Và cũng v́ sự rộng răi cũng như nghệ thuật lănh đạo leadership rất nhân bản này của anh mà tiếng lành đồn xa tiếng dữ ập tới: Có lệnh thuyên chuyển Đại úy Khoát đi để tân chỉ huy trưởng là thiếu tá Phan Thông Tràng về mặc dù trường đạt hiệu năng làm việc tối đa. Có ai đó đă báo cáo rằng ông Khoát để thả lỏng bọn giảng viên, đi học, đi chơi, lại biết giảng viên trùm mền đánh x́ dách những đêm cấm trại mà làm ngơ .. Thế là băo tố đổ lên đầu ông và chúng tôi. Dĩ nhiên, một phần v́ cá tính nhưng cũng một phần v́ nhiệm vụ quét dọn những tiếng đồn không đẹp đó về bọn tôi ông Tràng đă xăn tay áo ra uy. Ông nhắm đầu tiên ba thằng đi học luật chúng tôi. Ông cúp phép đi học trong giờ làm việc, kiểm soát quân phục, theo dơi giờ giấc. Đôi khi ông lại có vài lời phê châm biếm trên phiếu tŕnh của tụi tôi để gây ra hậu họa sau này.Tôi khôn hồn, ép ḿnh theo kỷ luật mới, giữ mồm giữ miệng và không c̣n dám cùng Hạo, Thái đen, Thái trắng, NP Bảo Đề trùm mền đánh bạc nữa, mục đích làm sao yên thân cầy nốt cái cử nhân ba rồi chuồn. Và tôi đă toại nguyện. Cầm chắc cái bằng trong tay lại vào dịp sỹ quan trừ bị được cho giải ngũ, tôi đệ đơn xin và được ông chuyển ngay với ư thuận.

Riêng ông giảng viên bạn vàng của tôi th́ không may như vậy. Số là theo thông lệ từ thời ông Khoát mỗi chiều thứ Sáu th́ có cuộc họp mặt uống trà ăn kẹo của toàn thể nhân viên trường. Bữa đó Thiếu tá Tràng nhằm tôi trước, ông yêu cầu tôi kể chuyện hay ngâm thơ. Biết ḿnh bị chiếu tướng tôi hơi bực nhưng tự dằn ḿnh xuống và từ chối với cung cách rất ư ''politically correct'' là tôi không biết viết văn hay làm thơ. Ông quay sang giảng viên bạn vàng của tôi và nhắc lại yêu cầu. Sĩ khí nổi lên, ông bạn liền sang sảng đọc bốn câu thơ của cụ Tú Xương:

''Sơ khảo trường thi bác cử Nhu
Thật là vừa dốt lại vừa ngu
Văn chương nào phải là đơn thuốc
Chớ có khuyên xằng chết bỏ bu ''

Qú vị hăy tưởng tượng không khí hội trường lúc này: một yên lặng đến ngộp thở. Giảng viên chúng tôi ngồi ngay như trời trồng rồi buổi họp bế mạc. Và dĩ nhiên việc ǵ phải tới sẽ tới cho bạn tôi. Một hôm xấu trời, bạn tôi coi thi rảnh rỗi nên lật tờ báo ra coi vừa lúc thiếu tá Tràng đi thanh sát bắt gặp. Bốn mươi tám giờ sau chàng balô nón sắt trực chỉ Pleiku tŕnh diện đơn vị mới. C̣n tôi, tam thập lục chước tôi đệ đơn xin giải ngũ rời trường vào mùa hè năm 1960. Số ḿnh cầm tinh ''nhà binh'' nên một năm sau lại được mời tái ngũ cho đủ 12 năm quân vụ. Ở đời có kẹt có may. Nhờ đời quân ngũ mà tôi có được chút vốn liếng tiếng Anh rồi nhờ cái ''mác'' cựu quân nhân mà tôi được cái học bổng leadership của ông nghị Fullbright đi học tiếp để bây giờ có cái cần câu cơm làm nghề ''godautre'' nuôi con nơi vùng đất mới.

Tôi viết những ḍng này ghi lại một mảnh đời quân ngũ của tôi. Tôi xin để chia xẻ một kỷ niệm trường xưa với các bạn trước sau một thời Anh Ngữ Quân Đội rồi Sinh Ngữ Quân Đội. Tôi cũng viết để hănh diện về những đóng góp nhỏ bé của ḿnh, một người lính văn pḥng, cho một lư tưởng ḿnh đă chắt chiu dù bây giờ nó chỉ c̣n là một chính nghĩa đă mất, một ''cause perdue'' ...

Nguyễn Hải-B́nh ~ Canada ~ 6/2006

Nguồn: Trở về trường xưa