Biography of Gen Hieu (u)

Bản Tướng Mạo Tướng Hiếu

Bộ Ngoại Giao
ĐIỆN TÍN
A-231

Ngày: 7 tháng 11 năm 1974
Gửi : Bộ Ngoại Giao
Nơi Gửi : Tòa Đại Sứ Mỹ tại Sài Gòn
Đề Tài : Bản Tướng Mạo Thiếu Tướng Nguyễn Văn Hiếu, Tư Lệnh Phó, Quân Đoàn III

1. Tướng Hiếu đảm nhiệm địa vị Tư Lệnh Phó Quân Đoàn III, phụ trách các lực lượng QLVNCH trong Quân Đoàn III, ngày 2 tháng 12 năm 1973. Tướng Hiếu có tiếng là một sĩ quan tham mưu tuyệt hảo. Trước khi được chỉ định về Quân Đoàn III, Tướng Hiếu được bổ nhiệm vào văn phòng Phó Tổng Thống với chức vụ của một Thứ Trưởng và đặc trách về chiến dịch chống tham nhũng.

Thời Nhiên Thiếu

2. Nguyễn Văn Hiếu sinh ngày 23 tháng 6 năm 1929 tại Thiên Tân, Tỉnh Hồ Bì, Trung Quốc. Thân phụ, ông Nguyễn Văn Hướng, sinh tại Bắc Ninh, Bắc Việt ngày 26 tháng 9 năm 1903 và thân mẫu, bà Nguyễn Thị Nghiêm sinh tại Hà Đông, Bắc Việt ngày 12 tháng 12 năm 1910. Thân phụ sang Tàu khi còn niên thiếu với gia đình. Ông được giáo dục tại Thượng Hải và trải qua sự nghiệp với Sûreté Pháp trong tô giới Pháp tại Thượng Hải từ năm 1933 đến 1944. Từ năm 1949 tới 1954, ông là Giám Đốc Cảnh Sát Bắc Việt. Khi Cộng Sản tiếp thu Bắc Việt, gia đình di chuyển xuống nam và thân phụ Tướng Hiếu trở nên Tổng Giám Đốc Cảnh Sát Quốc Gia trong năm 1954. (Không rõ ông giữ chức vụ này bao lâu.). Ông sống, ít ra là từ giữa năm 1970, tại Sàigòn và được biết là một doanh thương giàu có, làm việc với hãng IBA, một công ty xuất nhập cảng. Hiếu có hai em trai, Nguyễn Văn Trí và Nguyễn Văn Tín và một em gái, Nguyễn Thúy Hòa, sinh năm 1944. Thân mẫu Tướng Hiếu qua đời tại Thượng Hải năm 1945.

3. Hiếu được giáo dục tại Thượng Hải, theo học Collège Français de Shanghai. Ông đậu bằng Certificat d’Etudes Primaire và Baccalauréat en mathématiques năm 1948. Tiếp sau đó ông nhập học Université l’Aurore de Shanghai ban Khoa Học tới năm 1949 thì ông và gia đình rời bỏ Trung Quốc về Việt Nam.

Giáo Dục Quân Sự

4. Hiếu gia nhập quân đội ngày 1 tháng 10 năm 1950 và thụ huấn Khóa 3 Võ Bị Đà Lạt. Ông tốt nghiệp thứ hạng trong số 135 đồng môn và đeo lon thiếu úy ngày 30 tháng 7 năm 1951. Các đồng môn của Hiếu gồm có những người sau đây:

Hoàng Xuân Lãm: Trung Tướng/cựu Tư Lệnh Quân Đoàn I - Phụ Tá Đặc Biệt cho Bộ Quốc Phòng (Hưu trí ngày 31 tháng 5 năm 1974)

Lý Bá Hỷ: Chuẩn Tướng/Tư Lệnh Phó của Biệt Khu Thủ Đô

Lâm Quang Thi: Trung Tướng/Tư Lệnh Phó Quân Đoàn I.

Lâm Quang Thơ: Thiếu Tướng/ Chỉ Huy Trưởng Võ Bị Đà Lạt

Nguyễn Xuân Thịnh: Trung Tướng/Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh

Võ Dinh: Chuẩn Tướng/Tham Mưu Trưởng, Không Quân Việt Nam

Huỳnh Thao Lược: Đại Tá/Tham Mưu Trưởng, Sư Đoàn 18

Lữ Lan: Trung Tướng/Chỉ Huy Trưởng, Đại Học Quốc Phòng Quốc Gia

Đỗ Ngọc Nhận: Đại Tá/Tham Mưu Trưởng, Quân Huấn QLVNCH. Thành viên Ủy Ban Quân Sự Đôi Bên.

Chức Vụ

5. Hiếu không được bổ nhiệm vào một đơn vị chiến đấu khi ra trường võ bị nhưng thay vào đó trở nên một nhân viên của Bộ Quốc Phòng; tại đây tài năng thông thạo Pháp ngữ, Anh ngữ và Hoa ngữ của ông được xử dụng tới. Hiếu làm việc tại Bộ Quốc Phòng cho tới ngày 30 tháng 9 năm 1952, khi ông được bổ nhiệm vào Bộ Chỉ Huy Cao Cấp, cũng trong ban tham mưu, tại Vùng 3 Chiến Thuật (vào thời buổi đó, Vùng 3 Chiến Thuật bao gồm Bắc Việt). Ông lên lon trung úy ngày 1 tháng 7 năm1953, và ở lại Bắc Việt cho tới ngày 16 tháng 5 năm 1954. Vào thời điểm này, ông di chuyển vào nam. Khi trở lại Nam Việt, Hiếu được bổ nhiệm vào Ban Hành Quân của Bộ Tư Lệnh QLVNCH tại Sàigòn. Ông lên lon đại úy ngày 1 tháng 4 năm 1955 và thiếu tá chừng hai năm sau ngày 15 tháng 10 năm 1957.

6. Ngày 16 tháng 2 năm 1958, Hiếu được bổ nhiệm làm Tham Mưu Phó Hành Quân tại Quân Đoàn I. Tư Lệnh Quân Đoàn là Trung Tướng Trần Văn Đôn. Trong tháng 8 năm đó, Hiếu tiếp nhận một bản lượng giá từ một Cố Vấn Mỹ^(*). Bản tường trình cho thấy rõ là trong thời gian sáu tháng tại Quân Đoàn I, Hiếu đã để lại một ấn tượng rất khả quan cho Nhóm Cố Vấn Mỹ tại Đà Nẵng. Hiếu được nhiệt liệt đề cử theo học US Army Command and General Staff College tại Fort Leavenworth, Kansas; được khen ngợi về khả năng hành chánh; về tài nghệ và xử dụng đúng mức nhân sự; và về thái độ thượng đẳng đối với việc tiếp nhận và chấp nhận ý kiến của các cố vấn Mỹ. Các cố vấn kết luận trong bản tường trình như sau: “Ông là một người có tiềm năng lên tới bậc cao nhất trong Quân Đội Việt Nam. Ông đáng được gửi sang học một trường bên Mỹ càng sớm càng tốt, đặc biệt là Ft. Leavenworth. Ông đáng được bổ nhiệm vào các công việc chỉ huy chiến trường để có thêm kinh nghiệm chỉ huy. Sĩ quan này, nếu được xử dụng và khai triển đúng mức, rất có thể trở nên một sĩ quan tướng lãnh tài giỏi tương lai nếu không là xuất chúng trong Quân Đội Việt Nam. Thái độ của ông đối với Hoa Kỳ rất mạnh, và khả năng thông thạo ngoại ngữ rất quan yếu cho các cuộc hành quân liên hợp của Đồng Minh.”

7. Khoảng hơn một năm sau, ngày 6 tháng 10 năm 1959, Hiếu tiếp nhận một bản lượng giá khác cũng tương tự như bản lượng giá trước. Ông lại được nhiệt liệt tiến cử đi học Trường Command and General Staff. Mới gần đây, Tướng Hiếu nói với một viên chức cao cấp Mỹ tại vùng 3 Chiến Thuật là ông bị từ chối không được lên lon trong một thời kỳ lâu dài vì ông nghĩ là một sĩ quan quân sự không nên gia nhập Đảng Cần Lao của Tổng Thống Diệm tuy là ông đã bị thôi thục gia nhập. Đây có lẽ giải thích ông đã bị qua mặt nhiều lần đi tu nghiệp tại Leavenworth. Hiếu được lên lon thiếu tá thực thụ ngày 26 tháng 10 năm 1961.

8. Ngày 7 tháng 12 năm 1962, Tướng Đôn bị thay thế bởi Thiếu Tướng Lê Văn Nghiêm, và ngày 16 tháng 12 năm 1962, Hiếu nhập học Command and General Staff School at Fort Leavenworth, Kansas. . Ông mãn khóa ngày 10 tháng 5 năm 1963 và trở về Việt Nam. Ông lại được bổ nhiệm tại Quân Đoàn I, vẫn còn dưới quyền chỉ huy của Thiếu Tướng Lê Văn Nghiêm.

Mối Liên Hệ với Tướng Đỗ Cao Trí

9. Ngày 13 tháng 8 năm 1963, Hiếu được bổ nhiệm Tham Mưu Trưởng Sư Đoàn 1 Bộ Binh. Tư Lệnh Sư Đoàn vào thời buổi đó là Tướng Đỗ Cao Trí, vừa lên lon Chuẩn Tướng. Tướng Trí trở nên Tư Lệnh Quân Đoàn I/Vùng 1 Chiến Thuật một vài ngày sau đó, nhưng dường như vẫn giữ quyền chỉ huy Sư Đoàn 1 vì tân tư lệnh Sư Đoàn chỉ được chỉ định mãi cho đến ngày 12 tháng 12 năm 1963 khi Tướng Trí trở nên Tư Lệnh Quân Đoàn II/ Vùng 2 Chiến Thuật.

10. Trong tư cách Tham Mưu Trưởng Sư Đoàn 1, Hiếu là sĩ quan cao cấp trong việc chỉ huy các toán quân tại Huế trong lúc lật đổ Tổng Thống Diệm năm 1963. Theo lời thuật của ông, Tướng Trí giữ kín không cho ông biết về cuộc đảo chánh cho đến khi đã tiến hành. Sự nghiệp Hiếu càng ngày càng trở nên gắn bó mật thiết với sự nghiệp Tướng Trí và ông di chuyển từ Quân Đoàn I lên Quân Đoàn II ngày 1 tháng Giêng năm 1964 và trở nên Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II. Ông ở tại chức vụ này cho đến ngày 7 tháng 9 năm 1964 khi ông trở nên Tư Lệnh Sư Đoàn 22. Tướng Trí bị cách chức ngày 15 tháng 9 năm 1964 (xem Saigon A-121, 10/6/1974 về chi tiết) và Hiếu được thuyên chuyển trở lại chức vụ cũ Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II ngày 24 tháng 10 năm 1964. Ông ở tại chức vụ này khoảng chừng hai năm, phục vụ dưới quyền Thiếu Tướng Nguyễn Hữu Có cho đến tháng 6 năm 1965 và tiếp sau dưới quyền Trung Tướng Vĩnh Lộc.

11. Ngày 28 tháng 6 năm 1966, Hiếu được thuyên chuyển trở lại làm Tư Lệnh Sư Đoàn 22. Ông giữ chức vụ này khoảng chừng hơn ba năm, và lên lon Chuẩn Tướng ngày 1 tháng 11 năm 1967. Tháng 9 năm 1968, Hiếu lại được lượng giá bởi một cố vấn Mỹ. Viên cố vấn này xác định Hiếu là một con người rất là thông minh, dễ mến và dễ làm việc chung. Ông xác định tiếp là “Tướng Hiếu là một lãnh đạo danh tiếng, nhưng đôi khi rất là bảo thủ trong kế hoạch và thi hành chiến thuật.”

Tư Lệnh Sư Đoàn 5 và Chỉ Trích Mỹ

12. Ngày 9 tháng 8 năm 1969, Hiếu lên lon thiếu tướng và hai ngày sau trở nên Tư Lệnh Sư Đoàn 5. Trung Tướng Đỗ Cao Trì, Tư Lệnh Quân Đoàn III có trách nhiệm trong việc bổ nhiệm này. Ngày 19 tháng 8 năm 1969, Tướng Hiếu lại được đánh giá bởi một cố vấn Mỹ⁽¹⁾: “Tướng Hiếu là một sĩ quan hết sức là tài giỏi, nổi danh trong chính quân đội ông và với các cố vấn cao cấp Mỹ. Tôi không am tường về tình trạng tài chính của ông nhưng xác tín là ông liêm chính và chỉ dựa vào lương lính mà sống. Tài giỏi và dầy kinh nghiệm về mặt quân sự, phải mô tả ông là một tư lệnh rất tài giỏi và hữu hiệu.” Những tâm tưởng này được lập lại trong tháng 5 năm 1970.

13. Tướng Hiếu và Sư Đoàn 5 tiếp sau đó can dự cách lớn rộng vào các cuộc hành quân, một tình trạng mà Tướng Hiếu không ưa thích vì ông xác tín là Sư Đoàn 5 chưa sẵn sàng cho vai trò chiến đấu tích cực như vậy. Vào tháng 8 năm 1970, ít nhất một cố vấn Mỹ bắt đầu lên tiếng chống đối mãnh liệt cách hành xử Sư Đoàn 5 của Tướng Hiếu. Viên Phó Cố Vấn Trưởng Quân Đoàn III, một Chuẩn Tướng⁽²⁾, nói: “Thái độ yếm thế của Tướng Hiếu và quan điểm đối nghịch, phát biểu tự do và công khai, đã tô điểm các thái độ của nhiều vị chỉ huy trưởng trực thuộc của ông và khiến họ ít hưởng ứng các nỗ lực tiến hành chương trình Đồng Tiến này. Hy vọng là thời gian, với cơ may chiến dịch Căm bốt cống hiến, và với ý thức tăng trưởng là Sư Đoàn 5 có thể thi hành sứ mạng mới và nới rộng, sẽ biến cải viễn quan của Tướng Hiếu. Nếu không, ông phải bị cách chức khỏi quyền tư lệnh.” Đây là bản đầu tiên của nhiều bản tường trình mớm ý đẩy Tướng Hiếu ra đi. Nội trong một tháng rưỡi, thêm hai bản tường trìng chỉ trích Tướng Hiếu được đưa vào hồ sơ bởi cả hai cố vấn trưởng cũ⁽³⁾ và mới⁽⁴⁾ của Sư Đoàn 5, vị sau này mới có mặt tại sân khấu không đầy hai tháng.

14. Tướng Trí, tuy nhận biết là Tướng Hiếu không hoàn toàn ưng thuận các cuộc hành quân vượt biên và đặc biệt các cuộc hành quân đòi hỏi Sư Đoàn 5 hành quân tại Snoul, trong vùng Căm Bốt, không cách chức Tướng Hiếu ngay. Tuy nhiên, vào khoảng tháng 12 năm 1970, có tin đồn là Tướng Trí chiều theo mong muốn của giới chức Mỹ và đang tìm người thay thế Tướng Hiếu. Trước khi Tướng Trí có thể hành động, giả thử ông có ý đó, ông bị chết trong một tai nạn trực thăng ngày 23 tháng 2 năm 1971. Người thay thế ông, Trung Tướng Nguyễn Văn Minh, cũng bị lung lạc bởi mong muốn của Mỹ và thế đứng của Tướng Hiếu tại Quân Đoàn III bị giới hạn.

15. Vào tháng 5 năm 1971, Tướng Hiếu chứng kiến các lực lượng của mình trong vùng Snoul giáp mặt với một đe dọa địch ngày càng thêm nghiêm trọng. Ông xin phép rút ra khỏi Căm Bốt, nhưng Tướng Minh từ chối không cho phép cho mãi tới khi hai trung đoàn của Sư Đoàn 5 đối diện với một lực lượng hai sư đoàn địch. Hai trung đoàn bị sát hại trên đường rút lui từ Căm Bốt về và Tướng Hiếu bị khiển trách về cuộc thảm hại. Dưới áp lực thôi thúc của Mỹ, và với sự đồng ý của Tướng Minh, Tướng Hiếu bị cách chức tư lệnh Sư Đoàn 5 ngày 9 tháng 6 năm 1971.

16. Việc cách chức Tướng Hiếu, theo như một viên chức Sứ Quán tường trình ngày 17 tháng 6 năm 1971, là một tin động trời, trước hết vì Tướng Hiếu nổi danh là một nhân vật liêm chính và vì lòng thương lính mãnh liệt của ông.

17. Tuy bị cách chức tư lệnh, nhưng Tướng Hiếu không bị thất sủng và ngày 14 tháng 6 năm 1971, ông được bổ nhiệm làm Tư Lệnh Phó Quân Đoàn I, dưới quyền Trung Tướng Hoàng Xuân Lãm, một cựu đồng khóa võ bị. Tướng Hiếu không duy trì tại Quân Đoàn I lâu dài vì vào tháng Giêng ông đi Đài Loan thanh tra tổ chức chiến tranh chính trị của Quân Đội Tàu. Trước khi rời Việt Nam, Tướng Hiếu nói với một viên chức Sứ Quán là khi trở về Việt Nam ngày 25 tháng Giêng năm 1972, ông phải chọn trong hai chức vụ: chỉ huy trưởng Võ Bị Đà Lạt; hay Phụ Tá Đặc Biệt cho Phó Tổng Thống phụ trách chiến dịch bài trừ tham nhũng mới của Chính Phủ.

Trách Vụ Chống Tham Nhũng

18. Sau khi trở về Việt Nam khoảng một tháng sau, ngày 20 tháng 2 năm 1972, Tướng Hiếu trở nên Phụ Tá Đặc Biệt, Phó Tổng Thống Trần Văn Hương. Khi rời bỏ Quân Đoàn I để lãnh nhận chức vụ mới, Tướng Hiếu tỏ vẻ háo hức tấn kích điều mà ông gọi là “một vấn đề cấp bách Việt Nam Cộng Hòa cần giải quyết”, nhưng ông cũng thực tế về quyền hạn của ủy ban chống tham nhũng. Ông nói là rất khó chứng minh các cáo buộc sai trái và tham nhũng chống lại các vĩ nhân trong tình huống lúc đó. Do đó, ủy ban phải nhắm trước vào các cá nhân hạng thứ yếu để tạo dựng một tiếng tăm chính xác và hợp pháp. Vào tháng 5 năm 1972, Tướng Hiếu nói với các viên chức Sứ Quán là chiến dịch chống tham nhũng không đi tới đâu và các Bộ Trưởng nội các và Thủ Tướng không cộng tác với ông. Tướng Hiếu nói là nhân sự văn phòng chỉ gồm có ông và một phụ tá, quả thật là hoàn toàn thiếu sót.

19. Tuy vậy, Tướng Hiếu thực hiện được một cuộc điều tra thành công trong vụ Quỹ Tiết Kiệm Quân Đội ( QTKQĐ). Ngày 14 tháng 7 năm 1972, Tướng Hiếu xuất hiện trên màn truyền hình và tường trình kết quả của cuộc điều tra vào các sinh hoạt tài chánh của QTKQĐ. Ông nêu tên Bộ Trưởng Quốc Phòng, Trung Tướng Nguyễn Văn Vỹ và Trung Tướng hồi hưu Lê Văn Kim như là những người can dự vào các sinh hoạt tài chánh bất chính. Tướng Vỹ bị Tổng Thống Thiệu sa thải. Tuy hài lòng với thành quả đạt được, Tướng Hiếu ghi nhận tiếp sau đó là có quá ít vụ thành công và một trong các lý do chính yếu là không có sự yểm trợ từ phía Tổng Thống.

Một Thuyên Chuyển Bất Ngờ

20. Ngày 3 tháng 12 năm 1973, Tướng Hiếu được thuyên chuyển đến chức vụ hiện tại, Tư Lệnh Phó Quân Đoàn III. Việc thuyên chuyển này khiến ai nấy đều ngạc nhiên, kể cả chính Tướng Hiếu. Tướng Hiếu thi hành trách vụ rất khá tại Biên Hòa, tại đây ai nấy đều mến và tôn kính ông.

Gia Cảnh, Tài Chánh và Viễn Ảnh

21. Hiếu cưới vợ với Phạm Thị Thu Hương, sinh tại Hànội, Bắc Việt ngày 23 tháng 10 năm 1936. Cũng giống chồng, Bà Hiếu là một tín đồ Công Giáo sùng đạo. Hai vợ chồng có năm người con, con trai cả Nguyễn Văn Dũng sinh ngày 15 tháng 6 năm 1955. Người con trai thứ hai, Nguyễn Văn Cảm, sinh ngày 12 tháng 6 năm 1956. Hai người con gái, Nguyễn Thị Anh Thư sinh ngày 24 tháng 3 năm 1958 và Nguyễn Thị Thu Hà sinh ngày 26 tháng 12 năm 1959. Đứa con trai thứ năm, Nguyễn Văn Hoàng sinh ngày 5 tháng 5 năm 1965.

22. Tướng Hiếu nổi tiếng thanh liêm và không bao giờ bị cáo buộc tham nhũng. Gia đình ông khá giả và chắc chắn là ông phụ đắp lương bổng từ các tư sản gia đình. Ông đọc rất nhiều sách báo và thông thạo tiếng Anh, Pháp văn và Tàu.

23. Không rõ ai là người bảo trợ ông, nhưng có thể là Trần Văn Đôn. Vào tháng 2 năm 1972, Trung Tướng Đôn lúc bấy giờ và hiện là Phó Thủ Tướng, nói với Lãnh Sự tại Đà Nẵng Tướng Hiếu là một trong số tướng lãnh tài năng nhất của QLVNCH và “tướng lãnh thanh liêm nhất trong Quân Đội hiện nay.” Đức tính này được thường xuyên xác nhận và tuyên dương trong giới sĩ quan QLVNCH. Tướng Đôn nói thêm là ông sẽ lựa chọn Tướng Hiếu trên hết bất cứ một tướng lãnh nào ông quen biết. Ngoại trừ xảy ra một bước lùi trong tình hình quân sự, rất có thể, do đó, Tướng Hiếu sẽ duy trì tại các chức vụ quan trọng trong tương lai gần.

Dữ Kiện Cá Nhân

24. Các người Mỹ làm việc với Tướng Hiếu trong Vùng 3 Chiến Thuật thấy ông thân thiện và dễ cộng tác. Tại Biên Hòa, ông sống trong một căn nhà di động tại Bộ Tư Lệnh Vùng 3 Chiến Thuật và ngủ đêm thường xuyên tại đó, ngoại trừ thỉnh thoảng về thăm gia đình tại Sàigòn. Ông thường viếng thăm các viên chức cao cấp tại nhà của Tổng Lãnh Sự Biên Hòa thâu đêm thảo luận hay chơi cờ (ông là bậc thày chơi cờ tướng Tàu, và chơi khá cờ Chess Tây phương). Ông là cầu thủ trong đội “softball” tại Thượng Hải, và ngoài bắn bia súng lục và súng trường, hình như ông không chơi bất cứ một môn thể thao nào vào lúc này. Ông thường hay mược sách về chính trường thế giới của các người bạn Mỹ. Ông đã nghiên cứu học hỏi chi tiết chiến trận Hồng Quân đánh bại cuộc xâm lăng của các lực lượng Đức Quốc Xã tại Nga trong Đệ Nhị Thế Chiến và ông hiển nhiên thán phục thành quả của Quân Đội Nga. Tuy trông vẻ ngây thơ, lịch thiệp và thân thiện với các giới chức Mỹ tại Vùng 3 Chiến Thuật, ông giữ một khoảng cách và kín đáo, có lẽ theo lề lối địa vị và chức vụ của giới quan lại Tàu.

MARTIN

^(*) Major Wagner, Marine Corps
⁽¹⁾ Colonel John Hayes
⁽²⁾ General D.P. McAuliffe
⁽³⁾ Colonel John Hayes
⁽⁴⁾ Colonel Raymond Kampe

general hieu