Làm việc tại khu này, cá nhân Tôi học được một kinh nghiệm hú viá để đời. Một buổi sáng ra lao động, thấy trên khúc gỗ mục mọc đầy nấm, mầu nâu non đẹp y như nấm Đông Cô. Đúng loại nấm anh bạn thuộc Đội khác ở chung Láng, chiều nào cũng nấu cả Gô đầy. Bạn ấy ăn ngon lành và khen rất ṛn ngọt, chẳng thua ǵ nấm Đông Cô trong các Nhà hàng ăn của Tầu. Tôi liền hái một lố cỡ đầy 2 Gô, rửa sạch sẽ đem về trại giam. Chuẩn bị bữa ăn trưa, Tôi lấy một nửa số nấm hái được, nấu chung với bánh ḿ luộc trại phát, cắt miếng vuông nhỏ bằng đốt ngón, và ḿ vụn gia đ́nh gửi tới để ăn thử. Quả không sai, nước súp rất ngọt y như có bỏ bột nêm, miếng nấm ăn rất ṛn ngon lạ thường.

Anh bạn nằm kế bên, Đại tá Nguyễn Quốc Di (Trưởng Khối Tài Chánh của Tổng cục Chiến Tranh Chính trị) thuộc số anh em nghèo quà của gia đ́nh, thấy Tôi tấm tắc khen ngon, ngỏ ư muốn nếm thử. Tôi múc ra tặng một Ca, bạn ấy chỉ lấy phân nửa, ư chừng sợ gặp nấm độc không dám ăn nhiều. Thấy mấy Bạn khác nằm gần đưa mắt nh́n chúng tôi ăn, Tôi mời nếm thử, nhưng họ lắc đầu không ai dám liều.

Ăn vừa xong bữa, Tôi cảm thấy đầu bừng bừng lâng lâng. Giật ḿnh nghi là bị say nấm, Tôi bèn báo cho Đội trưởng và các Bạn nằm kế bên biết, để lỡ bất tỉnh th́ các Bạn đem đi Bệnh xá cấp cứu. Sau đó, Tôi chạy vào nhà vệ sinh trong Láng móc cổ họng cho mửa ra, nhưng chỉ nôn ra được có chút đỉnh thôi. Người bắt đầu cảm thấy lảo đảo như say rượu, phải vội vă lấy đường và bột đậu xanh ra hoà đầy một ca uống giải độc. Hai mắt mỏi xụp xuống buồn ngủ vô cùng. Tôi cố hoạt động để cưỡng lại, sợ ngủ có thể ngất lịm đi luôn, không ai biết th́ nguy. Cứ nằm xuống ngồi lên, Tôi múc từng muổng đường cát cho vào miệng ngậm. Cho đến giờ kẻng tập họp đi lao động buổi chiều trổi lên, cảm thấy dễ chịu hơn, Tôi sửa soạn đi lao động như thường. Dĩ nhiên phải mang theo Gô đường cát đầy nhóc, để tiếp tục ngậm liên tục từng muổng một, cho mau giải say. Anh bạn Di ăn ít nên chẳng sao.

Trên đường đi đến hiện trường lao động, lúc lội ngang sông, Tôi trầm ḿnh xuống nước cho ướt sũng cả quần áo và đầu. Hy vọng cái lạnh làm thay đổi thân nhiệt đột ngột, sẽ giúp cho cơ thể trở lại b́nh thường nhanh hơn. Nhưng cái nạn buồn ngủ vẫn đè nặng trên đầu. Tôi phải cố gắng lao động liên tục, hăng hái hơn b́nh thường, cho mồ hôi vă ra thật nhiều để thải độc. Lạ một điều, lao động hăng hơn b́nh thường, mà không cảm thấy mệt. Vừa lao động vừa suy nghĩ “thật chẳng cái dại nào giống cái dại nào” như các Cụ thường ví von, nên Tôi cứ tủm tỉm cười một ḿnh hoài. Anh Bạn Di bông đùa, đặt cho loại nấm mà chúng tôi ăn, một cái tên thật kỳ lạ : “khích tiếu nấm”, tức là loại nấm kích thích cho ḿnh phải cười hoài.

Nguyễn Huy Hùng

Nguồn ức ký tù cải tạo