Giáo sư Nguyễn Xuân Vinh sinh ngày 3 tháng Giêng năm 1930 tại Yên Bái, Bắc Việt. Ông theo học Trường Vơ Bị Không Quân Pháp ở Salon de Provence và tốt nghiệp sĩ quan với bằng phi công hai động cơ và bay phi cụ năm 1954. Ông được bổ nhiệm làm Tham Mưu Trưởng Không Quân Việt Nam tháng 10 năm 1957 và từ tháng 2 năm 1958 đến tháng 8 năm 1962 ông đảm nhiệm chức vụ Tư Lệnh Không Quân. Năm 1965 ông là người đầu tiên được cấp bằng tiến sĩ khoa học hàng không và không gian của Đại học Colorado. Ông cũng đậu bằng tiến sĩ quốc gia toán học của Đại học Paris VI vào năm 1972. Từ năm 1968 ông dậy tại Đại học Michigan và được thăng cấp giáo sư thực thụ năm 1972. Ông về hưu trí năm 1999 và được tặng tước vị "Professor Emeritus of Aerospace Engineering". Giáo sư Vinh là tác giả ba cuốn sách chuyên môn và hơn 100 bài khảo cứu về cơ học không gian và qũy đạo tối ưu. Qua những sự đóng góp chuyên môn của ông, giáo sư Vinh được bầu làm viện sĩ ngoại quốc của Hàn Lâm Viện Hàng Không và Không Gian Pháp (Académie Nationale de l’Air et de l’Espace) vào năm 1984 và viện sĩ chính thức của Hàn Lâm Viện Không Gian Quốc Tế (International Academy of Astronautics) vào năm 1986. Ở Trường Kỹ Thuật tại Đại Học Michigan ông được tặng cả hai giải thưởng xuất sắc về giáo dục và xuất sắc về khảo cứu. Ông được tặng Huy Chương Danh Dự của Viện Hàng Không và Không Gian Hoa Kỳ (American Institute of Aeronautics and Astronautics) năm 1994 về môn Cơ Học và Điều Khiển Phi Hành. Năm 2006 giáo sư Vinh lại được chọn để nhận giải Dirk Brouwer về Cơ Học Phi Hành Không Gian của Hội Khoa Học Vũ Trụ Hoa Kỳ (American Astronautical Society) về những đóng góp xuất sắc và trường kỳ của ông về môn này. Là một chuyên gia nổi tiếng thế giới về Cơ học Phi hành Không gian (Astrodynamics) và Lư thuyết Điều khiển Tối ưu (Optimal Control Theory), giáo sư Vinh đă được mời thuyết giảng và làm giáo sư thăm viếng ở nhiều Đại học ở Hoa Kỳ và các nước Pháp, Anh, Đức, Ư, Đài Loan, Nhật Bản, và Ba Tây, … Thành tích của ông đă được tŕnh bày tại pḥng du khách thăm viếng ở Trung Tâm Không Gian Phi Hành NASA ở Houston vào tháng 9 năm 1989 và từ năm 1982 giáo sư Nguyễn Xuân Vinh là một trong số 14 nhân vật Hoa Kỳ gốc Á châu được in h́nh và tiểu sử vào tập tranh dùng làm tài liệu giáo dục ở các trường Tiểu và Trung học trên toàn quốc.

Đối với người Việt Nam th́ giáo sư Nguyễn Xuân Vinh lại c̣n là một nhà văn có tài năng. Cuốn “Đời Phi Công” ông viết dưới bút hiệu Toàn Phong đă được giải thưởng Văn Chương Toàn Quốc năm 1961. Cuốn "Theo Ánh Tinh Cầu" của ông do nhà xuất bản Đại Nam ấn hành năm 1991 cũng được tiêu thụ hết ngay trong năm đầu. Hiện nay, để hướng về độc giả trẻ ở hải ngoại, ông đang viết một tập truyện t́nh cảm đề là “T́m Nhau Từ Thuở” dùng bút hiệu Xuân Vinh, và một tập truyện toán vui đề là “Vui Đời Toán Học” dưới tên thực, trong đó ông kể nhiều chuyện về cuộc đời học Toán của ḿnh. Từ ba mươi năm nay, giáo sư Nguyễn Xuân Vinh đă tới tiếp xúc và nói chuyện với giới trẻ Việt Nam ở khắp mọi đô thị lớn trên Hoa Kỳ mà có đông người Việt. Từ năm 1998, Hội Khuyến Học ở thành phố St Louis, thuộc tiểu bang Missouri đă đặt ra một giải thưởng lấy tên là "Giải Truyền Thống Nguyễn Xuân Vinh" để mỗi năm lại tặng cho một học sinh tốt nghiệp thật xuất sắc bậc Trung Học mà có tinh thần phục vụ cộng đồng cùng biết giữ ǵn truyền thống cao đẹp của gịng giống Lạc Hồng.

Cuối tháng Chín năm 2003, hơn ba trăm đại biểu của các đoàn thể quân đội, cảnh sát quốc gia và lực lượng bán quân sự trên toàn thế giới, cùng với thế hệ hậu duệ, đă họp Đại Hội Toàn Quân ở Anaheim, California và bầu, với đa số tuyệt đối, giáo sư Nguyễn Xuân Vinh, cựu Tư Lệnh Không Quân Việt Nam, làm chủ tịch đầu tiên của Hội Đồng Đại Diện của Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hoà Hải Ngoại.

Tiểu Sử Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh

Giáo sư Nguyễn Xuân Vinh gia nhập Đạo Công Giáo

Hôm 19/10/2016, Giáo sư Nguyễn Xuân Vinh đă được Đức Giám Mục Mai thanh Lương làm phép Thánh Tẩy gia nhập Đạo Công Giáo tại nhà thờ Saint Bonaventure Church ở Huntington Beach, California, nhận tên Thánh là Anphongsô. Ông cũng đă được lănh nhận bí tích Thêm Sức và Thánh Thể cùng ngày. Hiện diện trong dịp trọng đại này có gia đ́nh thân quyến và các bạn hữu lâu năm của ông đến từ xa, và Bác sĩ Nguyễn Ngọc Kỳ là người đỡ đầu trong nghi thức Thánh Tẩy. Trong thánh lễ đồng tế có Cha Mai Khải Hoàn, Cha Cao Phương Kỷ, Cha Trần Đức, phó tế Chu B́nh. 

Giáo sư Nguyễn Xuân Vinh là nhà toán học, nhà khoa học không gian xuất sắc của Hoa Kỳ, nhà văn và nghệ sĩ. Ông cũng là cựu Đại tá Tư lệnh Không Quân Việt Nam (1958-1962). Sau khi từ nhiệm quân vụ, ông sang Hoa Kỳ du học. 

Ông sinh năm 1930 tại Yên Bái, sinh viên khoa học Hà Nội, động viên theo học Khóa 1 Trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức tháng 9.1951; thi đậu vào Trường Vơ Bị Không Quân Pháp ở Salon de Provence, 1952; và sau ba năm được huấn luyện ở Pháp và Bắc Phi, tốt nghiệp sĩ quan phi công với nhiều văn bằng đại học trước khi trở về nước phục vụ trong Quân Đội Quốc Gia.

- Tiến sĩ Khoa học Hàng không và Không gian tại Đại Học Colorado vào năm 1965;
- Tiến sĩ Quốc gia Toán học tại Đại Học Paris VI vào năm 1972;

Ông được bầu vào Hàn Lâm Viện Quốc Gia về Hàng Không và Không Gian(Académie Nationale de l' Air et de l'Espace) của Pháp, từ 1984; và Hàn Lâm Viện Không Gian Quốc Tế (International Academy of Astronautics) từ năm 1986.

Trong suốt hai mươi năm (1979- 1999) là phó chủ bút đặc trách môn Cơ Học Vũ Trụ (Astrodynamics) cho nguyệt san Acta Astronautica là tờ báo khoa học chính thức của Hàn Lâm Viện Không Gian Quốc Tế.

Năm 1986 là viện sĩ chính thức của Viện Hàn lâm Không gian Quốc tế (International Academy of Astronautics).

Năm 1998, khi về hưu, được Hội đồng Quản trị (Board of Regents) tại Đại học Michigan phong tặng chức Giáo sư danh dự v́ công lao đóng góp cho khoa học và giáo dục.

Trong nhiều năm ông đă được tham gia thuyết tŕnh thỉnh giảng tại rất nhiều đại học lớn cũng như hội nghị quốc tế khắp nơi trên thế giới bao gồm Mỹ, Canada, Anh, Pháp, Áo, Đức, Ư, Hoà Lan, Thụy Sĩ, Na Uy, Thụy Điển, Hungary, Israel, Nhật, Trung Quốc, Đài Loan và Úc. 

Về văn học, ông Nguyễn Xuân Vinh lấy bút hiệu Toàn Phong và là tác giả Đời Phi Công, một cuốn sách bán rất chạy và được giải thưởng văn chương toàn quốc năm 1961.

Ông cũng là tác giả cuốn Gương Danh Tướng do Nha Chiến Tranh Tâm Lư, Bộ Quốc Pḥng, in năm 1957 và tập tùy bút Theo Ánh Tinh Cầu do nhà sách Đại Nam xuất bản năm 1990.

Khi c̣n trong quân đội, Toàn Phong đă viết bốn cuốn Sách giáo khoa Toán học bằng tiếng Việt trong đó có hai cuốn do Bộ Quốc Gia Giáo Dục Việt Nam xuất bản.

Ông đă viết hàng trăm tiểu luận về toán, động học không gian (astrodynamics) và tối ưu hóa quỹ đạo (trajectory optimization). Các sách viết bao gồm:

• Hypersonic and Planetary Entry Flight Mechanics. 1980. Vinh, N. X.; Busemann, A.; Culp, R. D. University of Michigan Press.
• Optimal Trajectories in Atmospheric Flight 1981. Vinh N. X., Studies in Astronautics 2, Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam.
• Flight Mechanics of High-Performance Aircraft. 1993. Nguyen X. Vinh. Cambridge Aerospace Series. ISBN 052134123X

Nguồn: Việt Catholic