Ngày 14/1/2002 tôi được hân hạnh nói chuyện qua điện thoại với Tướng Lê Minh Đảo.
Mạn Đàm Với Tướng Lê Minh Đảo

NVT: Chắc anh cũng c̣n lưu giữ một số kỷ niệm về anh tôi, Tướng Hiếu ?

LMĐ: Tôi biết khá nhiều về Tướng Hiếu từ khi Tướng Hiếu về làm Tư Lệnh Phó Hành Quân Quân Đoàn 3. Mỗi lần Tướng Hiếu xuống Xuân Lộc tôi đều lái xe jíp chở Tướng Hiếu đi thị sát các đơn vị. Tôi và Tướng Hiếu rất ăn ư với nhau. Tướng Hiếu tỏ vẻ đồng ư tán thành mọi kế hoạch sắp xếp của tôi trong phạm vi của Sư Đoàn 18. Tướng Hiếu không khi nào hé môi hỏi han điều ǵ cả, chỉ đưa mắt nh́n thôi, và chỉ đưa ư kiến khi được hỏi. Tôi c̣n nhớ trong dịp trận đánh An Điền - sau khi Lực Lượng Xung Kích Quân Đoàn 3 của Tướng Trần Quang Khôi không chọc thủng được tuyến pḥng thủ của địch từ phía nam tấn lên Rạch Bắp và Đồi 82 - Tướng Thuần giao cho tôi dùng các đơn vị của Sư Đoàn 18 tấn chiếm An Điền từ hai mặt, một toán vượt sông Thị Tĩnh tại phía nam Bến Cát đánh thốc lên và một toán tràn qua chiếc cầu đưa tới An Điền, và gửi Tướng Hiếu đến túc trực tại bộ chỉ huy mặt trận của Sư Đoàn 18. Hai anh em ngủ chung pḥng trên hai chiếc giường kê sát bên nhau. Tôi nhận thấy anh Hiếu rất ham đọc sách, lúc nào cũng mang theo hai ba cuốn sách Anh ngữ. Anh Hiếu cũng rất ḥa đồng cùng ăn chung cơm lính với chúng tôi gồm có cà pháo và cá mắm. Một buổi sáng nọ, tôi thấy khi một trung sĩ của tôi tính lấy giầy của anh Hiếu ra lau chùi th́ ảnh ngăn cản và giành lấy bàn chải tự ḿnh đánh giầy lấy. Điều này chứng tỏ anh Hiếu rất tế nhị không muốn lợi dụng người khác cho riêng ḿnh.

NVT: Tôi có một điều thắc mắc muốn hỏi anh không biết là anh tôi có bàn tính với anh về kế hoạch pḥng thủ Sàig̣n của ḿnh không, sau khi đă mất Quân Đoàn 1 và Quân Đoàn 2?

LMĐ: Anh Hiếu có kế hoạch ǵ th́ tôi không được biết. Trên thực tế th́ Quân Đoàn 3 phải trông coi ba Sư Đoàn, SĐ 25 ở Tây Ninh, SĐ 5 ở Lai Khê và SĐ 18 ở Xuân Lộc. Tư Lệnh Quân Đoàn giao phó hoàn toàn trách nhiệm cho mỗi sư đoàn bảo vệ phần lănh thổ riêng của ḿnh. Được việc th́ thôi, c̣n hỏng việc th́ tư lệnh sư đoàn lănh đủ. Mỗi tư lệnh sư đoàn toàn quyền sắp xếp cách thức bố trí quân của ḿnh. Quân Đoàn chỉ đóng vai tṛ hỗ trợ mà thôi, chứ không có sáng kiến ǵ cả. Do đó chiến thắng trận Xuân Lộc là hoàn toàn công lao của riêng tôi và SĐ 18. Kể ra th́ Quân Đoàn có giúp đỡ bằng cách tăng phái một Lữ Đoàn Dù cho mặt trận Xuân Lộc.

NVT: Như vậy th́ sự kiện Lực Lượng Xung Kích Quân Đoàn 3 án ngữ tại Ngă Ba Dầu Giây có phải là do anh xin đơn vị này tăng phái cho không?

LMĐ: Không, Quân Đoàn 3 tự ư đặt đơn vị của Tướng Khôi tại địa điểm này mục đích chính là để bảo vệ Biên Ḥa, pḥng hờ trường hợp Sư Đoàn 18 không giữ nổi pḥng tuyến tại Xuân Lộc.

NVT: Thế ai đă ra lệnh thả hai trái bom Daisy Cutter?

LMĐ: Tôi cũng không rơ. Có thể người biết chuyện là Chuẩn Tướng Thọ ở Tổng Tham Mưu. Tôi chỉ biết là tôi báo cáo là địch đang tập trung nhiều quân tại một địa điểm và yêu cầu Quân Đoàn cho không tập địa điểm tập trung đó. Tướng Toàn bàn thảo với Bộ Tổng Tham Mưu sao đó không biết rồi lệnh thả hai trái bom đó được ban hành. Chính tôi vào thời buổi đó cũng không biết là quân đội ḿnh có loại bom với sức công phá mạnh như vậy!

NVT: Xin trở lại bàn vấn đề liên hệ giữa quân đoàn và sư đoàn. Anh nói quân đoàn cách chung không có sáng kiến. Theo tôi nghĩ, hoặc là v́ ông Thiệu nắm hết quyền hành quân sự trong tay, qua mặt Bộ Tổng Tham Mưu và tư lệnh quân đoàn trực tiếp liên hệ với tư lệnh sư đoàn khiến cho tư lệnh quân đoàn như không có sáng kiến...

LMĐ: Thật ra th́ quân đội đă bị trải ra quá rộng, các tư lệnh không có lấy quân trừ bị để mà du di, linh động...

NVT: Chẳng vậy mà các đơn vị ở mọi cấp bậc phải tự lo liệu lấy. Quân Đoàn 1 rút th́ mặc Quân Đoàn 1. Quân Đoàn 2 rút th́ mặc Quân Đoàn 2. Tiểu Khu Phước Long bị đánh th́ mặc Tiểu Khu Phước Long...

LMĐ: Đúng như vậy, chiến thuật của quân đội ḿnh là x́ đâu trám nấy, chứ không có sáng kiến.

NVT: Mà không có sáng kiến ở mức quân đoàn cũng có thể là v́ các tư lệnh quân đoàn của ḿnh tồi không đủ khả năng điều động quân cỡ quân đoàn thành thử đâm ra thụ động đối với cấp sư đoàn. C̣n đối với anh tôi, v́ là tư lệnh phó và đồng thời không được ông Thiệu tin dùng, nên tuy là có sẵn kế hoạch và sáng kiến trong đầu, nhưng v́ không được hỏi đến nên đành phải giữ riêng cho ḿnh. Giá mà Tướng Trí, là người một thời biết dùng tài anh tôi c̣n sống, th́ chắc là các sáng kiến đó có dịp được thi thố.

LMĐ: Tôi đồng ư ở điểm là ít có tư lệnh dám trao toàn quyền cho tư lệnh phó v́ sợ không làm theo đúng ư ḿnh. Chính tôi đă phải lấy làm khó chịu v́ t́nh trạng tư lệnh quân đoàn bị thay đổi liên miên nên không hưởng được sự liên tục trong đường lối lănh đạo. Tôi nghĩ cũng chính v́ lư do thay đổi tư lệnh từ Tướng Trí qua Tướng Minh mà anh Hiếu đă bị thua trận Snoul khi nắm Sư Đoàn 5. Chứ anh Hiếu dư sức nắm sư đoàn. Anh Hiếu rất giỏi về tham mưu. Tôi rất phục ảnh về mặt này. Tuy nhiên anh Hiếu trông bề ngoài có vẻ quá hiền lành, khiến lính có thể không sợ, nên có thể không thích hợp với vai tṛ tác chiến.

NVT: Trước kia tôi cũng lầm tưởng như vậy, nhưng thật sự th́ anh Hiếu đă chứng tỏ là một tư lệnh tác chiến cừ khôi. C̣n về vụ Snoul th́ tôi đă có dịp nghiên cứu kỹ lưỡng và đă viết một bài về trận đánh này trong Trang Nhà Tướng Hiếu. Xin mời anh vào xem sẽ biết rơ sự việc. Nói ngắn gọn, Snoul là một kế hoạch dùng Trung Đoàn 8 làm con mồi dụ Sư Đoàn 5 Bắc Việt, và sẵn sàng dùng tới cả ba sư đoàn của Quân Đoàn 3 là lực lượng trừ bị cho trận Snoul, với 8, 9 chiến đoàn có mặt tại lănh thổ Cam Bốt.

LMĐ: Tôi hiểu anh nói ǵ v́ c̣n nhớ là anh Hiếu có điều quân ṿng qua Dambe và Kompong Trach để lùa địch...

NVT: Buổi nói chuyện đă khá dài, tôi xin chấm dứt tại đây. Tôi xin thành thật cám ơn anh đă cho biết thêm chi tiết về anh tôi và đă giúp tôi bổ túc phần suy nghĩ trên lư thuyết của ḿnh với những dữ kiện cụ thể trên thực tế.

LMĐ: Anh Hiếu quả là một tướng giỏi và thanh liêm của QLVNCH. Các con và các em của anh Hiếu có thể lấy làm hănh diện có một người ưu tú như vậy trong gia đ́nh.

NVT: Xin cám ơn anh.


Nguyễn Văn Tín
Ngày 16 tháng 01 năm 2002.

generalhieu