Chú Trầm Đức Quang rất có uy tín trong giới Hoa thương người Tiều ở Chợ lớn. Ông là Chủ tịch Hội người Hoa bảo trợ bệnh viện Triều Châu (bịnh viện An B́nh). Sau giải phóng 1975, chú Quang vẫn tích cực hoạt động bảo trợ cho bệnh viện An B́nh. Nhưng đùng một cái đến khoảng giữa 1976, chú Quang và con trai ông bị công an TPHCM bắt giam với tội danh “cán bộ gián điệp của cộng sản Trung Quốc”. Chú Quang bị giam ở Chí Hoà trong những pḥng giam đặc biệt dành cho những người trọng tội về chính trị. Măi đến cuối năm 1980, tôi hay tin ông và con trai được trả tự do. Vài tháng sau đó tôi vào thăm ông (lúc đầu chưa dám vào v́ sợ bị t́nh nghi theo dơi có quan hệ với gián điệp Trung Quốc). Nhưng sau một thời gian suy nghĩ, tôi bỗng nổi máu “cóc cần”, chú Quang là cô bác của tôi, có ơn nghĩa với tôi, làm người tôi có bổn phận đi thăm sau khi ông ở tù ra. Trớ trêu thay, ngày tôi vào thăm ông cũng là ngày chú Quang và Thím của tôi sửa sọan vali để đi về Trung Quốc (chính quyền lúc đó theo yêu cầu của phía Trung Quốc, sắp xếp cho chú Quang cùng gia đ́nh ra Hà Nội, từ Hà Nội họ đưa gia đ́nh ông về Quảng Châu).

Nhớ lại những ngày cuối cùng của tháng 4-1975, giữa tôi và chú Quang liên lạc thường xuyên bằng điện thoại, dù tôi vẫn c̣n trốn trong tư dinh Tướng Dương Văn Minh. Đến ngày 26-4-1975 tôi và chú Quang gặp nhau ở một quán ăn lớn trên đường Tổng Đốc Phương. Lúc ấy đă sắp giải phóng, Tướng Dương Văn Minh sắp được Mỹ trao quyền lănh đạo miền Nam. Chú Quang có hỏi: “Cháu có biết ông Minh định sắp xếp chính phủ như thế nào không?”. Tôi báo cho chú biết: Ông Vũ Văn Mẫu được Tướng Minh cử làm Thủ tướng. Ông hỏi: “Đô trưởng Sài G̣n là ai?” Tôi trả lời: “rất có thể là Hồ Ngọc Nhuận” “Tổng Giám đốc Cảnh sát Quốc gia là ai?” “có lẽ là Triệu Quốc Mạnh.”- “C̣n cháu sẽ làm ǵ?” Tôi nói: “Thứ trưởng Bộ Thông tin hoặc Thứ trưởng Bộ Giáo dục. C̣n nếu có thể tiếp tục thương thuyết với MTGP, luật sư Trần Ngọc Liễng được ông Dương Văn Minh chọn làm Quốc vụ khanh phụ trách thương thuyết. Luật sư Trần Ngọc Liễng dự định chọn tôi làm trợ lư cho ông và là phát ngôn viên của phái đoàn thương thuyết của Chính phủ Dương Văn Minh”. Chú Quang nói: “Nếu Hồ Ngọc Nhuận làm Đô trưởng Sài G̣n hoặc làm Tổng Giám đốc Cảnh sát Quốc gia th́ tốt”.

Đó là những mẩu đối thoại chính trị cụ thể của tôi và chú Quang về t́nh h́nh Sài G̣n mấy ngày trước khi Sài G̣n giải phóng. Trước đó ít khi nào chú Quang đi sâu vào t́nh h́nh chính trị với tôi. Ông than thở: “Chính quyền Sài G̣n thúi nát quá, chú làm thương gia phải quan hệ với họ đủ điều để có thể b́nh yên làm ăn”. Chú nói thêm: “Ngay cả Đại tá Trần Cảnh Chung Trưởng Ty cảnh sát quận 5 cất nhà lầu ở số 305 Trần B́nh Trọng, nó cũng vào đây xin chú cho xi măng.” Sau giải phóng, lúc chú Quang bị bắt tôi mới được biết ông là một cán bộ chính trị của Cộng sản Trung Quốc. Trước đó, tôi chỉ nghĩ ông quan hệ với tôi v́ t́nh đồng hương và v́ ông nội của ông là bạn chiến đấu với ông cố ngoại của tôi. p>Dương Văn Ba

Nguồn https://anhbasam.wordpress.com/2015/03/10/3541-hoi-ky-duong-van-ba-nhung-nga-re-chuong-7/