General Hieu's Assassination: fact-fiction (u)

Tướng Hiếu Bị Ám Sát: Sự Kiện và Giả Tưởng

Khoảng 8 giờ sáng ngày 8 tháng 4 năm 1975, Tướng Hiếu bay trực thăng đến Gò Dầu Hạ họp bàn chiến sự với Chuẩn Tướng Trần Quang Khôi, Tư Lệnh Lực Lượng Xung Kích Quân Đoàn III. Cùng vào thời điểm này xảy ra vụ oanh tạc Dinh Độc Lập. Khoảng 9 giờ 30, Tướng Hiếu bay trở về Biên Hòa. Khoảng 10 giờ có một buổi họp ngắn giữa Tướng Hiếu và Đại Tá Nguyễn Khuyến, Chánh Sở An Ninh Quân Đoàn III. Sau buổi họp này, vào khoảng 10 giờ 30 sáng, Tướng Hiếu bị giết trong văn phòng.

Giàn Cảnh

Tướng Toàn ra lệnh nghiêm cấm mọi nhân viên và sĩ quan có mặt tại Bộ Tư Lệnh sáng hôm đó không được bàn tán về vụ này và dàn cảnh che đậy sự vụ tung tin là Tướng Hiếu tự sát, sau đổi thành ngộ sát khi chùi khẩu súng lục P-38 vào buổi chiều. Giấy khai tử ghi là chết lúc 7 giờ chiều.

Đến chiều tối, gia đình ở Sài Gòn mới được thông báo hung tin. Bà Hiếu và Dũng, con trai trưởng, được tài xế đưa xe lên Biên Hòa. Khi về bà nói với bố chồng: "Tụi nó giết chồng con ở đâu rồi khiêng xác đặt vào văn phòng: con không thấy có máu me gì cả, chỉ có một vệt máu đỏ khô đọng ở cằm trái chỗ vết đạn đen nhỏ xíu."

Trong buổi họp báo sáng hôm sau, phát ngôn viên quân sự thông báo tin Tướng Hiếu chết theo luận điệu của Tướng Toàn.

Tư Lệnh Phó
Vùng Sàigòn
Bị Bắn Chết
Bản tin đặc biệt của The New York Times
SÀIGÒN, Nam Việt Nam, Thứ Tư 9 tháng 4 - Tư Lệnh Phó vùng quân sự Nam Việt Nam bao gồm Sàigòn chết tối hôm qua vì một vết thương do chính nạn nhân gây nên, theo lời báo cáo của giới chức thẩm quyền tại đây ngày hôm nay.
Theo phát ngôn viên quân sự của Chính Phủ, Trung Tá Lê Trung Hiền, sĩ quan tử nạn, Thiếu Tướng Nguyễn Văn Hiếu, thảo luận tình hình quân sự với một nhóm sĩ quan tham mưu trong văn phòng, và đồng thời trưng ra một khẩu súng lục tự động mang nhãn hiệu Đức Walther P-38 mà ông đã sửa lại.
Sau khi các sĩ quan chia tay để đi dùng cơm chiều, người ta nghe thấy một tiếng súng, và tìm thấy vị tướng lãnh chết, phát ngôn viên nói, và thêm ông tin là nguyên nhân là rủi ro chứ không phải cố ı.
Tướng Hiếu là tư lệnh Sư Đoàn 5 Bộ Binh năm 1970 và 1971, và sau đó trở nên trưởng ban chống tham nhũng quốc gia. Trong chức vụ hiện tại, ông phục vụ với tư cách tư lệnh phó Vùng III Chiến Thuật dưới quyền Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn.
Có nhiều nguồn tin cho là có sự bất đồng giữa Tướng Hiếu và Tướng Toàn.

Sáng ngày 9 tháng 4, Cụ Hướng, thân phụ, Trí và Tín, hai em Tướng Hiếu đến Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn III. Gia đình được Trung Tá Quyến, Chỉ Huy Trưởng Quân Cảnh Quân Đoàn III được chỉ định tiếp đón gia đình. Gia đình được hướng dẫn lần lượt đi xem nơi quàn thi thể, văn phòng, "trailer" Tướng Hiếu.

Đang khi gia đình lưu lại tại phòng quàn xác Tướng Hiếu, một phái đoàn điều tra từ Tổng Nha Cảnh Sát được biệt phái tới điều tra. Một viên Thiếu Tá Cảnh Sát mở nắp một hộp sắt chứa đồ nghề, lấy ra một lọ thuốc bột đen, lấy một cây cọ lông phết phết bột đen lên hai bàn tay Tướng Hiếu. Mục đích là để xác định súng lục nổ trên tay nạn nhân hay từ tay kẻ sát nhân, tùy theo có hay không có vết thuốc súng trên bàn tay. Sau khi hoàn tất nhiệm vụ, viên sĩ quan cảnh sát tới chào hỏi thân phụ Tướng Hiếu, cho cụ biết mình là cựu học viên của cụ khi cụ là Giám Đốc Trường Huấn Luyện Cảnh Sát Đô Thành ở Đa-Kao, và hứa sẽ cho cụ biết kết quả sớm.

Riêng tôi, Tín, đến cạnh xác anh tôi và nhận xét thấy một vệt chấm đỏ nhỏ ở cằm phía bên trái, và sọ vẫn còn y nguyên; khi tôi vạch mớ tóc vùng trên đỉnh đầu, chếc về phía phải một tí thì nhận xét thấy một vệt chấm đỏ, chứ không thấy lỗ thủng. Nhờ chính mắt quan sát thấy điểm này mà tôi có thể thẩm định được phần nào ai nói thật ai nói láo khi tự cho là biết rõ về cái chết của Tướng Hiếu: chẳng hạn, không thể là tự sát hay ngộ sát vì dấu đạn vào cằm bên trái nạn nhân, mà Tướng Hiếu lại thuận tay phải; không thể là loại súng P-38 vì sọ óc vẫn còn nguyên vẹn.

Giả Tưởng

Mãi sau này, năm 1998, tôi mới khởi công tìm kiếm tiếp xúc hỏi han những người có mặt tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn III trong ngày Tướng Hiếu chết. Tôi liên lạc được những nhân chứng sau đây: (1) Chuẩn Tướng Lı Tòng Bá, Tư Lệnh Sư Đoàn 25, (2) Đại Tá Nguyễn Khuyến, Chánh Sở Anh Ninh Quân Đội Quân Đoàn III, (3) Trung Tá Nguyễn Quyến, Chỉ Huy Trưởng Quân Cảnh Tư Pháp Quân Đoàn III, (4) Bác Sĩ Quân Y Lương Khánh Chí, Y Sĩ Trưởng Quân Đoàn III, (5) Đại Tá Tạ Thanh Long, Trưởng Đoàn Quân Sự VNCH Ban Liên Hợp Quân Sự 4 Bên và 2 Bên, (6) Đại Tá Lê Văn Trang, Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh Quân Đoàn III, (7) Thiếu Tướng Đào Duy Ân, Tư Lệnh Phó Diện Địa Quân Đoàn III, (8) Đại Tá Phan Huy Lương, Phụ Tá Tư Lệnh Phó Hành Quân Quân Đoàn III, (9) Đại Úy Đỗ Đức, Tùy Viên Tướng Toàn, (10) Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn, Tư Lệnh Quân Đoàn III, (11) Chuẩn Tướng Lê Trung Tường, Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn III, (12) Đại Tá Lê Trọng Đàm, Chỉ Huy Trưởng Cảnh Sát Quân Đoàn II, và (13) Trung Tá Quân Y Lı Ngọc Dưỡng, Chánh Văn Phòng Tướng Toàn.

Tuy thời gian trôi qua đã hơn 20 năm, có hai điểm lạ trong lời khai của những nhân vật này. Một là, ngoại trừ Đại Tá Khuyến nói Tướng Hiếu chết vào buổi trưa, còn lại vẫn còn tuân lệnh của Tướng Toàn đều nói là vào buổi chiều. Hai là ai nấy đều kể lại theo giả tưởng, chứ không đi theo sát sự thật.

Chuẩn Tướng Lı Tòng Bá

Tướng Lý Tòng Bá nói là nghe tin Tướng Hiếu chết vào buổi chiều. Tháng 6/1998, nhân sau khi đọc cuốn sách Hồi Kı 25 Năm Khói Lửa của Chuẩn Tướng Lı Tòng Bá, tôi gọi điện thoại cho ông hỏi về Tướng Hiếu. Ông cho biết: ông họp với Tướng Toàn chiều hôm đó; họp xong, ông ra về, trên đường ra bãi đậu trực thăng, ông đi ngang qua văn phòng Tướng Hiếu thì nghe quân lính xì xào Tướng Hiếu bị bắn trong văn phòng; ông không nán lại nghe ngóng thêm tin tức vì phải vội trở về đơn vị gấp.

Đại Tá Nguyễn Khuyến

Người thứ nhất bật mí cho tôi Tướng Hiếu chết vào buổi trưa là Đại Tá Nguyễn Khuyến trong lá thư đề ngày 18/7/1998, khi ông trả lời thư của tôi hỏi về cái chết của anh tôi. Ông còn nhớ rõ diễn tiến như sau: ông họp với Tướng Hiếu ở văn phòng Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn 3 từ 10 giờ sáng đến 12 giờ trưa; ông lái xe về văn phòng Anh Ninh Quân Đội QĐIII cách đó chừng 10 phút; ông chuẩn bị đi ăn trưa với mấy người bạn từ Sàigòn tới thăm thì nhân viên Anh Ninh Quân Đội báo tin là có cú điện thoại cho hay Tướng Hiếu vừa mới tự vận.

Coi bộ tin Tướng Hiếu chết đã được một số người có mặt tại quang khu vực văn phòng Tướng Hiếu loan tin đi trước khi có lệnh cấm đoán của Tướng Toàn. Chẳng vậy mà Đại Tá Khuyến được nói là khi vừa bước chân về văn phòng thì “nhân viên Anh Ninh Quân Đội báo tin là có cú điện thoại cho hay Tướng Hiếu vừa mới tự vận”.

Ngoài ra, cuối tháng 8/1998, nhân có mặt tại Virginia trong thời gian tôi tới Văn Khố Quốc Gia thâu lượm tài liệu về Tướng Hiếu, tôi ghé thăm Chuẩn Tướng Trần Đình Thọ (Trưởng Phòng 3, Tổng Tham Mưu) thì được ông xác nhận là Tướng Hiếu chết vào buổi trưa, vì ông còn nhớ rõ là trưa ngày hôm đó ông bận việc sắp sửa đi ăn cơm trưa trễ thì nhận được cú điện thoại của Đại Tá Phan Huy Lương báo tin Tướng Hiếu bị thảm sát.

Đại Tá Nguyễn Văn Y (Đặc Ủy Trưởng Đặc Ủy Tình Báo Trung Ương) cnói với tôi vào năm 1986 là tội nghiệp Tướng Hiếu chết khi chưa kịp ăn cơm trưa.

Tháng 5/1999, khi tình cờ có dịp gặp mặt Chuẩn Tướng Trần Quang Khôi ở Virginia, và sau đó trong một cuộc điện đàm vào tháng 6/1999, ông xác nhận là Tướng Hiếu chết vào buổi trưa, vì ông nhớ là sáng ngày hôm đó, Tướng Hiếu họp với ông lúc 8 giờ 30 sáng ở Gò Dầu Hạ; khoảng 9 giờ 30, Tướng Hiếu bay về Biên Hòa; vài giờ sau, ông hay tin Tướng Hiếu chết.

Ngoài vấn đề giờ chết, các chi tiết khác của Đại Tá Khuyến trong lá thư phần lớn là giả tưởng:

Theo lời kể của Đại tá Lương thì vào khoảng 12 giờ mọi người ở gần văn phòng của Tướng Hiếu có nghe một tiếng súng lục nổ ở trong phòng của Tướng Hiếu. Đại tá Lương chạy qua thì thấy Tướng Hiếu nằm bất động trên chiếc ghế bành bàn giấy. Một giòng máu tươi chảy chan hoà xuống mặt và ngực. Một viên đạn đã xuyên qua trán đi thẳng lên óc. Viên đạn này còn trớn bay lên trần nhà, soi thủng một lỗ.
Theo hiện trạng thì viên đạn này đã kết liễu đời Tướng Hiếu ngay tức khắc. Nói cách khác là Tướng Hiếu đã chết tốt, không kịp đau đớn. Trong tay Tướng Hiếu còn cầm một khẩu súng lục. Trong phòng Tướng Hiếu lúc đó không có một ai.
Việc đầu tiên là Đại tá Lương quay điện thoại mời Bác sĩ của Quân Đoàn tới gấp xem còn kịp cứu ổng không và tiếp đó là gọi báo cho Quân cảnh Tư pháp của Quân Đoàn. Đại tá Lương còn cẩn thận không cho một ai được bước vào văn phòng của Tướng Hiếu trước khi nhân viên Quân cảnh đến lập biên bản và mở cuộc điều tra.
Khi tôi bước vào phòng Tướng Hiếu thì thấy mấy nhân viên Quân cảnh đang vẽ họa đồ hiện trường. Một nhân viên lấy thang leo lên trần nhà để tìm viên đạn súng lục văng lên đó. Máu và óc văng trên tường! Không có dấu hiệu gì có sự xô xát.
Vì việc này do Quân cảnh tư pháp phụ trách nên tôi chỉ nghe kể lại kết quả điều tra mà thôi. Theo lời Trung tá Quyến, Chỉ huy trưởng Quân cảnh Quân đoàn 3 thì đây là một tai nạn súng lục cướp cò. Không có bằng chứng nào về giả thuyết Tướng Hiếu bị ám sát hay tự sát.
Tôi cũng đồng ı về nhận xét này của Quân cảnh vì theo tin tức chúng tôi nhận được thì biết Tướng Hiếu rất thích súng lục. Ông đã từng giựt giải vô địch thiện xạ súng lục. Trước đó ít lâu, ông được ai đó biếu cho một khẩu súng lục, loại hiếm có. Ông rất quı khẩu súng này nhưng phiền một cái là nó hay bị cướp cò. Cái khóa an toàn bị hỏng sao đó nên dễ bị cướp cò. Ông đã giao cho Bộ Chỉ huy 3 tiếp vận sửa đi sửa lại mấy lần rồi. Đây là tin tức tôi nghe được từ Đại tá Khang, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy 3 Tiếp vận kể lại.
Ngoài ra, vài tuần sau, tôi cũng được Cục A.N.Q.Đ. gởi lên mấy bài báo nói có dư luận đồn rằng Tướng Hiếu bị bọn tham nhũng thanh toán vì sợ ông phanh phui những việc làm mờ ám của họ. Có tờ báo còn nói xa gần rằng việc này do Tướng Toàn chủ mưu. Tướng Toàn lúc ấy đang là Tư lịnh Quân Đoàn 3, vừa lên thay Tướng Dư quốc Đống xin từ chức vì lı do sức khỏe.
Theo kết quả điều tra của tôi thì đây chỉ là một nguồn dư luận vô căn cứ, không dựa trên vật chứng hay nhân chứng nào khả dĩ đi đến kết luận rằng Tướng Hiếu đã bị bọn tham nhũng thanh toán.
Trên đây là những gì tôi biết về Tướng Hiếu. Có thể tôi đã làm anh thất vọng vì những tin tức của tôi không phù hợp với những tin tức mà anh đã được cung cấp hay mong đợi. Nhưng tôi xin đoan chắc với anh một điều là những gì tôi viết ra đây là đúng với sự hiểu biết của tôi về cái chết của Tướng Hiếu. Tôi không có lợi gì để phải nói dối hay che dấu cho một ai.

Đại Tá Tạ Thanh Long

Trong lá thư đề ngày 4/1/1999, Đại Tá Tạ Thanh Long xác nhận với tôi là Tướng Hiếu chết vào buổi chiều. Ông ghi nhận sự kiện như sau: ông dự buổi họp ban Liên Hợp Quân Sự Bốn Bên do Tướng Hiếu chủ tọa, lúc 5 giờ 30 chiều; có mặt Chuẩn Tướng Ân, Đại Tá Lương và Tổng Lãnh Sự Mỹ ở Biên Hòa; họp xong, khi Đại Tá Lương mời Tướng Hiếu đi ăm cơm chiều, ông đi gặp Chủ Tịch œy Ban Quốc Tế và họp 20 phút; sau đó khi về tới văn phòng thì được báo cáo Đại Tá Lương gọi điện thoại báo tin Tướng Hiếu chết.

Trung Tá Nguyễn Quyến

Ngày 23/1/1999, Trung Tá Quyến, Chỉ Huy Trưởng Quân Cảnh Quân Đoàn 3, quả quyết với tôi Tướng Hiếu chết vào khoảng sau 6 giờ rưỡi chiều. Ông nói ngày hôm đó, Chuẩn Tướng Lê Trung Tường đem một toán quân mặc đồ trận đến Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn 3 đuổi hết quân cảnh thuộc quyền ông đi nơi khác. Chiều hôm đó sau khi tắm rửa xong vào khoảng 6 giờ rưỡi chiều, ông ghé vào Bộ Tư Lệnh thì thấy Tướng Hiếu còn ngồi tại bàn giấy trong văn phòng. Ông thêm là khi phải điều tra vụ án mạng, ông sợ cho tính mạng nhân viên quân cảnh tư pháp của ông, nên phải lập mưu kéo thêm nhóm Cảnh Sát của Đại Úy Thịnh Văn Phúc, cùng nhóm Chiến Tranh Chính Trị của Đại Tá Nguyễn Hùng Khanh, vào cùng điều tra để giảm bớt trách nhiệm và áp lực từ trên giáng xuống.

Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn

Ngày 10/03/1999, Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn viết cho tôi một lá thư trong đó có đề cập đến cái chết của Tướng Hiếu:

Nhưng bất ngờ vào ngày (không nhớ) lúc bay hành quân về thì được tin anh Thiếu Tướng Hiếu đã tử nạn ở văn phòng. Tôi liền bay đến văn phòng Thiếu Tướng Hiếu thì tôi thấy anh ấy đã chết bởi một viên đạn súng lục trổ từ mắt lên đầu và chết ngay nơi bàn giấy.
Sự tử nạn của anh Hiếu là do súng lục cướp cò mà ra. Anh Hiếu mất đi để lại sự thương tiếc cho mọi người và là một mất mát lớn lao cho Quân Đội lúc bấy giờ. Nhắc lại chuyện đã qua thật là một buồn thảm.

Ngoài ra, kể cũng lạ Tướng Toàn quên là đã dặn mọi người Tướng Hiếu chết buổi chiều, vì qua trung gian Đại Tá Lê Khắc Lı (Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn 2), ông nói Tướng Hiếu chết vào buổi trưa đang khi ông đang bay thị sát mặt trận.

Đại Úy Đỗ Đức

Tình cờ qua một người bạn, tôi liên lạc được với Đại Úy Đỗ Đức. Trong cuộc điện đàm, coi bộ chủ tâm của anh chàng này là giải oan và gỡ tội cho Tướng Toàn:

Ngày hôm đó tình hình rất căng thẳng. Có lệnh cấm trại 100 phần trăm. Cả ngày, Tướng Toàn làm việc trong văn phòng tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn 3. Tôi ngồi trực tại phòng kế bên. Phòng tôi đối diện với văn phòng Tướng Hiếu. Tôi nhớ rõ ngày hôm đó Tướng Toàn không họp với Tướng Lı Tòng Bá, Tư Lệnh Sư Đoàn 25 vì ai tới gặp Tướng Toàn cũng phải qua tôi. Đến khoảng 5 giờ rưỡi chiều, Tướng Toàn sai tôi gọi xe đưa ông về tư dinh nằm cạnh Tòa Hành Chánh Biên Hòa, chạy xe có quân cảnh hú còi hụ mất khoảng 10, 15 phút. Sau khi thảy cặp Tướng Toàn xuống, tôi đi nhậu cùng với Thiếu Tá phi công Lượng, trước ở Quân Đoàn 2 được tôi đề nghị với Tướng Toàn đưa về quân Đoàn 3 và Thiếu Tá phi công Cửu (vẫn còn ở Việt Nam), từng bay cho nhiều Tướng ở Quân Đoàn 3. Chúng tôi nhậu được khoảng 10, 15 phút thì được báo là Tướng Toàn đã cấp tốc trở lại Bộ Tư Lệnh với viên cận vệ. Tôi vội vàng vứt bỏ rượu bia, phóng về Bộ Tư Lệnh. Khi tới nơi thì quang cảnh đã tấp nập với quân cảnh qua lại đầy dẫy. Tướng Toàn đã ra lệnh niêm phong văn phòng Tướng Hiếu, nên tôi không thấy cảnh Tướng Hiếu chết làm sao. Tôi nghe Tướng Toàn ra lệnh phải điều tra gấp cho ra nội vụ. Sau khoảng nửa tiếng tôi theo Tướng Toàn về tư dinh. Sau này, tôi nghe nói Tướng Hiếu thích chơi súng nên bị nạn vì súng lảy cò.
Điều mà tôi chắc chắn là Tướng Toàn không thể nào bắn Tướng Hiếu vì tôi ở sát bên ông cả ngày hôm đó đến khi ông về nhà sau 5 giờ rưỡi chiều. Tướng Toàn rất kính nể Tướng Hiếu. Ông luôn luôn gọi Tướng Hiếu là "Anh".
Nếu Tướng Toàn nói ông hay tin Tướng Hiếu bị nạn đang khi bay trên trực thăng là ông nhớ sai vì dạo sau này sức khỏe ông đã sa sút nhiều sau khi bị mổ tim. Hai Thiếu Tá phi công Lượng và Cửu đều ngồi ăn nhậu với tôi thì làm sao ổng bay trên trời lúc đó được.
Nếu Tướng Hiếu bị ám sát thì tên sát nhân phải là người rất quen thuộc với ngõ ngách quanh co trong bản doanh Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn 3. Chính tôi, sau khi về đó 2, 3 tháng vẫn còn hay lạc khi phải đi từ văn phòng này qua văn phòng khác. Tôi ít có dịp qua văn phòng Tướng Hiếu, ngoại trừ những khi Tướng Toàn sai tôi đi mời Tướng Hiếu bước qua gặp hay họp riêng.

Thật không thể ngờ chính đương sự là kẻ cầm súng bắn Tướng Hiếu. Anh chàng ta không nói láo khi quả quyết Tướng Toàn không bắn Tướng Hiếu!

Đại Tá Lê Văn Trang

Tháng 5/1999, nhân dịp gặp Đại Tá Lê Văn Trang (Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh Quân Đoàn 3) ở Virginia, tôi được ông cho biết là Tướng Hiếu chết vào buổi chiều. Ông kể lại sự việc như sau: lúc 5 giờ 30 chiều ông họp với Tướng Hiếu, có sự hiện diện của Chuẩn Tướng Đào Duy Ân và Đại Tá Phan Huy Lương, bàn định công việc cho ngày hôm sau; khoảng chừng 20 phút sau, Tướng Hiếu chấm dứt buổi họp; ông và Chuẩn Tướng Ân trở về gia đình ăn cơm chiều, Tướng Hiếu và Đại Tá Lương, vì gia đình ở xa, rủ nhau đi ăn cơm ở câu lạc bộ sĩ quan; đang khi tắm, trước khi ăn cơm chiều, ông nghe quân gia báo Đại Tá Lương gọi điện thoại cho hay Tướng Hiếu chết.

Thiếu Tướng Đào Duy Ân

Tháng 6/1999, tôi bắt liên lạc được với Chuẩn Tướng Đào Duy Ân qua điện thoại. Ông cho biết là Tướng Hiếu chết buổi chiều. Ông thuật lại: 5 giờ 30 chiều ngày hôm đó, ông nói chuyện riêng với Tướng Hiếu (không họp với ai khác); sau đó, ông về ăn cơm với gia đình, còn Tướng Hiếu đi trở về "trailer" riêng ăn cơm; vừa về tới nhà, chưa kịp ăn cơm thì Đại Tá Lương gọi điện thoại báo Tướng Hiếu chết. Ông trở lại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn 3 thì thấy có mặt Tướng Toàn và thấy Tướng Hiếu ngồi chết ở bàn giấy. Sau đó xác được đưa qua quàn tại bệnh viện tiểu khu Biên Hòa. Đêm đó Bộ Tư Lệnh tối om, không có một bóng đèn nào được bật sáng lên. Xác Tướng Hiếu được Tướng Toàn ra lệnh cho một Thiếu Tá chở một cách âm thầm đơn chiếc bằng xe jíp hồng thập tự qua bệnh viện, không có sĩ quan nào khác đưa đón.

Đại Tá Phan Huy Lương

Đầu tháng 7/1999, qua cuộc điện đàm Đại Tá Lương cho biết chi tiết như sau: như thường lệ khoảng 5 giờ, 5 giờ 30 chiều, Tướng Hiếu, Tướng Lê Trung Tường và Đại Tá Lương ngồi nói chuyện chơi (chứ không phải là họp) tại văn phòng Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn 3, trong khi chờ tới giờ ăn cơm chiều; Đại Tá Lương mời Tướng Hiếu đi xơi cơm; Tướng Hiếu đi trở về văn phòng Tư Lệnh Phó lấy đồ riêng; một chập sau, có tiếng súng nổ, quân cảnh chạy vào xem rồi trở ra báo cáo là Tướng Hiếu bị nạn; một lát sau Đại Tá Lương thấy Tướng Toàn xuất hiện; phần ông thì quá buồn bực và bối rối nên không còn để tâm theo dõi tình hình xảy ra tiếp sau đó; ông không có kêu điện thoại báo cho ai cả và chỉ biết là bà Tướng Hiếu tới Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn vào lúc 9, 10 giờ tối. Đại Tá Lương cho biết thêm là cho tới ngày hôm nay, ông vẫn không biết kết quả cuộc điều tra của Quân Cảnh Tư Pháp, cũng như có tìm thấy được viên đạn gây nên tai nạn hay không, và đồng thời cho biết là bác sĩ Lương Khánh Chí, giảo nghiệm viên, đã qua đời...

Chuẩn Tướng Lê Trung Tường

Ngày 26/5/2002, tôi nhận được thư của Chuẩn Tướng Lê Trung Tường viết từ Sài Gòn:

Bạn Hiếu là một người thích dùng súng. Là thiện xạ toàn quốc lúc ở QĐ1. Súng luôn luôn mài lẩy cò, để bắn mau lúc tập cũng như đi thi đấu.
Tôi nhớ chiều hôm xẩy ra chuyện bất ngờ mà anh đã biết, Anh Hiếu sau khi đi công tác về đã vào phòng tôi để mời tôi cùng nhau đi ăn cơm chiều. Lúc đó tôi quá bận với công việc giấy tờ nên đã hẹn anh khi tôi xem công văn xong sẽ qua mời anh cùng đi ăn. Lúc đó anh trở về phòng Anh làm việc ở cách phòng làm việc của tôi độ 30 thước.
Sau đó độ 15 phút, nghe tiếng súng nổ, nhân viên VP của Anh Hiếu chạy qua phòng tôi cho biết trong phòng Anh Hiếu có tiếng súng. Tôi liền bảo gọi ngay QC Tư Pháp đến để mở cửa điều tra. Sau mấy phút QC/TP đến, mở cửa để điều tra thì thấy Anh Hiếu đã nằm cạnh bàn làm việc của Anh ta với một khẩu súng lục. Đạn xuyên qua đầu, vết thương quá nặng nên Anh đã qua đời ... Công việc sau đó QC/TP và Công An lập biên bản. Cũng từ ngày xẩy ra sự việc cho đến 30/4, tình hình QĐ3 quá bận rộn cho đến ngày miền Nam sập tiệm, Quân Đội tan rã, một số người di tản, riêng tôi đến phút chót đã đi cải tạo 13 năm.

Đại Tá Lê Trọng Đàm

Khoảng tháng 8, năm 204, Đại Tá Lê Trọng Đàm nói qua điện thoại: sáng ngày Tướng Hiếu chết ông có mặt tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn III và trở lên Sài Gòn sáng hôm đó. Đến chiều thì Y Sĩ Trung Tá Dưỡng điện thoại báo tin Tướng Hiếu chết. Khi tôi nói là Đại Tá Khuyến xác nhận là Tướng Hiếu chết vào buổi trưa thì Đại Tá Đàm quả quyết ngay là Đại Tá Khuyến nói sai vì 2 giờ trưa ông còn có mặt tại Quân Đoàn III.

Cuộc điện đàm kéo dài khá lâu, khoảng 45 phút, tuy nhiên ông chỉ đề cập vỏn vẹn như trên về cái chết của Tướng Hiếu. Ông cho biết là ông quen biết Tướng Hiếu từ khi Tướng Hiếu còn là cấp úy làm việc dưới quyền của Tướng Nguyễn Văn Mạnh khi Tướng Mạnh còn là Thiếu Tá trong chức vụ Trưởng Phòng 3 tại Bộ Tổng Tham Mưu ở Chợ Quán, mà ông lại là em rể Tướng Mạnh. Ông nói là khi ông mới chạy thoát khỏi Nha Trang, ông tới thăm Tướng Toàn ở Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn III. Tướng Hiếu chạy lại ôm trầm lấy ông và reo lên: "Mừng anh đã thoát nạn." Tiếp sau đó, ông dành thì giờ còn lại kể chuyện về những gì ông biết về Tướng Toàn và mối giây liên hệ thân mật giữa Tướng Toàn và ông từ thủa thiếu thời.

Trung Tá Quân Y Lı Ngọc Dưỡng

Ngày 31 tháng 8 năm 2004, qua điện thoại tôi Bác Sĩ Lı Ngọc Dưỡng, cựu İ Sĩ Trung Tá, Chánh Văn Phòng Tướng Toàn, Tư Lệnh Quân Đoàn III kể lể với tôi:

Tôi còn nhớ rõ sự việc xảy ra ngày Tướng Hiếu bị ngộ nạn. Ngày hôm đó rất là bận rộn vì sáng đó Dinh Độc Lập bị dội bom, và tôi phải cấp tốc soạn thảo bản thông cáo Tướng Toàn sẽ đọc trên đài phát thanh về vụ ném bom để trấn an quần chúng.
Trong khi đó ở văn phòng Tham Mưu Trưởng kế bên văn phòng tôi đang có cuộc họp về Nhân Dân Tự Vệ - tôi biết vậy vì có đọc công văn thông báo buổi họp đó - với sự tham dự của Tướng Hiếu, Tướng Đào Duy Ân (Tư Lệnh Phó Diện Địa), Đại Tá Nguyễn Khuyến (Chánh Sở Anh Ninh Quân Đoàn III), và một Đại Tá Tư Lệnh Cảnh Sát Quân Đoàn III tôi không nhớ tên.
Vào khoảng 6 giờ, Tướng Toàn bước qua văn phòng nói ông đi về tư dinh ở Biên Hoà. Tôi vội vàng đem theo giấy tờ để tiếp tục công việc soạn thảo bản văn và cùng leo lên xe đi theo Tướng Toàn, trên xe có cả Đại Úy Đỗ Đức, tùy viên Tướng Toàn.
Khi bước ra văn phòng tôi thấy Tướng Đào Duy Ân vừa leo lên xe vụt phóng về nhà. Tôi nghe Tướng Hiếu rủ Tướng Lê Trung Tường đi ăn cơm, và nghe Tướng Tường trả lời: "Anh đợi tôi đi tắm cái đã." Hình như hai người cùng khóa nên xưng hô thân mật như vậy. Trong văn phòng Tham Mưu Trưởng có trang bị phòng tắm riêng. Tướng Hiếu đi về văn phòng Phó Tư Lệnh đợi Tướng Tường tắm xong.
Tại tư dinh Tướng Toàn, khi tôi đang chuẩn bị đem máy thâu băng qua phòng Tướng Toàn để ông đọc bản thông cáo vào băng, thì điện thoại reo. Tôi bốc điện thoại, đầu giây bên kia Tướng Tường báo tin: "Anh Hiếu chết rồi." Tôi hỏi lại: "Chuẩn Tướng nói gì? Xin lập lại." "Tướng Hiếu chết rồi." Tôi chạy qua thông báo cho Tướng Toàn. Lúc đó ông còn chưa cởi xong giây giầy.
Chúng tôi vội trở lại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn. Trên xe có cả Đại Úy Đỗ Đức tháp tùng theo.
Khi bước vào văn phòng Tướng Hiếu tôi tự nhiên buột miệng dặn Tướng Toàn đừng sờ mó gì kẻo để lại giấu tay. Tôi thấy cảnh tượng Tướng Hiếu ngồi trên ghế, đầu gục trên mặt bàn, cánh tay trái đặt trên mặt bàn, cánh tay phải thõ xuống đất, có khẩu súng lục nằm dưới mặt đất bên cạnh bàn tay. Tôi nhận xét thấy viên đạn xuyên từ cổ ...ờ ...ờ ...ờ ... không phải vậy, xin nói lại, từ hàm bên phải trổ lên màng tang bên trái. Tướng Toàn không lại gần bàn giấy, mà chỉ đứng tựa tay vào thành cửa, và tôi mục kích Tướng Toàn khóc. Đó là lần thứ hai tôi chứng kiến Tướng Toàn khóc, lần đầu khi còn ở Quân Khu II, và lần thứ ba trên boong tàu Midway ngày 29/4/1975.
Y sĩ Quân Đoàn III đến khám nhiệm và xác định Tướng Hiếu đã tắt thở.
Nhân viên Cảnh Sát Tư Pháp đến điều tra, tìm thấy viên đạn trên trần nhà và đọ đúng với khẩu sung lục nằm bên xác Tướng Hiếu. Và một viên Thiếu Tá Cảnh Sát Tư Pháp dùng phương pháp bột đen xác nhận tay phải Tướng Hiếu có dấu vết thuốc súng và còn ngửi thấy đầu súng lục có mùi khói. Những điều này chứng tỏ là nạn nhân tự gây nên tai nạn.
Có người cho là Tướng Hiếu tự tử khi cuộc chiến tới thời điểm vô vọng. Tôi không nghĩ vậy vì Tướng Hiếu rất ngoan đạo và đồng thời là một Tướng giỏi, Tướng Hiếu có khả năng đối phó với mọi cảnh huống tại chiến trường. Nếu có thêm nhiều tướng lãnh tài giỏi như Tướng Hiếu thì chắc tụi mình đã khỏi phải chạy qua đây.
À, mà chắc anh biết Tướng Hiếu thích chơi súng. Sáng hôm đó nhân viên ngành Công Binh trao lại cho Tướng Hiếu khẩu súng lục Tướng Hiếu nhờ chỉnh lại cơ phận lảy cò. Có lần Tướng Hiếu dẫn tôi vào "trailer' để khoe bộ 'collection' súng lục đủ loại.
Vì cảm nghiệm của tôi đối với Tướng Hiếu như vậy nên hôm nay anh nhắc lại chuyện xưa mà tôi vẫn còn nhớ rõ mồn một và đồng thời không khỏi chạnh lòng bùi ngùi.

Bác Sĩ Quân Y Lương Khánh Chí

Tháng 8 năm 2004, khi liên lạc được Bác Sĩ Chí, người đã khám nghiệm Tướng Hiếu tiếp ngay sau khi ngộ nạn và chính thức tuyên bố Tướng Hiếu chết thì người nhà cho biết là ông đã bị "stroke" mấy năm nay và trí nhớ đã bị tổn thương nặng nề. Vì vậy khi tôi tự giới thiệu qua điện thoại là em Tướng Hiếu, ông hỏi: "Tướng Hiếu là ai vậy?" Do đó tôi không hỏi ông gì được về cái chết của Tướng Hiếu. Tuy nhiên người nhà cho biết là trước khi ông bị bệnh, khi được hỏi, ông có nói là trong tờ trình ông gửi lên Bộ Tổng Tham Mưu ông dựa vào đường đạn kết luận nguyên nhân gây nên cái chết là rủi ro.

Sự Kiện

Kết quả từ những lời khai của mười ba nhân chứng chỉ tạo thêm hoang mang vì mỗi người kể mỗi khác, chẳng ai giống ai. Mười ba người là mười ba kịch bản khác nhau. Chỉ mãi đến tháng 5 năm 2015, cái chết của Tướng Hiếu mới được làm sáng tỏ từ việc tiếp nhận một nguồn tin tình báo Mỹ.

Khoảng tháng 2 năm 1975, Tổng Lãnh Sự Mỹ tại Biên Hòa Richard Peters trao cho Tướng Hiếu một chiếc bút hiệu Cross được cài đặt một bộ phận dò thám âm thanh điện từ nhỏ, gọi là để phòng thân.

Tướng Hiếu luôn đeo cây bút mực này trong túi áo trước ngực.

Ngày 8 tháng 4 năm 1975, nhờ theo dõi nghe ngóng tín hiệu thường trực phát xuất đi từ cây bút mực này, cơ quan tình báo Mỹ xác định được là vào khoảng 10 giờ 30 sáng, Tướng Hiếu bước vào văn phòng Tư Lệnh Phó Quân Đoàn III, có Đại Úy Đỗ Đức, tùy viên có đai đen đệ tam đẳng Thái Cực Đạo của Tướng Toàn, đi theo đàng sau. Thình lình Đức tiến tới sát lưng, dùng thế võ lấy cánh tay chặt mạnh xuống gáy khiến Tướng Hiếu ngã gục xuống bất tỉnh, rồi dùng khẩu súng nhỏ P6.35 ly bắn vào cằm. Chập sau, cơ quan tình báo kiểm thính túc trực theo dõi nghe ngóng đường giây nóng Tiger thuộc hệ thống tổng đài 922 giữa Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn III và Phủ Tổng Thống, nghe bắt được cú điện thoại của Tướng Toàn gọi cho Tổng Thống Thiệu tường trình ngắn gọn bằng tiếng Pháp: “Mission accomplie.”

Cơ quan tình báo Mỹ còn xác định được khẩu súng P6.35 ly này là của Tướng Toàn trao cho Đại Úy Đỗ Đức dùng cho việc ám sát. Cơ quan tình báo Mỹ còn biết rõ thêm là khẩu súng này được cơ quan mật vụ của Tổng Thống Thiệu tráo đổi với một khẩu súng cùng loại nhằm phi tang khi Tướng Toàn về Phủ Tổng Thống họp phải để lại phòng ngoài trước khi bước chân vào phòng họp. Cơ quan mật vụ của Tổng Thống Thiệu không tin tưởng Tướng Toàn đủ chu đáo bảo mật. Tướng Toàn không hay biết về sự tráo đổi này.

Động Cơ Ám Sát

Động cơ ám sát Tướng Hiếu không nằm trong cá nhân Tướng Toàn bốc đồng rút súng bắn Tướng Hiếu sau một cuộc cãi vả vì bất đồng về chiến thuật, hay trong phe tham nhũng muốn thủ tiêu một chướng ngại vật, mà là trong cá nhân Tổng Thống Thiệu nghi Tướng Hiếu đang cấu kết với Mỹ mưu toan đảo chánh.

Khi loan tin Tướng Hiếu chết, một vài báo đặt dấu hỏi: “Không biết sự kiện Tướng Hiếu chết có liên quan gì với vụ oanh tạc Dinh Độc Lập của ông Nguyễn Văn Thiệu xảy ra sáng thứ ba cùng ngày không?” (Thông Tấn Xã UPI). Khi dinh Độc Lập bị oanh tạc, thoạt tiên ông Thiệu hoảng sợ nghi là phát súng khai hỏa báo hiệu cho một cuộc đảo chánh. Đồng thời vào lúc đó lại có tin Tướng Hiếu đang có mặt tại Gò Dầu Hạ với Lực Lượng Xung Kích Quân Đoàn III của Chuẩn Tướng Trần Quang Khôi. Coi bộ Tổng Thống Thiệu nghi sợ Tướng Hiếu sắp ra tay đảo chánh, liền truyền lệnh cho Tướng Toàn hạ sát Tướng Hiếu.

Nguyễn Văn Tín
Ngày 11 tháng 2 năm 2016

- Cựu Tổng Thống Thiệu Trả Lời Về Cái Chết Của Tướng Hiếu
- Vén Màn Bí Mật về cái Chết Tướng Hiếu
- Tại Sao Tổng Thống Thiệu Giết Tướng Hiếu?
- Một Số Bàn Tán về Tin Thủ Phạm Giết Tướng Hiếu
- Con Cờ Tướng Hiếu Trong Thế Cờ Tổng Thống Nhà Nam
- Nỗi Khổ Tâm Của Tướng Hiếu
- Một Cái Chết Bí Ẩn

generalhieu