Air War Over Pleime-Chupong (u)

Không Chię́n tręn Không Phận Pleime-Chuprong
Sự Thật vę̀ Trận Đánh Thung Lũng Ia Drang

Có hai mặt trận tại Thung Lũng Ia Drang: mặt trận thứ nhất là một cuộc hành quân bộ chię́n do Sư Đoàn 1 Không Kỵ Mỹ thực hię̣n, tập trung tại bãi đáp X-Ray, từ ngày 14 đę́n 17 tháng 11 năm 1965; trận chię́n thứ hai là một cuộc hành quân không lực do các phóng pháo cơ B-52 thực hię̣n, trải rộng khắp cùng vùng Chu Prong/ Ia Drang, từ 15 đę́n 19 tháng 11 năm 1965. Cuộc hành quân bộ chię́n là một thę́ nghi binh hỗ trợ cho cuộc hành quân không lực: chủ đích là chuẩn bị và ghim các mục tięu cho các phi tập B-52.

Khởi đầu là Hành Quân Chuprong , nhưng rồi do tình hình quân sự phía Vię̣t Cộng thay đổi, nęn nó trở thành Chię́n Dịch Pleime-Chuprong , rồi tię́p sau là Chię́n Dịch Pleime-Chuprong –Iadrang.

Hành Quân Chuprong

Cuối năm 1964, Chủ tịch Mao Trạch Đông của Trung Cộng bật đèn xanh cho Vię̣t Cộng nâng cấp các lực lượng xâm chię́m Mię̀n Nam lęn cấp sư đoàn. Trong buổi họp này 05/10/1964, Mao Trạch Đông nói với Phạm Văn Đồng:

“Theo đồng chí Lę Duẫn, quí vị có kế hoạch phái một sư đoŕn vŕo Nam. Có lẽ các đồng chí chưa phái sư đoŕn đó đi. Khi lŕm việc nŕy, chọn đúng ngŕy giờ rất lŕ quan trọng.” ⁽¹⁾

Đầu năm 1965, Sư Đoàn 304 nhận lę̣nh chuẩn bị xâm nhập Mię̀n Nam:

“Đầu tháng 8 năm 1965, chỉ huy sư đoàn 304 nhận được lę̣nh của Bộ Quốc Phòng "đưa cả sư đoàn 304 vào chię́n trường B… mọi công tác chuẩn bị phải hoàn thành trong hai tháng.” ⁽²⁾

Tháng 8 năm 1965, Sư Đoàn 304 nhận lę̣nh gập rút chuẩn bị đi tới vùng Cao Nguyęn Trung Phần vào tháng 9:

“Đầu tháng 8 năm 1965, chỉ huy sư đoàn 304 nhận được lę̣nh của Bộ Quốc Phòng "đưa cả sư đoàn 304 vào chię́n trường B… mọi công tác chuẩn bị phải hoàn thành trong hai tháng." ⁽³⁾

Trong tháng 9 năm 1965, Bộ Tư Lę̣nh Mặt Trận B3 đặt xong kę́ hoạch Chię́n Dịch Plâyme với sự tham chię́n của ba trung đoàn – 32, 33 và 66.

Kę́ hoạch trù tính thực hię̣n làm bốn giai đoàn: 1) Trung Đoàn 33 vây hãm trại Pleime đę̉ dụ lực lượng chính của Quân Đoàn II ra khỏi thành Pleiku; 2) Trung Đoàn 33 phục kích lực lượng tię́p cứu trại; 3) Cả hai trung đoàn hię̣p lực tấn chię́m trại; 4) Trung Đoàn 66 hię̣p lực với hai Trung Đoàn 32 và 33 tấn chię́m thành phố Pleiku.

Vię̣t Cộng đię̀u nghięn Chię́n Dịch Plâyme với sự trợ giúp trực tię́p của Trung Cộng. Một bản doanh các Cố Vấn Trung Cộng được thię́t lập tại Nam Vang đę̉ phối hợp chię́n dịch này:

“Các hành lang thięn nhięn mà Tướng Delange đã bao lần nhắc nhở đę́n vào năm 1951 sẽ không hię̣u nghię̣m nę́u không có xứ chùa Tháp, nę́u không có gạo Bię̉n Hồ, nę́u không có sự che đậy giả tạo của các cố vấn Trung Cộng được ở đầy đủ tię̣n nghi quanh thành phố Nam Vang, nę́u không có lięn lạc hoàn bị đię̣n thoại, đię̣n tín mật thię́t giữa Nam Vang và Hà Nội.” ⁽⁴⁾

Chính là nhờ vào công vię̣c kię̉m thính các lięn lạc đię̣n đài công khai của các Cố Vấn Trung Cộng giữa bản doanh tại Nam Vang và các ban chỉ huy dã chię́n cấp trung đoàn mà Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II có được những tin tức tình báo cập nhật vę̀ tình hình quân sự của phía địch trong suốt chię́n dịch và hoạch định một kę́ hoạch phản công đáp ứng mę̀m dẻo, đưa chię́n dịch Pleime đę́n chię́n thắng:

“Cho nęn lần này ý chí quyę́t không đę̉ cho địch chạy thoát, cộng với sự nắm vững tình hình địch đã làm cho trận chię́n phát trię̉n đę́n một mức độ và quy mô tối đa đồng thời đem lại những chię́n công lớn nhất từ trước đę́n nay của Quân Lực Vię̣t Nam Cộng Hòa và Đồng Minh.” ⁽⁵⁾

Trong tháng 9 năm 1965, Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II đặt kę́ hoạch Chię́n Dịch Chuprong. Mục đích là trię̣t tięu ba trung đoàn Bắc Quân với bom trải thảm B-52 tại ngay thời đię̉m ba trung đoàn này qui tụ tại các vùng tập trung tái Chu Prong đę̉ chuẩn bị tấn công trước khi chúng có thę̉ ra tay hành động:

“Căn cứ Chu Prong được bię́t là đã được tạo lập lâu trước cuộc tấn công Pleime và Ban 2 MACV đã chấm lấy vùng này đę̉ nghięn cứu vào tháng 9 năm 1965 như là có thę̉ làm mục tięu cho B-52.” ⁽⁶⁾

Chię́n Dịch Pleime-Chuprong

Tuy nhięn, vào ngày 19 tháng 10, Bộ Tư Lę̣nh B3 lấy quyę́t định tấn công sớm hơn dự tính với duy hai Trung Đoàn 32 và 33 và gia tăng mức độ chuẩn bị một tháng trước:

“Ngay từ ngày 19 tháng 9 - một tháng trước cuộc tấn công - một sự chuẩn bị xuống tới cấp bậc thấp nhất đã được thực thi. Vô số thao tác và tập dượt đã được thực hię̣n bởi mọi đơn vị tręn bản đồ và tập dượt được thực hię̣n bởi mọi đơn vị tręn bản đồ và tręn mặt bàn mô hình làm bằng đất cát. Trong khi đó, các đại đội chuyę̉n vận được các lao công bị cưỡng bức trưng dụng tại vùng địa phương trợ giúp ráo rię́t tồn thu gạo và đạn dược.” ⁽⁷⁾

Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II đię̀u chỉnh kę́ hoạch thành Chię́n Dịch Pleime-Chuprong.

Khái nię̣m hành quân của chię́n dịch là đẩy lui cuộc tấn công của địch và chờ cho hai Trung Đoàn 32 và 33 qui tụ lại với Trung Đoàn 66 tại Chu Prong ngõ hầu có thę̉ dùng trải thảm bom B-52 như đã trù tính trước.

Kę́ hoạch sẽ được thực hię̣n qua hai giai đoạn: 1) đẩy lui cuộc tấn công; 2) lùa các toán quân rút lui vę̀ lại hậu cứ Chu Prong.

- Giai đoạn I: Đẩy lui với hành quân Dân Thắng 21

Khi Trung Đoàn 33 tấn công trại Pleime ngày 19 tháng 10, Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II tię́p nhận sự thách đố:

“Tư Lę̣nh Quân Đoàn II quyę́t định đấu lại trò chơi của địch. Vì địch tính tuần tự dię̣t trừ các lực lượng của chúng ta, kę́ đię̀u quân phải khéo dùng tối đa đę́n yę́u tố THỜI GIAN và khai thác các yę́u đię̉m tự tại của thę́ giàn trải quân của địch.” ⁽⁸⁾

Chię̀u ngày 20 tháng 10, một Lực Lượng Đặc Nhię̣m Thię́t Giáp được phái đi tię́p cứu trại và ngày 21 tháng 10, một toán gồm hai đại đội Lực Lượng Đặc Bię̣t được chuyę̉n vận đę́n trại.

Không Lực Hoa Kỳ được xử dụng làm lực lượng chính đẩy lui địch quân tại cả hai địa đię̉m của trại và ổ phục kích:

- tại trại Pleime

“Trong mười ngày kę́ tię́p ngày 19/10, hỏa lực không quân đóng vai trò then chốt trong vię̣c bẻ gẫy cuộc tấn công. Trong 696 phi xuất ngày đęm, các phi cơ B-57, AIE, F-100, and F-8 trút 866,300 pounds bom GP, 250,380 pounds bom mảnh, 485,880 pounds bom napalm, cộng thęm hỏa tię̃n, CBU và hoả lực súng trực thăng võ trang vào các vị trí VC sát nách hàng rào trại khoảng cách 35 thước. Khi cuộc oanh kích chấm dứt, địch quân mất 326 chę́t đę́m được xác, và quân trú phòng ước tính khoảng 700 tử thi được lôi đi. Đây là một cuộc hành quân không yę̉m tię́p cận lớn nhất trong cuộc chię́n, và có lę̃ hię̣u nghię̣m nhất.” ⁽⁹⁾

- tại ổ phục kích

“Các Không Trợ Vięn Không Quân tręn các phi cơ thả trái sáng đię̀u khię̉n 74 phi xuất, bới các phóng pháo cơ xử dụng bom napalm, bom đa dụng, mảnh vụn, CBU, hỏa tię̃n 2.75 và súng nòng 22 ly yę̉m trợ cho chię́n đoàn tię́p cứu. Phi cơ AC-47 “Puff”, thả 25 trái sáng và bắn 4.000 vięn đạn của hỏa lực súng nhỏ 7.62 ly chống quân tấn công. Vào lúc 030G, ngày 24 tháng 10, hỏa lực nhắm vào đoàn xe tię́p cứu giảm thię̉u xuống các loại súng nhỏ, và vào lúc 1300G, VC đoạn giao chię́n vì bị oanh kích.” ⁽⁹⁾

- Giai đoạn II: Lùa địch với hành quân Long Reach

Trại Pleime được giải tỏa. Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II, qua tin tình báo, bię́t được hai Trung Đoàn 32 và 33 được lę̣nh rút lui và chuẩn bị một cuộc tấn khác cùng với Trung Đoàn 66:

“Cuộc hành quân Dân Thắng 21 chấm dứt, trại Pleime vững mạnh trở lại, nhưng trong số hai Trung Đoàn V.C. đã tham dự, ta mới gây cho chúng được hơn 400 tổn thất nhân mạnh. Sự rút lui của địch là một chủ trương sáng suốt và hợp lý của BCH mặt trận V.C. nhưng địch sẽ tìm cách rửa hận và vì trại Pleime hẻo lánh còn là một cái gai trước mắt.” ⁽¹⁰⁾

Sứ mạng lùa địch quân được giao cho Sư Đoàn 1 Không Kỵ với cuộc hành quân Long Reach:

“Vì vậy quyę́t định phải tổ chức truy kích địch của Bộ Tư Lę̣nh Quân đoàn II, trong đó Sư đoàn I Không Kỵ làm nỗ lực chính và Lięn Đoàn Nhảy dù VN làm trừ bị sẵn sàng tham dự khi tình hình tię́n trię̉n và đòi hỏi, được toàn thę̉ chię́n sĩ của Sư đoàn hân hoan nhận lãnh, vì đã mấy đơn vị được may mắn mở những trang sử đầu của mình với một cuộc trường chinh (Long Reach).” ⁽¹¹⁾

Đę̉ tię́p tục nhử lòng thèm muốn của địch, khi nới rộng vùng hành quân cho Sư Đoàn 1 Không Kỵ, Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II vẫn duy trì quyę̀n kię̉m soát trại Pleime cho mình; do đó trại vẫn có vẻ yę́u ớt đối với một cuộc tấn công của địch:

“-Lúc 292350g Col Williams gọi Đại Tá Hię́u, Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II. Quân Đoàn II yęu cầu là Vùng Trách Nhię̣m Chię́n Thuật của SĐ 1 KK HK được nới rộng đę̉ bao gồm cả vùng Pleime ngoại trừ chính trại.” ⁽¹²⁾

Hành quân Long Reach trię̉n khai qua hai giai đoạn: hành quân All the Way với Lữ Đoàn 1 Không Ký và hành quân Silver Bayonet I với Lữ Đoàn 3 Không Kỵ.

Hành quân All the Way (27 tháng 10- 9 tháng 11)

Lữ Đoàn 1 Không Kỵ ra tay lùa các toán quân nhỏ rải rác của Trung Đoàn 3 trở luii vę̀ Chu Prong, trong khi đó Ban 2 Quân Đoàn II theo dõi sự di chuyę̉n của địch quân qua đài kię̉m thính:

“Ngày 27/10, Trung Đoàn 33 đę́n làng Kro; ngày 28/10, Trung Đoàn 32 tới sát các căn cứ hậu cần tại mạn bắc của Ia Drang; ngày 29/10, Trung Đoàn 33 nhắm đi tới làng Anta tại YA940010, nằm tại chân rặng núi Chu Prong; ngày 1/11, bản doanh trung đoàn đã tới căn cứ tại làng Anta; ngày 2/11, khoảng 0400 giờ Ban Chỉ Huy trung đoàn 33 tới Đồi 732 (YA885106); ngày 05/11, Trung Đoàn 66 tię́p tục qui tụ vào các vùng tập trung trong mật khu Chu Prong và Trung Đoàn 33 chờ đợi cho các lực lượng phân tán qui tụ vę̀ đơn vị mẹ, Trung Đoàn 32 và Bộ Tư Lę̣nh B3, trong khi đó, án binh tại phía bắc Ia Drang và gần bęn bięn giới Căm Bốt; ngày 08/11 Trung Đoàn 33 thu thập xong các đơn vị cơ hữu cuối cùng.” ⁽¹³⁾

Hành quân Silver Bayonet I (9 -17 tháng tháng 11)

Ngày 9 tháng 11, Lữ Đoàn 3 Không Kỵ thay thę́ Lữ Đoàn 1 Không Kỵ và nhận lãnh sứ mạng dụ Mặt Trận B3 qui tụ ba trung đoàn lại đę̉ chuẩn bị tấn công trại Pleime lần thứ hai:

“Vào khoảng lúc này, Field Force Vietnam yęu cầu sư đoàn di chuyę̉n các cuộc hành quân của mình vę̀ phía đông Pleime nę́u "không có thęm đụng độ mới nữa trong vùng phía tây.” ⁽¹⁴⁾
“Thę́ đię̀u quân chuyę̉n hướng từ tây sang đông là đę̉ khơi ngòi cho một quyę́t định gần sắp tới từ Bộ Tư Lę̣nh sư đoàn Bắc Quân.” ⁽¹⁵⁾
“Với các đơn vị Mỹ coi bộ rút lui vę̀ phía đông Pleime, quyę́t định là cố gắng lấy lại thę́ thượng phong với một cuộc tấn công. Lần này cũng lại là trại DSCĐ Pleime. Bộ tư lę̣nh sư đoànVC ấn định ngày tấn công là ngày 16 tháng 11, và ra chỉ thị cho ba trung đoàn của sư đoàn.” ⁽¹⁶⁾

Ngày 11 tháng 11, Trung Đoàn 66 đóng tại (trung tâm khối YA 9104); Trung Đoàn 32 tại (YA 820072), Trung Đoàn 33 tại (YA 940011). Chúng trở thành mục tięu B-52 có thę̉ nhắm dội bom được.

Thời đię̉m tręn mục tięu được ấn định là 16:00 giờ ngày 15 tháng 11 tại trung tâm khối của các lực lượng địch quân (YA8702).

Đę̉ trợ giúp cho mức tię́n hành chậm chạp của B-52 – cần được thông báo trước 72 tię́ng và mất tám tię́ng bay từ Guam đę́n Chuprong - ngày 12 tháng 11, Tię̉u Đoàn 1/7 Không Kỵ được lę̣nh sẵn sàng thực hię̣n một cuộc hành quân nghi binh vào phía tây chân rặng núi Chuprong. Ngày 14 tháng 11, Tię̉u Đoàn 1/7 Không Kỵ được trực thăng vận xuống LZ X-Ray, buộc Mặt Trận B3 phải đình chỉ tấn công trại Pleime và tập trung chú ý đối ứng với mối đe dọa mới:

“Anh Chu Huy Mân chính ủy, anh Đặng Vũ Hiệp chủ nhiệm chính trị vŕ tôi ở sở chỉ huy cơ bản đang chỉ huy chuẩn bị cho đợt 2 hoạt động đánh mục tięu ở gần Plây-me. Nhận được tin lięn tiếp từ các hướng báo cáo về, Mỹ đă đổ quân, chúng tôi cho lệnh đěnh lại việc đánh Chư Ho.” ⁽¹⁷⁾

Vì lẽ mục đích của Tię̉u Đoàn 1 Không Kỵ khi đổ bộ bãi đáp X-Ray là nghi binh, nęn nó được sắp đặt sao cho đối phương không phải sợ hãi hoảng bỏ chạy trước một mối nguy to lớn: cuộc đổ bộ được thông báo với 20 phút tię̀n pháo bắn phá ầm ĩ và một đoàn trực thăng gồm 16 chię́c đồng loạt xông tới bãi cách hùng hổ; thời gian đổ bộ được cố ý thực hię̣n lâu lắc cả 5 tię́ng đồng hồ mới xong; tương quan lực lượng được duy trì ở mức 2:2 với hai Tię̉u Đoàn 7 và 9 BV đối với hai Tię̉u Đoàn 1/7 và 2.7 Không Kỵ, và khi cần tăng cường thęm với một tię̉u đoàn, thì Tię̉u Đoàn 2/5 được trực thăng đặt xuống đất tại bãi đáp Victor các 5 cây số và âm thầm lội bộ tię́n vào bãi đáp X-Ray sau một hành trình 5 tię́ng đồng hồ ngày 15 tháng 11; thę́ rồi ngày 16 tháng 11, khi đối phương nhận thấy tương quan lực lượng đã bię́n thàn 3:2 thì Tię̉u Đoàn 1/7 Không Kỵ được rút đi đę̉ lại hai Tię̉u Đoàn 2/7 và 2/5 Không Kỵ tại bãi đáp X-Ray.

Ngày 15 tháng 11 vào lúc 1600 giờ, các phóng pháo cơ B-52 khởi sự trải thảm bom tại trung tâm khối quanh YA 8702, khoảng 7.5 cây số tây bãi đáp X-Ray, nhắm vào các vị trí của các toán quân thuộc Trung Đoàn 32. Ngày 17 tháng 11, sau khi các Tię̉u Đoàn 1/7, 2/7 và 2/5Không Kỵ rời bỏ bãi đáp X-Ray, các phóng pháo cơ B-52 trút bom xuống ngay bãi đáp, nhắm vào các toán quân của Trung Đoàn 66 còn lai vãng quanh vùng. .

B-52 trải thảm bom trong 5 ngày kę́ tię́p:

“Trong năm ngày lięn tię́p, từ 15 đę́n 19 tháng 11, các phóng pháo cơ B52 đã bay tổng cộng 96 phi vụ. Từng khu vực một, các khu vực của rặng núi Chu Prông - mỗi khu 20 dậm vuông - tuần tự trải qua một cơn động đất từ Tây sang Đông. Các công sự và hầm hố trước nay từng chống cản các vụ đánh phá của phi cơ tác chię́n và pháo binh bắt đầu bị các trái bom 750 cân anh trực tię́p đánh rập. Lớp cây lá rừng rậm không còn hữu hię̣u cho công vię̣c ẩn núp lẫn bao che. "Cửa hậu" vào Căm Bốt bị đóng lại và đę̉ trốn thoát, tàn quân Vię̣t Cộng chỉ còn lại thung lũng eo hẹp của Ia Drang.” ⁽¹⁸⁾

Ngŕy 15 vŕ 16 tháng 11, B-52 nhắm trải thảm bom vŕo các vị trí của các đơn vị thuộc Trung đoŕn 33 vŕ 32; ngŕy 17, 18 vŕ 19, các đơn vị thuộc Trung đoŕn 66; vŕ ngŕy 25, các đơn vị thuộc Trung đoŕn 32.

Chię́n dịch Pleime-Chupong-Iadrang

Ngày 17 tháng 11, nguồn tình báo qua đài kię̉m thính cho bię́t các cuộc oanh tạc B-52 khię́n cho địch quân chę́t khoảng 2.000 chię́n binh và hai Tię̉u Đoàn 635 và 334 sống sót nhận được lę̣nh rút vę̀ Căm Bốt qua thung lũnh eo hẹp của sông Iadrang, tię̉u đoàn thứ nhất dọng theo mạn bắc và tię̉u đoàn thứ nhì theo mạn nam. Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II lấy quyę́t định phái Nhóm Dù Vię̣t Nam gồm 5 tię̉u đoàn vào chię́n trường đę̉ kę́t lię̃u trận chię́n với cuộc hành quân Thần Phong 7.

Ngày 18 tháng 11, một căn cứ yę̉m trợ pháo binh mới được thię́t lập tại LZ Crooks (YA 875125), bảo vę̣ bởi Tię̉u Đoàn 2/5 Không Kỵ.

Nhờ vào nguồn tin tình báo chính xác, hai Tię̉u Đoàn 3 và 6 Dù đổ bộ xuống vùng bắc sông Iadrang vào chię̀u ngày 18 tháng 11 đę̉ phục kích Tię̉u Đoàn 635 tại YA 805080 ngày 20 tháng 11.

Và cũng nhờ vào nguồn tin tình báo chính xác, bốn Tię̉u Đoàn 5, 6, 7 và 8 Dù, sau khi lội qua sông Iadrang sang phía nam (Tię̉u Đoàn 3 Dù trở lui vę̀ phía bắc đę̉ phá hủu ba trung tâm huấn luyę̣n) thię́t lập ổ phục kích và trận đánh Tię̉u Đoàn 3354 tại YA 815070 ngày 24 tháng 11.

Trận chię́n kéo dài 38 ngày chấm dứt vào ngày 26 tháng 11:

“Cho tới ngày 24-11-65 thì các cuộc tię́p xúc với địch không còn nữa và giai đoàn 3 cuả trận chię́n Pleime kę́t thúc lúc 18g45 ngày 26-11-1965 với: 265 VC chę́t tại chỗ và 10 VC bắt sống..” ⁽¹⁹⁾

Kę́t luận

Sự thật vę̀ trận đánh Thunh Lũng Ia Drang do đó là môt cuộc hành quân trải thảm bom B-52, hỗ trợ bởi một lực lượng bộ chię́n trong đó Sư Đoàn 1 Không Kỵ cài đặt và ghim các mục tięu cho phóng pháo cơ B-52 nhắm thả bom.

Chú thích bęn lę̀: Một cuộc hành quân lięn hợp Vię̣t-Mỹ

Chię́n dịch Pleime là một cuộc hành quân lięn hợp Vię̣t-Mỹ với một phương thức hành động rõ rę̣t trong đó tình báo và khái nię̣m hành quân do QLVNCH cung ứng, và trong đó chỉ huy và đię̀u quân của các lực lượng rięng rẽ (trong giai đoạn Pleime là Chię́n Đoàn Đặc Nhię̣m Thię́t Kỵ VN; trong giai đoạn Chu Prong là Sư Đoàn 1 Không Kỵ HK; và trong giai đoạn Ia Drang là Nhóm Nhảy Dù VN).

Cuộc hành quân trong giai đoạn Chu Prong được Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II đặt tęn là Trường Chinh, dịch sang tię́ng Anh là Long Reach:

“Vì vậy quyę́t định phải tổ chức truy kích địch của Bộ Tư Lę̣nh Quân đoàn II, trong đó Sư đoàn I Không Kỵ làm nỗ lực chính và Lięn Đoàn Nhảy dù VN làm trừ bị sẵn sàng tham dự khi tình hình tię́n trię̉n và đòi hỏi, được toàn thę̉ chię́n sĩ của Sư đoàn hân hoan nhận lãnh, vì đã mấy đơn vị được may mắn mở những trang sử đầu của mình với một cuộc trường chinh (Long Reach).” ⁽¹¹⁾

Tướng Westmoreland nhìn nhận vai trò chủ chốt của QLVNCH trong cuộc hành quân lięn hợp này:

“Đối với vię̣c xử dụng các lực lượng phối hợp, trận đánh Plei Me là một trường hợp đię̉n hình. Các thành quả nổi bật của các giai đoạn sau có thę̉, có lẽ, không bao giờ thę̉ hię̣n được nę́u như không có đầu óc thẩm định và con mắt nhìn xa của giới lãnh đạo Vię̣t Nam. Nỗ lực chuẩn bị tięn khởi tręn chię́n trường, mở đường cho vię̣c xử dụng Sư Đoàn 1 Không Kỵ, đã do các lực lượng Vię̣t Nam hoàn thành. Cũng vậy, thành quả khai thác của giai đoạn chót đã do Lữ Đoàn Dù Vię̣t Nam phần lớn hoàn thành. Sự hữu hię̣u của nỗ lực khéo tổ chức, ăn khớp mật thię́t, cộng tác phối trí chung quả là hię́m thấy trong chię́n tranh hię̣n đại.” ⁽²⁰⁾

Các cấp chỉ huy Mỹ can dự trong cuộc hành quân lięn hợp này gồm có: General DePuy, J3/MACV, Saigon; General Larsen, IFFV, Nha Trang, phụ trách các đơn vị Mỹ hành quân trong Quân Đoàn II; General Kinnard, 1st Air Cavalry Division, An Khe; General Knowles, 1st Air Cavalry Division/CP Forward, Pleiku.

Tướng DePuy phụ trách phối hợp cuộc hành quân trải thảm B-52 với Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II:

“- lúc 10:30G: MAVC J3 (Gen DePuy) Gen DePuy gọi Col Barrow và hỏi Arc Light đã được thông qua với Tư Lę̣nh QĐ II chưa. Col Barrow trả lời rồi, Tư Lę̣nh QĐ II đã chấp thuận Arc Light. Đồng thời DePuy muốn bię́t nę́u đơn vị của 1st Cav đã nhận giới hạn áp đặt lúc 151600G cấm không được vượt qua phía tây của lằn rang ô vuông YA chưa. Col Barrow thông báo Gen DePuy là 1st Cav đã đáo nhận giới hạn và sẽ tuân theo. Gen DePuy đích thân thay đổi đồ hình mục tięu.” (G3 Journal/IFFV, 14/11)

Có dấu chỉ Tướng DePuy cũng can dự mật thię́t vào cuộc hành quân bộ chię́n khi ông trię̣u hồi Đại Tá Hal Moore vę̀ Sài Gòn đę̉ tường trình cho ông:

“- 21:05G: 1st Cav (Col Beaty) Lt Col Moore sẽ tới Saigon 1130G sáng (đę̉ tường trình Gen DePuy).” (G3 Journal/IFFV, 15/11)

Tướng Kinnard ủy quyę̀n chỉ huy trực tię́p cuộc hành quân Long Reach cho Tướng Knowles. Tướng Knowles đặt bộ chỉ huy tię̀n phương cạnh bản doanh Bộ Tư Lę̣nh Quân Đoàn II tại Pleiku.

Tướng Kinnard và Tướng Knowles không hoàn toàn tự do đię̀u hành cuộc hành quân Long Reach. Tướng Larsen thỉnh thoảng can thię̣p trực tię́p vào chię́n trường ban bố lę̣nh đię̀u quân tác chię́n:

“- 08/11: Vào khoảng lúc này, Field Force Vietnam yęu cầu sư đoàn di chuyę̉n các cuộc hành quân của mình vę̀ phía đông Pleime nę́u "không có thęm đụng độ mới nữa trong vùng phía tây. (Pleiku Campaign, trang 67)
“- 12/1: Vào khoảng lúc này, Field Force Vietnam yęu cầu sư đoàn di chuyę̉n các cuộc hành quân của mình vę̀ phía đông Pleime nę́u "không có thęm đụng độ mới nữa trong vùng phía tây.” (Coleman, Pleiku, trang 194)
“- 16/11: Tại Xray, địch ngưng đánh, chúng tôi không ngưng giao chię́n. Chúng tôi không thấy lợi gì ở lại Xray. Mảnh đất này không có giá trị gì đối với tôi. Tôi muốn đi tới nơi này có bóng dáng địch. Nhưng Tướng Swede Larsen ra lę̣nh cho tôi ở lại địa đię̉m này, và tôi ở lại đó thęm 24 tię́ng đồng hồ. (Cochran, Alexander S., "First Strike at River Drang", Military History, Oct 1984, pp 44-52, Per. Interview with H.W.O Kinnard, 1st Cavalry Division Commanding General)

Người chủ xướng toàn bộ kę́ hoạch của chię́n dịch Pleime-Chuprong-Iadrang là Đại Tá Hię́u, Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II. Ông đã hoạch địch khái nię̣m hành quân dùng bom trải thảm B-52 đę̉ tięu dię̣t ba Trung Đoàn Bắc Quân 32, 33 và 66 tại Chu Prong. Ông được nhắc tới ít nhất hai lần trong sổ nhật ký hành quân Ban 3/IFFV ghi chép vę̀ chię́n dịch Pleime:

(1) “-08:20G: Quân Đoàn II Capt Ushijima - Có ai tại Pleiku có thę̉ lấy quyę́t định thay Tư Lę̣nh trong khi Tướng Vĩnh Lộc vắng mặt không? Yęu cầu nắm vững tình hình hành quân của Thần Phong 6, Pleime và Quốc Lộ 21 và bảo quản thông tin chính xác và tức thời chuyę̉n vę̀ Bản Doanh này. Trả lời: Tham Mưu Trưởng có mặt tại đây và giữ lięn lạc với Tư Lę̣nh tại vùng ven bię̉n. Hỏi: Tham Mưu Trưởng có lấy một quyę́t định được không. Trả lời: TMT sẽ phối kię̉m với Tư Lę̣nh trước khi lấy một quyę́t định..” (G3 Journal/IFFV, 21/10)

(2) “ - 00:50G: II Corps (Major Black) Lúc 292350g Col Williams gọi Đại Tá Hię́u, Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II. Quân Đoàn II yęu cầu là Vùng Trách Nhię̣m Chię́n Thuật của SĐ 1 KK HK được nới rộng đę̉ bao gồm cả vùng Pleime ngoại trừ chính trại. Từ lằn phía NB của khoảnh ô vuông ZA đông tới lằn NB của khoảnh ô vuông AR 77, tręn ĐT của khoảnh ô vuông ZA/AR15, nam tręn AR77 tới ĐT của khoảnh ô vuông 00, rồi tây tới TN của khoảnh ô vuông ZA14. Col Buchan, Gen Knowes, Col Williams và Col Mataxis đồng ý.” (G3 Journal/IFFV, 29/10)

- ⁽¹⁾ Vietnam War, 1961-1975, Wilson Center
- ⁽²⁾ General Nguyen Nam Khanh, Quan Doi Nhan Dan magazine, 13/11/2005
- ⁽³⁾ Nguyen Huy Toan and Pham Quang Dinh, 304th Division, volume II, trang 19-42
- ⁽⁴⁾ General Vĩnh Lộc, Pleime, Trận Chię́n Lịch Sử, trang 124
- ⁽⁵⁾ General Vĩnh Lộc, trang 94
- ⁽⁶⁾ General McChritian, J2/MACV, Intelligence Aspect of Pleime/Chupong Campaign, trang 6
- ⁽⁷⁾ General Vinh Loc, Why Pleime, chương III, trang 47
- ⁽⁸⁾ General Vinh Loc, chapter IV, trang 55
- ⁽⁹⁾ Project CHECO Report, The Siege of Pleime, 24 February 1966
- ⁽¹⁰⁾ General Vĩnh Lộc, trang 94
- ⁽¹¹⁾ General Vĩnh Lộc, trang 101
- ⁽¹²⁾ G3 Journal/IFFV, 00/10
- ⁽¹³⁾ General McChristian, trang 16-44
- ⁽¹⁴⁾ General Kinnard, Pleiku Campaign, trang 67
- ⁽¹⁵⁾ General Kinnard, trang 73
- ⁽¹⁶⁾ General Kinnard, trang 76
- ⁽¹⁷⁾ General Nguyen Huu An, Chię́n Trường Mới– Hồi Ức
- ⁽¹⁸⁾ General Vinh Loc, chương VI, trang 97
- ⁽¹⁹⁾ General Vĩnh Lộc, trang 132
- ⁽²⁰⁾ General Vinh Loc, Why Pleime, Preface

- Có thę̉ tham khảo các tài lię̣u nguồn tręn tręn mạng tại www.generalhieu.com

Nguyę̃n Văn Tín
Khóa Hội Thảo Violent Skies
Air War Over Vietnam
15-16 October 2015
National Defense University, Washington D.C.

Tài lię̣u tham khảo

- Chính

- Sách báo

* Pleiku, the Dawn of Helicopter Warfare in Vietnam, J.D. Coleman, St. Martin's Press, New York, 1988.

* We Were Soldiers Once… and Young, General Harold G. Moore and Joseph L. Galloway, Random House, New York, 1992.

* "First Strike at River Drang", Military History, Oct 1984, pp 44-52, Per. Interview with H.W.O Kinnard, 1st Cavalry Division Commanding General, Cochran, Alexander S.

* The Siege of Pleime, Project CHECO Report, 24 February 1966, HQ PACAF, Tactical Evaluation Center.

* Silver Bayonet, Project CHECO Report, 26 February 1966, HQ PACAF, Tactical Evaluation Center.

- Vię̣t Cộng

generalhieu