Polei Kleng là tên của một ngọn đồi lớn nằm về phía Tây Bắc của thành phố Kontum khoảng 22 cây số. Chung quanh Polei Kleng có những đồi thông nhỏ khác nằm rải rác, tạo nên một khung cảnh thật mơ mộng. Trên đồi Polei Kleng, có căn cứ hỏa lực do quân đội Mỹ thiết lập rất kiên cố. Doanh trại của căn cứ xây theo h́nh tam giác, hệ thống giao thông hào ch́m, nổi 13 lô cốt bao chung quanh trại, từ trên máy bay nh́n xuống rất đẹp. Căn cứ này cũng mang tên là Polei Kleng, và tên Việt là Lệ Khánh.

Sau khi quân đội Hoa Kỳ rút về nước, căn cứ này giao lại cho Việt Nam và hiện do Tiểu Đoàn 62 Biệt Động Quân Biên Pḥng trấn giữ. Phía Tây Bắc của Lệ Khánh, có một làng thượng chừng 100 nóc nhà, và hầu hết những đàn ông Thượng trong làng này đều là lính của Tiểu Đoàn 62 Biệt Động Quân. Có thể nói hết hai phần ba quân số của Tiểu Đoàn là người Thượng. Đại đội I là đại đội ṇng cốt của tiểu đoàn do Thiếu Úy Kchong làm Đại Đội Trưởng. Thiếu Úy Kchong từ lực lượng Dân Sự Chiến Đấu do Hoa Kỳ thành lập và huấn luyện, sau chuyển qua Tiểu Đoàn 62 Biệt Động Quân Biên Pḥng. Kchong mới 22 tuổi, anh là một sĩ quan can trường và hành quân rất giỏi.

Chỉ huy Tiểu Đoàn 62 là Đại Úy Bửu Chuyển, dáng người cao lớn, nước da trắng hồng. Một lần Tướng Lam Sơn đến thăm trại, gọi ông theo kiểu Huế: “Mệ Chuyển”. Tiểu Đoàn Phó là Trung Úy Phan Thái B́nh, dáng người dong dỏng cao, rắn rỏi, đôi mắt linh động, và các sĩ quan khác của tiểu đoàn như Thiếu Úy Lê Văn Anh, Thiếu Úy Nguyễn Văn Tám…, đều là những sĩ quan trẻ rất kiên cường.

Lệ Khánh được tổ chức như một làng nhỏ, có bệnh xá khám bệnh cho các gia đ́nh Thượng ở chung quanh trại. Có trường học, thầy giáo là người Thượng. Có trại gia binh, không phải nhà, mà là những căn hầm như công sự pḥng thủ, nhưng rộng răi cho vợ con của một số quân nhân Thượng. Trại cũng có những vườn rau xanh, có câu lạc bộ nằm trên đồi rất thơ mộng, người trong trại gọi là câu lạc bộ Mây Trên Đồi.

Trong những ngày làm phóng sự chiến trường ở Cao Nguyên, hôm qua tôi xin tháp tùng theo một chuyến bay nào đó để nhảy xuống Lệ Khánh nhưng bị từ chối. Lư do từ chối là v́ sau khi bị đẩy lui trong một cuộc tấn công đẫm máu vào Lệ Khánh, Cộng quân nhất định muốn san bằng căn cứ này, nên mỗi ngày tiếp tục pháo vào từ 3 đến 4 ngàn quả đạn đủ loại. Bởi vậy, trực thăng khó có thể đáp xuống được.

Tôi xin thẳng với Trung Tướng Ngô Dzu, đương kim Tư Lệnh Quân Đoàn II, nhưng ông cũng từ chối và hứa đợi đến lúc nào t́nh h́nh khả quan hơn. Tôi cảm ơn hảo ư của ông và trong ḷng tự hứa, không đến được hôm nay, th́ cũng sẽ đến một ngày nào đó để gặp và viết về những người chiến sĩ đă đánh những trận đánh để đời trong Quân Sử Việt Nam Cộng Ḥa.

Cộng quân đă pháo vào trại Lệ Khánh suốt tuần nay với hàng ngàn đạn 82 ly và hỏa tiễn 122 ly. Vào lúc 20 giờ 15 phút ngày 7 tháng 5, sau một đợt pháo dữ dội hơn những ngày vừa qua và kéo dài đến nửa đêm, liền sau đó Cộng quân đă ào ạt xung phong vào ba mặt: Đông, Đông Bắc và Đông Nam.

Ngay lúc trận chiến khởi đầu, Đại Tá Nguyễn Văn Đương, Chỉ Huy Trưởng Biệt Động Quân của Quân Khu II bay trực thăng ṿng ṿng trên trời, vừa đề quan sát trận đánh vừa để khích lệ tinh thần binh sĩ. Sau khi liên lạc với Tướng Ngô Dzu, Đại Tá Đương gọi máy cho Đại Úy Bửu Chuyển, Chỉ Huy Trưởng trại Lệ Khánh, đang chỉ huy trận đánh bên dưới:

- Tất cả Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn đang theo dơi sự chiến đấu của anh em. Kể từ giờ phút này, anh đă được Quân Đoàn thăng cấp Thiếu Tá.

Suốt đêm đó, Tướng Dzu, Đại Tá Lê Quang B́nh, Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II và ông John Paul Vann, Cố Vấn Trường Quân Đoàn II bay trực thăng trên căn cứ để quan sát những diễn biến của trận đánh.

Từ nửa đêm cho đến 6 giờ sáng, Cộng quân xung phong trên 10 lần, quyết tâm tràn ngập căn cứ này, nhưng cuối cùng phải rút lui, bỏ lại hơn 300 xác rải rác trên khắp các hàng rào pḥng thủ. Đến 7 giờ sáng, Cộng quân dội tiếp vào một trận mưa pháo kéo dài hơn một tiếng đồng hồ để mở đầu cho đợt xung phong lần thứ hai. Lần này có 20 chiến xa T54 dẫn đầu tràn vào các công sự pḥng thủ của những chiến sĩ Biệt Động Quân Biên Pḥng đang anh dũng chống trả từ lúc nửa đêm đến giờ chưa một giây ngừng nghỉ.

Một toán 5 chiếc T54 tiến vào từ hướng Tây Bắc đă lọt vào băi ḿn chống chiến xa. Cuối cùng, đợt tấn công thứ hai này, Cộng quân cũng bị thiệt hại nặng nề nên phải rút lui. Và theo những tài liệu tịch thu được tại chiến trường, Cộng quân đă chọn Lệ Khánh để đánh chiếm làm quà kỷ niệm cho ngày chiến thắng Điện Biên Phủ. Bởi vậy một tuần trước đây, địch quân đă gia tăng áp lực chung quanh căn cứ này một cách rơ rệt.

Buổi chiều cùng ngày, lúc 18 giờ 20 phút, Trung Tướng Ngô Dzu bay trực thăng trên trại Lệ Khánh để “gắn lon” cho Đại Úy Bửu Chuyển, Chỉ Huy Trưởng trại Lệ Khánh. Cặp lon Thiếu Tá mới toanh và hai chai rượu champagne được thả từ phi cơ xuống. Trung Úy Phan Thái B́nh, Tiểu Đoàn Phó cùng 20 chiến sĩ Biệt Động Quân Biên Pḥng khác cũng được thăng cấp và tưởng thưởng tại mặt trận.

Tôi nghĩ rằng trong lịch sử chiến tranh của nhiều quốc gia, chắc chưa bao giờ có một cảnh “gắn lon” độc đáo như vậy. Hai bông mai bạc từ trên trời rơi xuống, xuyên qua làn mưa pháo của địch quân, nở trên vai áo của người hùng biên trấn Tây Nguyên. Ông John Paul Vann là cố vấn quân sự Hoa Kỳ của Quân Đoàn II. Ông mang cấp bậc Đại Tá, nhưng v́ giữ chức vụ cố vấn bên cạnh Tư Lệnh Quân Đoàn, nên Bộ Quốc Pḥng Mỹ cho ông giải ngũ để khỏi trở ngại về vấn đề cấp bậc. Ông Vann là một cố vấn quân sự có một vị thế và cuộc sống riêng tư rất đặc biệt. Người ta đồn rằng ông là bạn thân của Tổng Thống Nixon, có uy tín ngang hàng với Kissinger, cho nên ông là cố vấn quân sự có nhiều quyền hạn đặc biệt trong những quyết định về sự yểm trợ của quân đội Hoa Kỳ.

Nhưng miền Nam Việt Nam và cả Hoa Kỳ nói nhiều đến ông, không phải v́ chức vụ cố vấn, mà v́ đời sống t́nh cảm riêng tư của ông nhiều hơn. Trong thời gian ở Cao Nguyên này, một người con gái má đỏ, môi hồng đă thay đổi cuộc đời của ông. Sóng gió của mối t́nh muộn và đầy ngang trái này đă âm hưởng mạnh mẽ tận Hoa Thịnh Đốn, v́ ông là nhân vật quyền thế đương thời.

Và một ngày, giữa lúc Cao Nguyên khói lửa ngút trời, ông Vann đă nói lên tâm sự của ḿnh, sự thổ lộ cũng xem như là một chọn lựa:

- Sau khi t́nh h́nh ở Cao Nguyên sáng sủa, tôi sẽ làm đám cưới với nàng. Tôi sẽ ở đây với nàng cho hết cuộc đời, và Việt Nam sẽ là quê hương thứ hai của tôi.

Bởi vậy, bạn bè của ông thường nói rằng, ông đang phục vụ một cách hăng say cho quê hương Việt Nam của ông, chứ không phải đang làm cố vấn cho một quốc gia bạn.Tôi gặp ông John Paul Vann trong một buổi sáng tại Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn II khi đến đây cùng với một kư giả người Anh của tờ Sunday Times để xin phương tiện ra chiến trường.

Ông Vann khoản chừng 50 tuổi, dáng người cao lớn, ông không nói tiếng Việt nhưng h́nh như hiểu tiếng Việt, bởi v́ khi nghe một sĩ quan của Pḥng Báo Chí nói với tôi sáng nay không c̣n chiếc trực thăng nào cho báo chí, ông Vann đă vui vẻ hỏi tôi có muốn dùng chiếc trực thăng của ông không. Ông vẫn được tiếng là người rất niềm nở với giới kư giả. Tôi đă có lần nh́n thấy chiếc trực thăng riêng của ông Vann trên băi đáp. Chiếc trực thăng này sơn màu trắng, mũi nhọn, thân dài, có h́nh dạng khác hẳn với những chiếc trực thăng của quân đội thường dùng. Chưa quen biết nhiều, nên tôi không muốn nhận sự giúp đỡ của ông, cũng một phần tôi nghĩ rằng, một chiếc máy bay đặc biệt như vậy, chắc súng và hỏa tiễn pḥng không của địch thích nhắm vào để lập chiến công.

Sau này, một lần về Sài G̣n, ông có đến ṭa soạn báo Ḥa B́nh thăm tôi, nhưng lúc đó tôi đang về làm phóng sự ở miền Tây. Ông Vann trước là cố vấn quân sự của Vùng IV, nên ông gọi điện thoại về Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn IV để nhờ những người quen t́m đến gặp và chuyển lời thăm tôi. Một thời gian sau, tôi nghe tin ông tử nạn v́ máy bay bị bắn trong lúc bay thị sát mặt trận ở Cao Nguyên.

Trại Lệ Khánh vẫn anh dũng chống trả trước bao nhiêu đợt tấn công của địch quân ṛng ră gần một tháng trời. Lần lượt Charlie, Tân Cảnh rồi Dakto thất thủ. Muốn tiến vào Kontum, địch quân phải san bằng Lệ Khánh. Khi mở đầu cuộc tổng công kích vào toàn vùng Cao Nguyên, giai đoạn đầu tiên là một chiến dịch mà Cộng quân đặt tên có tính cách kích động tâm lư là chiến dịch “Poko dậy sóng”. Poko là một ḍng sông nằm phía Tây Quốc Lộ 14, cách Lệ Khánh khoảng 7 cây số vả cách Kontum chừng 20 cây số. “Poko Dậy Sóng” là chiến dịch đánh chiếm một loạt các căn cứ trong vùng Tam Biên, mà Lệ Khánh là điểm cuối cùng.

Một buổi sáng, khi nắng ban mai chưa đủ ấm để làm tan hết sương mù của miền rừng núi, trại Lệ Khánh lại một lần nữa rung chuyển vừa bởi đạn pháo, vừa bởi tiếng động cơ của một đoàn chiến xa T54 của địch quân. Pháo phủ đầu rồi khinh binh của địch theo chiến xa tiến và như thác lũ. Địch quân dùng cả những đại pháo cùa ta mà chúng lấy được ở Dakto như đại bác 105 ly, 155 ly đề bắn vào Lệ Khánh.

Thiếu Tá Bửu Chuyển và tất cả chiến sĩ của Tiểu Đoàn 62 Biệt Động Quân không hề nao núng. Đă đội lên đầu chiếc Mũ Nâu, mặc bộ đồ trận màu ho rừng là đă sẵn sang chờ đợi những giây phút như ngày hôm nay. Và tiểu đoàn đă anh dũng chiến đấu, chiến đấu cho đến giây phút mà người chiến sĩ c̣n có thể chiến đấu.

Những ngày mở đầu, địch chỉ pháo từ 500 đến 1000 quả 82 ly và 105 ly. Những ngày về sau, cường độ pháo kích tăng lên đến mức khủng khiếp, từ 10 ngàn đến 15 ngàn quả, Đại Tá Nguyễn Văn Đương, Chỉ Huy Trưởng Biệt Động Quân của Quân Khu II, Đại Tá Nguyễn Bá Th́n, Tỉnh Trưởng Kontum và Tướng Lư Bá Ṭng, Tư Lệnh Sư Đoàn 22 Bộ Binh đă thường xuyên bay trên Lệ Khánh, cố gắng đáp xuống nhưng không thể nào thực hiện được. Nhất là Đại Tá Đương, ông lo lắng cho các binh sĩ của ḿnh đang ngày đêm chịu đựng từng đợt tấn công nặng nề của địch.

Ngày thứ 20, tính từ ngày đẩy lui địch quân đợt đầu, pháo của địch dội vào tới mức không thể đếm được nữa. Kho đạn đă bị cháy. Trung Tâm Hành Quân bị đạn 155 ly phá sập. Đạn dược, lương thực và nước chỉ dự trữ đủ dùng trong 3 tháng. Lệ Khánh hoàn toàn bị cô lập. Không tiếp tế, không tải thương được. Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn hỏi trên máy:

- Các anh c̣n chịu được không?

Thiếu Tá Chuyển trả lời:

- Chúng tôi vẫn chiến đấu.

Mấy ngày sau, toán cố vấn quân sự liên lạc khẩn về Kontum. Một cuộc oanh kích dữ dội do máy bay của Không Quân Mỹ đảm trách để dọn một băi đáp cấp thời ngay trong trại. Hai chiếc trực thăng loại nhỏ, từ bên ngoài luồng vào Lệ Khánh với một độ bay thật thấp để tránh pháo, và không một lời giă từ, toán cố vấn Mỹ vội vă lên trực thăng bay ra khỏi trại an toàn.

Tiểu Đoàn 62 Biệt Động Quân vẫn tiếp tục chiến đấu. Những người bị thương nặng th́ nằm ở bệnh xá. Những người bị thương nhẹ được băng bó rồi tiếp tục cầm súng trở lại pḥng tuyến của ḿnh. Vợ con của các binh sĩ cũng được phát súng, phụ giúp quan sát, canh pḥng, trải đạn, tải thương…

Có thể nói gần một tháng trời, Lệ Khánh không có ban đêm. Mỗi ngày khi mặt trời khuất bóng, những trái hỏa châu được máy bay thả xuống liên tục soi sáng cả một vùng chung quanh trại. Tướng Lư Ṭng Bá đưa một tiểu đoàn Pháo Binh nằm tại hướng Đông Lệ Khánh, bên kia sông Poki, để yểm trợ cho căn cứ này.

Pháo yểm trợ bắn trùm chỉ cách quân trú pḥng có 20 thước. Xác của địch quân rải đầy chung quanh hàng rào pḥng thủ đă hơn 20 ngày nay. Thây người chết śnh thối và mùi thuốc súng pha trộn với nhau làm cho Lệ Khánh đầy đặc cả tử khí.

Từ ngày thứ 20 về sau, Quân Đoàn II cho lệnh Lệ Khánh được xử trí tùy theo t́nh h́nh. Liên lạc truyền tin khó khăn v́ ăng ten dù không căng lên được. Các cao điểm chung quanh Lệ Khánh đă bị chiếm và đặt súng lớn. Ăng ten dù căn lên là bị pháo trúng ngay.

Ngày thứ 25, Thiếu Tá Bửu Chuyển và Đại Úy Phan Thái B́nh bàn thảo với nhau. Cuối cùng Thiếu Tá Chuyển quyết định rút. Đại Úy B́nh đồng ư nhưng cảnh giác:

- Ra là đụng nặng lắm.

Trong suốt thời gian này, Đại Úy B́nh đă nhận xét kỹ và thấy rằng, trong 13 lô cốt chung quanh trại, chỉ có lô cốt số 13 là khu vực tương đối ít bị pháo nhất. Bởi vậy anh đề nghị, nếu có ra, nên ra hướng này.

Một hạ sĩ quan thủ kho đạn dược được lệnh kiểm xem c̣n có bao nhiêu đoạn Bangalo. C̣n đúng 13 đoạn. Tất cả tiểu đoàn được lệnh chuẩn bị sẵn sàng, kể cả gia đ́nh binh sĩ. Hành trang gọn và nhẹ, chủ yếu là súng đạn. Tất cả những tài liệu cần thiết đều được hủy.

Đúng 4 giờ sáng, 3 đoạn Bangalo nối thành một ống dài xuyên qua những lớp hàng rào kẽm gai chằng chịt ở hướng lô cốt số 3. Địch vẫn pháo như mưa vào trại.

Thiếu Tá Chuyển ra lệnh. Tiếng nổ của Bangalo ch́m mất trong tiếng pháo ầm ầm của địch. Một ánh lửa xanh biếc chói mắt bừng lên, cả chục lớp hàng rào kẻm gai đă bị Bangalo xé ra một đường dài.

Thiếu Úy Kchong, Đại Đội Trưởng Đại Đội I được lệnh dẫn đại đội mở đường máu tiến ra trước. Thiếu Tá Chuyển cùng Bộ Chỉ Huy theo sau, tiến về hướng Đông. Đại Úy B́nh dẫn một cánh với gia đ́nh binh sĩ vừa tiến ra là đánh chiếm ngay một ngọn đồi nhỏ gần đó, phá được ổ đại liên của địch để yểm trợ cho cánh của Thiếu Tá Chuyển. Sau đó hai bên tách ra, cánh của Đại Úy B́nh đi về hướng Bắc.

L19 vẫn bay quan sát trên cao. Người phi công gọi:

- Nam B́nh, anh ở đâu trả lời.

Đại Úy B́nh:

- Tôi vừa ra khỏi trại.

Máy bay L19:

- Tăng địch đă vào trại, đông như kiến.

Đại Úy B́nh hét lên:

- Cho bom dập xuống.

Máy bay L19:

- Nhận rơ. Chờ xem.

Từng chiếc phản lực theo nhau bay đến. Lượn trên cao v́ pḥng không của địch như đan lưới. Những cánh chim bằng của Không Đoàn Biên Trấn đă từng vào sanh ra tử nên biết bao kinh nghiệm. Những chiếc phản lực nối đuôi nhau chúi xuống. Những tiếng nổ rung chuyển cả một vùng đồi núi. Lệ Khánh ch́m trong biển lửa.

Đại Úy B́nh gọi L19 nhờ dẫn đường. Không nghe trả lời, nh́n lên, thấy máy bay đă trúng đạn đang bốc cháy. Một cánh dù bung ra. Cầu cho anh đừng rơi vào tay địch. Ngày hôm sau, khoảng 4 giờ chiều, cánh của Thiếu Tá Chuyển và cánh của Đại Úy B́nh gặp nhau. Họ mới rời Lệ Khánh được chừng 5 cây số. Địch bám theo sát, vừa đi vừa đánh. Đàn bà và trẻ con di chuyển rất chậm. Trẻ con khóc to nên bị địch theo hoài. C̣n chừng hai cây số nửa mới đến sông Poko. Thiếu Tá Chuyển ra lệnh đi tiếp và nói với Đại Úy B́nh:

- Anh vẫn theo hướng Bắc và giữ mặt Bắc cho tôi.

Hai cánh chia tay. Vừa đi chừng 500 thước th́ Đại Úy B́nh nghe bên cánh của Thiếu Tá Chuyển có tiếng súng nổ rền. Đại Úy B́nh chụp máy hỏi:

- Anh đụng nặng không?

Thiếu Tá Chuyển:

- Tôi bị tụi nó vây rồi.

Đại Úy B́nh:

- Cần tôi tiếp không?

Thiếu Tá Chuyển:

- Không. Dẫn anh em đi đi.

Sau đó Đại Úy B́nh không c̣n liên lạc được với Thiếu Tá Chuyển nữa. Và bây giờ cánh của anh bị chận đánh. H́nh như ở đâu cũng có địch. Anh dàn quân, vừa đánh vừa di chuyển. Ra tới bờ sông Poko, gặp lúc mùa khô, nước cạn ngang ngực. Cả đoàn người cố băng qua sông. Đại Úy B́nh cùng với một toán c̣n đứng lại trên bờ đánh cản hậu. Một người đàn bà Thượng đai đứa con trước ngực trúng đạn nằm chết bên bờ sông, đứa bé vẫn c̣n ngậm vú mẹ mà bú sữa. Cái h́nh ảnh đó làm cho người chiến sĩ kiên cường như Đại Úy Phan Thái B́nh cũng thấy tim ḿnh se lại. Anh ra lệnh cho một người lính Thượng ẵm đứa bé đưa qua sông, t́m cách gửi vào một làng Thượng gần đó. Địch đuổi tới, dàn súng cối 61 ly trên bờ bắn như mưa xuống đoàn người đang vượt qua. Sông Poko không dậy sóng, mà nước sông Poko chỉ nhuộm đỏ bởi máu của đàn bà và trẻ con vô tội.

Bờ bên kia có căn cứ của Liên Đội 385 Địa Phương Quân. Đơn vị này yểm trợ cho đoàn người qua sông. Khi ra đi, cánh của Đại Úy B́nh gồm có 360 người. Qua khỏi sông Poko, chỉ c̣n 97 người. Phần thất lạc, phần chết, phần bị địch bắt. Đại Tá Đương, Đại Tá Th́n và Tướng Bá đă đợi sẵn. Đại Tá Đương ôm chầm Đại Úy B́nh an ủi và ngạc nhiên khi thấy anh vẫn mang lon Trung Úy. Đại Úy B́nh giải thích:

- Cặp lon rơi giữa hàng rào nên không lấy ra được.

Đại Tá Th́n đích thân mở một lon nước ngọt cho Đại Úy B́nh, và mọi người vào Trung Tâm Hành Quân nghe Đại Úy B́nh thuyết tŕnh diễn tiến trận đánh Lệ Khánh, cùng chỉ rơ những đường nào mà chiến xa của địch có thể tiến vào Kontum. Sau đó Đại Tá Đương gắn lon cho Đại Úy B́nh và ra lệnh cho xe đưa 97 người về Kontum, nhưng Đại Úy B́nh thỉnh cầu:

- Tôi và các anh em xin ở lại đây vài hôm nữa để chờ đón những người thất lạc. Tôi tin tưởng thế nào cũng có người trở về được.

Những ngày kế đó, bên bờ sông Poko, từ sang khi trời c̣n mờ sương cho đến tối khi sương mù lại xuống dày đặc, một người đứng bên này nh́n qua bờ bên kia để mong ngóng, mặc cho pháo của địch từ bên kia bắn qua. Đại Úy Phan Thái B́nh vẫn kiên nhẫn đứng chờ trong sương lạnh. Đă ba ngày qua, nhưng anh tin rằng thế nào cũng đón được anh em. Khi bóng đêm buông xuống, Đại Úy B́nh nghe có tiếng nước khua động, có người đang lội qua sông. Một, hai, rồi ba, rồi bốn… Đại Úy B́nh nép ḿnh sau gốc cây, chờ cho mấy bóng người vừa lên bờ, hỏi nhỏ:

- Biệt Động Quân?

Mấy cây súng châu lại định bắn, nhưng tiếng nói quen qua, một người hỏi lại:

- Đại Úy hả?

Đại Úy B́nh bước ra. Hai bên chạy ào đến ôm nhau. Một người với giọng c̣n xúc động:

- Em tưởng Đại Úy chết rồi. Núp trong rừng, nghe tụi nó đi ngang nói chuyện với nhau: “Đă giết được tiểu đoàn trưởng và tiểu đoàn phó ác ôn rồi”.

Người này là hạ sĩ quan Truyền Tin của Thiếu Tá Bửu Chuyển. Anh kể:

- Thiếu Tá bị thương. Chúng bắt dẫn đi, ông không chịu đi, bị chúng bắn chết tại chỗ.

Khi địch lục ba lô trên xác một người lính, thấy bộ đồ trận có gắn lon và bảng tên của Đại Úy B́nh và khuôn dấu của tiểu đoàn, nên tưởng tiểu đoàn phó cũng đă tử thương.

Gọi báo tin cho Đại Tá Đương ở Kontum, Đại Úy B́nh nghẹn ngào:

- Bửu Chuyển chết rồi.

Đại Tá Đương sững sờ, ông hy vọng Bửu Chuyển sẽ về. Nhưng bây giờ ông biết, ông đă mất đi một sĩ quan ưu tú, gan ĺ nhất trong binh chủng.

Tháng 4 năm 1975, Đại Tá Nguyễn Văn Đương chung số phận với những đồng đội của ḿnh. Sau 13 năm tù cải tạo, ông cùng gia đ́nh đến Hoa Kỳ ngày 26 tháng 5 năm 1992 trong đợt HO10, hai tuần trước ngày tác phẩm “Dai Uy” đưa đến nhà in. “Dai Uy” là cuốn hồi kư dày gần 300 trang của Trung Tá hồi hưu James E. Behnke, viết về cuộc chiến đấu anh dũng của Tiểu Đoàn 33 Biệt Động Quân của Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa, mà hồi đó, Đại Úy Nguyễn Văn Đương là Tiểu Đoàn Trưởng, và Đại Úy James E. Behnke là cố vấn của tiểu đoàn. Cho đến năm 1992, hai người bạn cũ mới gặp lại nhau, hai người vẫn gọi nhau một cách thân mật là Đại Úy như ngày nào c̣n bên nhau, cùng vào sinh ra tử.

Kiều Mỹ Duyên

Nguồn biệt động quân: polei kleng