không có kę́ hoạch trước vę̀ Trận Đánh Ia Drăng.

Theo Quân Đội Nhân Dân Vię̣t Nam, Trận Ia Drăng được trię̉n khai từ kę́ hoạch của Mặt Trận B3 (Tây Nguyęn) nhằm dụ các lực lượng Hoa Kỳ và Nam Vię̣t Nam vào trận đánh có lợi cho phía cộng sản.

2. Trung Đoàn 66 không được đưa vào trong kę́ hoạch nguyęn thủy – được hoạch định từ tháng 7 năm 1965 – của cuộc tię́n công Pleime, khi đơn vị này nhận được lę̣nh vào Tây Nguyęn tăng phái cho hai Trung Đoàn 320 và 33 vào giữa tháng 8 năm, một cuộc hành quân đi mất 2 tháng mới tới nơi.

Các Trung Đoàn 320 và 33 BV sẽ khởi động chię́n dịch, nhưng một trong số đơn vị tinh nhuę̣ nhầ́t của Cộng Quân, Sư Đoàn 304 sẻ tăng cường cho Mặt Trận B3. Tháng 8 năm 1965, Sư Đoàn 304 nhận được lę̣nh di chuyę̉n xuống Nam tới Tây Nguyęn. Đơn vị dẫn đầu của Sư Đoàn 304, Trung Đoàn 66, dự kię́n sẽ tới kịp cho giai đoạn chung cuộc của chię́n dịch.

3. Nhóm tię̀n phương của Trung Đoàn 66 tới Tây Nguyęn ngày 1 tháng 11, khi trận Pleime đã kę́t thúc, sau một cuộc hành trình cưỡng bách tię́n nhanh.

Tręn đường mòn Hồ Chí Minh, Trung Đoàn 66 đã trút bỏ các vật dụng nặng nę̀, thu gọn nhẹ balô và vượt nhanh tới chię́n trường. Trung Đoàn 66 tię́n vào Nam Vię̣t Nam ngày 1 tháng 11 và trực chỉ tới các vùng tập trung.

4. Trung Đoàn 66 chỉ tới vùng Chu Prông ngày 10 tháng 11.

Ngày 10 tháng 11, Trung Đoàn 66 tới Rặng Núi Chu Prông mạn tây nam Thung Lũng Ia Drăng gần bięn giới Căm Bốt.

5. Trung Đoàn 66 đã không dụ lính Mỹ vào Ia Drăng mà là bị lính Mỹ phát giác.

Các sử gia Vię̣t Cộng cho thấy là thay vì cho là Cộng Quân dụ lính Mỹ vào bẫy, Cộng Quân hoàn toàn bị bất ngờ khi quân Mỷ đổ bộ tại bãi đáp X-Quang ngày 14 tháng 11. Khi các trực thăng Mỹ đầu tięn tới, các cấp chỉ huy của Trung Đoàn 66 và Tię̉u Đoàn 9 đang đi trinh sát địa thę́ cách đó vài cây số bęn bờ Sông Ia Drăng. Chính Ủy Trung Đoàn 66 Ngọc Châu và sĩ quan phó chính ủy của Tię̉u Đoàn 9 cũng không có mặt tại nhię̣m sở.

6. Các bộ đội của Trung Đoàn 66 lấy làm lạ chỉ thấy lính Mỹ xuấ́t hię̣n tại thung lũng Ia Drăng.

Đem theo mình một nhóm sĩ quan của Tię̉u Đoàn 7, Cửu tię́n tới đę̉ lượng định tình hình. Ông tới vùng của Tię̉u Đoàn 9 vào lúc trưa và chứng kię́n cảnh hỗn độn, với nhię̀u thương binh di chuyę̉n vę̀ hậu cứ và không ai bię́t rõ đię̀u gì đang xảy ra. Vięn chính ủy phó tię̉u đoàn chỉ báo cáo được cho ông là địch quân chỉ gồm toàn lính Mỹ (không có lính Nam Vię̣t Nam) và chúng rất hię́u chię́n và trang bị đầy đủ.

7. Lính Bắc Quân đã không chu toàn sứ mạng được giao phó tại cả ba địa đię̉m: phục kích, vây lấn và hậu cứ. Cả ba trung đoàn trưởng đę̀u bị khię̉n trách trong phong cách lãnh đạo.

Trung Đoàn Trưởng Trung Đoàn 66 bị khię̉n trách vì đã không chỉ huy đơn vị trong trận đánh tại bãi đáp X-Quang. Trung Đoàn Trưởng Trung Đoàn 33 bị chỉ trích vì đã không duy trì lięn lạc với quân lính trong vụ vây lấn Plei Me, vì đã không ̣đích thân chỉ huy cuộc tấn công tại bãi đáp Columbus và vì đã ủy thác tất cả mọi quyę́t định cho thuộc cấp. Trung Đoàn Trưởng Trung Đoàn 320 bị đię̉m mặt vì đã không đích thân trinh sát địa thę́ trước khi phục kích đoàn quân tię́p vię̣n Nam Vię̣t Nam và vì đã vụng vę̀ trong vię̣c đię̀u hành đơn vị trong suốt chię́n dịch.

Và sau hę́t, 8. Lính Bắc Quân đã bị một lữ đoàn dù Nam Vię̣t Nam đánh tả tơi tręn đường rút qua bięn giới Căm Bốt.

Ngày 20 tháng 11, các lực lượng dù Nam Vię̣t Nam, được yę̉m trợ bởi pháo binh Mỹ, đụng đầu với hai Tię̉u Đoàn 635 và 334 của Trung Đoàn 320 dọc theo bięn giới Căm Bốt. Tię̉u Đoàn Trưởng Tię̉u Đoàn 635, đơn vị đã bị thię̣t hại nặng trong lần phục kích đoàn quân tię́p vię̣n Nam Vię̣t Nam tháng 10, tránh né giao tranh với địch và tự ý rút lui không có phép, bỏ mặc Tię̉u Đoàn 334 một mình tręn chię́n trường. Hai đơn vị bị thię̣t hại hàng trăm quân lính và khí giới, và mấy ngày sau Trung Đoàn 320 mới tái lập lięn lạc được với Tię̉u Đoàn 635. Một bài phân tích Vię̣t Cộng công nhận trung đoàn đã không chu toàn sứ mạng được giao phó.

Nguyę̃n Văn Tín
Ngày 24 tháng 11 năm 2006

Tài lię̣u tham khảo

- Chính

Tài lię̣u tham khảo

- Chính

- Sách báo

* Pleiku, the Dawn of Helicopter Warfare in Vietnam, J.D. Coleman, St. Martin's Press, New York, 1988.

* We Were Soldiers Once… and Young, General Harold G. Moore and Joseph L. Galloway, Random House, New York, 1992.

* "First Strike at River Drang", Military History, Oct 1984, pp 44-52, Per. Interview with H.W.O Kinnard, 1st Cavalry Division Commanding General, Cochran, Alexander S.

* The Siege of Pleime, Project CHECO Report, 24 February 1966, HQ PACAF, Tactical Evaluation Center.

* Silver Bayonet, Project CHECO Report, 26 February 1966, HQ PACAF, Tactical Evaluation Center.

- Vię̣t Cộng

generalhieu