Đại Tá Hô Hán Sơn

Tôi gặp Hồ Hán Sơn tại khu 4 lúc đó ông thường cặp kè với Hồ Tùng Mậu và tướng Nguyễn Sơn. Thiên hạ nói ông từng học quân sự ở trường Hoàng Phố và từng đi Vạn Lý Trường Chinh với Nguyễn Sơn. Hồ Hán Sơn thời kỳ này mang tên Hồ Mậu Đề. Ở trong bộ tham mưu của tướng Nguyễn Sơn và làm nghề chính là dạy chiến lược ở trường võ bị Trần Quốc Tuấn phân hiệu khu 4. Tại khu 4 lúc đó những người cộng sản từ Tầu về có hai phe: Phe Hoàng Văn Hoan và phe Hồ Tùng Mậu. Hồ Hán Sơn theo phe Hồ Tùng Mậu người cùng quê Hà Tĩnh với ông. Mặc dầu Hồ Tùng Mậu trong nghi án lich sử bán Phan Bội Châu cho mật thám Pháp. Thiên hạ nói rằng Hồ Tùng Mậu có dính với Hồ Chí Minh nhưng ở khu Tư Hồ Tùng Mậu thường công kích Hồ chí Minh là kẻ nhiều mặt. Hết làm việc cho KGB lại làm việc cho OSS (tiền thân của CIA), và đố kỵ người tài. Tại sao lại phong Nguyễn Bình một nhân vật VNQDĐ làm trung tướng trong khi chỉ phong Nguyễn Sơn làm thiếu tướng. Và phong một con nuôi mật thám Pháp Marty là Võ Nguyên Giáp làm đại tướng khi ông Giáp chưa hề học một trường quân sự nào. Có lẽ vì những phát ngôn nặng lời với Hồ chí Minh mà ông Hồ Tùng Mậu đã bị Hồ Chí Minh cho người chỉ điểm tầu bay Pháp oanh tạc giết chế Hồ Tùng Mậu.

Sau khi Hồ Tùng Mậu bị phi cơ Pháp oanh tạc chết ở nông giang Thanh Hóa thì Hồ Mậu Đề biến khỏi khu Tư về Hà Nội.

Hồ Mậu Đề “dinh tê” về Hà nội đổi tên là Hồ Hán Sơn liên lạc với bác sĩ Đặng Văn Sung một lãnh tụ Đai Việt. Đặng Văn Sung người Nghệ Tĩnh. Bác sĩ Đặng Văn Sung giới thiệu Hồ Hán Sơn với đồng chí là thủ hiến Bắc Việt Nguyễn Hữu Trí. Nguyễn Hữu Trí nói với chức danh của ông thì ông chỉ có thể ký quyết định đồng hóa Hồ Hán Sơn là đai úy đồng hóa Bảo Chính Đoàn một loại quân đia phương của lãnh thổ Băc Việt. Lãnh lương đai úy Bảo chính đoàn phụ trách quân huấn, Hồ Hán Sơn cho xuất bản tác phẩm Nghệ Thuật Chỉ Đạo Chiến Tranh ca ngợi chiến lược chiến tranh toàn diện , chiến tranh tổng lực. Kịp đến khi ông Bửu Lộc được quốc trưởng Bảo Đại trao cho quyết định triệu tập Đai Hội Quốc Dân đã nhờ sử gia Trần Trọng Kim làm đầu tầu triệu tập Đại Hội Quốc Dân, Hồ Hán Sơn được bác sĩ ĐăngVăn Sung cử tham gia đoàn đai biểu Bắc Việt dự Đai Hội Quốc Dân. Tại đai hội này Hồ Hán Sơn gặp lại nhà văn Nguyễn Đức Quỳnh lúc đó đang làm tham mưu cho Cousseau cố vấn chánh trị của Cao ủy Pháp, và chủ bút báo Đời Mới. Nhà văn Nguyễn Đức Quỳnh mời Hồ Hán Sơn tham gia bộ biên tập tuần báo Đời Mới dịp này Hồ Hán Sơn vớ đươc bộ Tự điển Bách Khoa đồ sộ bản mới nhất của Pháp ở thư viện của báo Đời Mới và ông đã đọc ngấu nghiến ngày đêm rồi nghĩ ra mục hỏi đáp để phổ biến những tư tưởng bách khoa đã đọc được với bút danh Hồng Nam.

Tại Đại Hội Quôc Dân Hồ Hán Sơn với cái giọng Nghệ Tĩnh đã cùng Nguyễn Đức Quỳnh khuấy đảo không khí chính trị với tinh thần phải có độc lập dân tộc tức khắc khiến cho sử gia Trần Trọng Kim người cầm chịch Đại Hội Quốc Dân phải đi tới nghị quyết Việt Nam phải được độc lập không ở trong Khối Liên Hiệp Pháp như hiện tại. Chính cái nghị quyết này đã khiến quốc trưởng Bảo Đai đưa hoàng thân Bửu Lộc lên làm thủ tướng chính phủ thay thủ tướng Nguyễn Văn Tâm một nhân vật thân Pháp và cái chết khó hiểu của sử gia Trần Trọng Kim sau đó ở Đà lạt.

Chính nhờ Đại Hội Quốc Dân mà Hồ Hán Sơn nổi đình đám lọt vào mắt xanh của Đức Hộ Pháp Đại Đao Tam Kỳ Phổ Độ Phạm Công Tắc được ngài mời tham gia quân đội của giáo phái này và ban thánh lệnh phong quân hàm đai tá phụ trách chánh trị quân đôiCao Đài.

Nhờ ngốn hết bộ Tự Điển Bách Khoa cộng với những điều học được từ Trung Quốc Hồ Hán Sơn bước vào chính trường với bản lĩnh văn hóa Đông Tây khá vững nên khi sang Nam Dương Quần Đảo dư hội nghị Á Phi lần thứ nhất Hồ Hán Sơn chỉ là một nhà báo theo chân phái đoàn miền Nam VN,nhưng lại được thành viên có ảnh hương nhất trong phái đoàn là thiếu tướng Cao Đài Liên Minh Trình Minh Thế người vừa được thủ tướng Ngô Đình Diệm qua cố vấn là tướngtình báo CIA của Mỹ. Ông Lansdal chiêu mộ đem quân kháng chiến về với chánh phủ,mời làm cố vấn.

Chính tại cái hội nghị Á Phi lần thứ nhất ở Nam Dương Quần Đảo, tướng Trình Minh Thế đã đưa ra tiếng nói của lưc lượng quôc gia kháng chiến theo ý của Hồ Hán Sơn được dư luận quốc tế chú ý, Hồ Hán Sơn thành cánh tay mặt của tướng Trình Minh Thế.

Khi tướng Thế và Hồ Hán Sơn về nước thì đúng dịp tranh chấp giửa quốc trưởng Bảo Đai vả thủ tướng Ngô Đình Diệm vào cao trào,tướng Lansdal cho tướng Thế biết,người Mỹ muốn lật quốc trưởng Bảo Đai đưa thủ tướng Ngô ĐìnhDiệm lên nhưng cần người kềm ông Diệm nên muốn tướng Thế làm công việc này.Tướng Thế đem chuyện này hỏi ý kiến Hồ Hán Sơn,Hồ Hán Sơn nói muốn lật Bảo Đai cần có sự tham gia của Nguyễn Bảo Toàn,nhân vật từng cùng Huỳnh giáo chủ lập Dân xã đảng ông này đang là cố vấn chánh trị của tướng Hòa Hảo Nguyễn Giác Ngộ và ông lên kế hoach lập một Hội Đồng Nhân Dân Cách Mạng truất phế Bảo Đai

Tướng Trình Minh Thế đem kế hoạch lập Hội Đồng Nhân Dân Cách Mạng truất phế Bảo Đại của Hồ Hán Sơn trao cho tướng Lansdal duyệt ông này đã đồng ý khi trung tướng Nguyễn Văn Vỹ cùng đai tá Nguyễn Tuyên đem Ngư Lâm quân từ Đà lạt về ép thủ tướng Ngô Đình Diệm qua Pháp trình diện quốc trưởng Bảo Đại thì nhà văn Nhị Lang theo lệnh của tướng Trình Minh Thế rút sùng ra tuyên bố nhân danh Hội Đồng Nhân Dân Cách Mạng bắt tướng Nguyễn Văn Vỹ, và chỉ thả khi tướng Vỹ chịu ra lệnh cho đại tá Nguyễn Tuyên cùng Ngư Lâm Quân rút ra khỏi khu vực dinh Độc Lập 3 cây số để quân Cao Đài Liên Minh và quân Cao Đài của tướng Nguyễn Thanh Phương vào thay thế.

Sợ bị giết tướng Nguyễn Văn Vỹ đã làm theo yêu cầu của nhà văn Nhị Lang con rể nhà văn Nhất Linh , và cuộc truất phế quốc trưởng Bảo Đai đã diễn ra khá suôn sẻ.

Sau khi làm công việc truất phế Bảo Đai, Hồ Hán Sơn thành phó chủ tịch thứ nhất Hội Đồng Nhân Dân Cách Mạng và được tướng Trình Minh Thế rất tin tưởng. Trình Minh Thế hứa với Hồ Hán Sơn ông lên làm thủ tướng thì sẽ đưa Hồ Hán Sơn làm phó thủ tướng kiêm bộ trưởng quốc phòng . Lúc này Hồ Hán Sơn thương lái chiếc xe Citroen 15 mã lực rủ Vương Tân đi ăn cơm Tây và nói muốn Vương Tân tham chính cùng Hồ Hán Sơn. Tôi trả lời Vương Tân thích làm văn nghệ hơn làm chính trị. Cụ tham Sinh bố Đinh Sinh Pài từng làm văn hóa vụ trưởng cho bộ trưởng Thông Tin Trần Chánh Thành ngồi cùng xe với Vương Tân tủm tỉm cười.

Thình lình tướng Trình Minh Thế chết. Đại úy Tạ Thành Long vệ sĩ của tướng Thế nói ông Trình Minh Thế bị bắn ở dinh Đôc Lập nhưng bị đưa lên xe jeep chở qua cầu Tân Thuận nói bị quân Bình Xuyên bắn. Vợ con tướng Trình Minh Thế cũng hô hoán lên như vậy. Nhưng chính phủ Ngô Đình Diệm làm quốc tang vinh thăng trung tướng và đặt tên đường và nhất định là tướng Trình Minh Thế bị quân Bình Xuyên từ dưới kinh Tầu Hũ bắn lên giết chết tướng Trình Minh Thế.

Cái chết đột ngột của tướng Trình Minh Thế làm cho Hồ Hán Sơn chới với giữa lúc đó Hồ Hán Sơn gặp em nhà cách mạng TrươngTừ Anh và “kết” cô này quyết định sẽ làm đám cưới với cô gái họ Trương quê Phú Yên.

Cũng trong thời gian này một người từng quen Hồ Hán Sơn trong thời kỳ Hồ Hán Sơn tên Hồ Mậu Đề đó là luật sư Trần Chánh Thành, cánh tay mặt của ông Ngô Đình Nhu lúc đó đang là chủ tich Phong Trào Cach Mạng Quôc Gia kiêm bộ trưởng bộ Thông Tin gặp lại Hồ Hán Sơn mời đi ăn cơm Tây, bàn chuyện lãnh đao báo chí. Hồ Hán Sơn đã nhận lời đi ăn cơm Tây với bộ trưởng Thành

Chính vì bữa cơm Tây này mà tướng Cao Đài Nguyễn Thành Phương nghe lới báo cáo của ông anh là đai tá Nguyễn Thành Danh phụ trách tình báo của quân đội Cao Đài là Hồ Hán Sơn đã phản Cao Đài đi theo Trần Chánh Thành phục vụ nhà Ngô nên sai đại úy Nguyễn Sỹ Hưng bắt cóc Hồ Hán Sơn mang về trại Bến Kéo ở Tây Ninh giam giữ rồi trong khi tướng Văn Thành Cao dẫn quân Nùng lên tấn công tòa Thánh Tây Ninh khiến Đưc Hộ Pháp Phạm Công Tăc phải lưu vong sang Nam Vang. Chân tay của tướng Nguyễn Thành Phương đã thủ tiêu Hồ Hán Sơn đem sác vứt xuống một cái giếng ở trại Bến Kéo.

Về cái chết của Hồ Hán Sơn nhạc sĩ Phạm Duy đã viết khá chi tiết trong hồi ký xuất bản ở Mỹ.

Vương Tân

Nguồn gió ô