Tướng Minh tương đối là một người nhập cuộc tṛ chơi chính trị trễ, tuy ông đă có mặt trong quân đội từ năm 1950 khi ông phục vụ với tư cách một sĩ quan dù dưới thời Pháp. Sau khi ủng hộ nhầm phe nhóm trong một cuộc đảo chánh bất thành chống lại Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm tháng 11 năm 1960, Tướng Minh bị tống biệt xuống tỉnh An Giang của Đồng Bằng, tại đó ông phục vụ với chức vụ tỉnh trưởng cho tới ngày ông Diệm chết vào tháng 11 năm 1963. Một năm sau ông trở nên Tư Lệnh Phó Sư Đoàn 21, cũng vẫn trong vùng Đồng Bằng sông Cửu Long, nơi cộng quân phá rối trầm trọng. Năm 1965, ông được thăng lên Chuẩn Tướng và Tư Lệnh Sư Đoàn 21. Đầu năm 1966 cố vấn Phó Mỹ của Sư Đoàn 21 ghi nhận thành quả của Sư Đoàn 21 là "do sự lănh đạo và tài khéo của Tư Lệnh , Thiếu Tướng Nguyễn Văn Minh. Sư Đoàn này là một lực lượng chiến đấu dũng mănh, và được chỉ huy cách đầy đủ." Tướng Minh cũng có công trong việc phát huy khả năng di động bằng trực thăng của Sư Đoàn sau tám tháng nhậm chức.

Nhưng với tư cách Tư Lệnh Quân Đoàn, Tướng Minh không nằm trong đúng môi trường của ḿnh. Ông là một nhân viên hành chánh đầy nghị lực và khả năng, nhưng không phải là một chiến sĩ, và ông cảm thấy không cáng đáng nổi vừa vai tṛ quân sự ngoài mặt trận vừa vai tṛ chính trị tại thủ đô. Tệ hơn nữa, Tướng Minh lại có trách nhiệm về an ninh của Sài G̣n, tuy là nằm trong Quân Đoàn 3, nhưng lại là một vùng hành chánh biệt lập.

Thái độ lúng túng trong chức vụ chỉ huy cao cấp và trí hiểu biết hạn hẹp về chiến lược của Tướng Minh chẳng mấy chốc tỏ lộ rơ ràng. Trong một trận đánh giữa Sư Đoàn Dù và Trung Đoàn 141 BV vào tháng 12/1971, cả một tiểu đoàn địch bị loại trừ. Tướng Minh hư hửng và tưởng mối đe dọa của địch quân ở vùng ven biên giới không c̣n nữa. Ngày 26/12, ông ra lệnh cho tất cả các đơn vị rút ra khỏi Cam Bốt và hoàn trả Sư Đoàn Dù về lực lượng tổng trừ bị. Các đơn vị khác được trở lại vị trí nguyên thủy trong Quân Đoàn 3, để lại các đơn vị Biệt Động Quân giữ vùng trái độn đóng vai tṛ báo động nếu địch quân di chuyển trong tương lai. Thế là chẳng phải nhọc công, Bắc quân có thể thong dong trên lănh thổ Cam Bốt, biết rằng Nam quân sẽ không đuổi theo chúng. Đầu năm 1972, Bắc quân đă có th́ giờ chuẩn bị cho cuộc tấn công vào mùa hè 1972 mà không bị quấy phá.

(trang 374-377)

Dale Andrade
Trial By Fire
1995

Tướng Hiếu, Một Thiên Tài Quân Sự?
Các Tướng Lănh QLVNCH
generalhieu