Mặt khác , trên cương vị Tổng Tư Lệnh Tổng Thống Trần Văn Hương ngợi khen chiến thắng của Sư Đoàn 18 Bộ Binh, Ngày 25.4.1975, Tổng Thống Hương đă dùng trực thăng đến Căn Cứ Long B́nh vinh thăng Thiếu Tướng tại mặt trận cho Chuẩn Tướng Lê Minh Đảo, cũng như ân thưởng cấp bậc và huy chương cho tất cả chiến sĩ có công trong việc ngăn chặn địch quân.. Trước đó vài ngày, Cụ cũng đă bay xuống Thủ Thừa để tuyên dương công trạng của Trung Đoàn 12, thuộc Sư Đoàn 7 Bộ Binh và đặc cách thăng cấp Đại Tá tại mặt trận cho Trung Tá Đặng Phương Thành, Trung Đoàn Trưởng. Không chỉ chăm lo việc binh bị và đời sống của chiến sĩ, Tổng Thống Trần Văn Hương c̣n góp tay vào tất cả mọi lănh vực xă hội khác trong quyền hạn của ḿnh… Cụ Tổng Thống Trần Văn Hương là một chiến sĩ quốc gia chân chính, là một kẻ sĩ đạo đức thiết thực dầy ḷng nhân ái, thanh liêm và nghiêm minh trong vai tṛ Chủ Tịch Ủy ban Bài Trừ Tham Nhũng, cụ đă chọn Thiếu Tướng Nguyễn Văn Hiếu một vị tướng nổi tiếng là thanh liêm trong vai tṛ phụ tá để bảo đảm trong công việc trong sách hoá guồng máy chính quyền.
Nguồn: ongvove.com
Vinh Danh Anh Hùng Đặng Phương Thành Là Danh Nhân Quân Sự Việt Nam
Anh hùng Đặng Phương Thành nguyên Đại Tá Trung Đoàn Trưởng Trung Đoàn 12 thuộc Sư Đoàn 7 Bộ Binh Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa nhân ngày giỗ lần thứ 35, 09/09/1976 - 09/09/2011 là Danh Nhân Quân Sự Việt Nam.
Danh tánh, sự tích của ông sẽ được ghi vào Tân U Linh Việt Điện (quyển sách ghi chép sự tích thần kỳ của những người đă lao tâm lao lực cứu nước giữ nước trong lịch sử Việt Nam cận đại).
Sự tích: Anh hùng Đặng Phương Thành đă tạo chiến thắng lớn trong trận cuối cùng tại Thủ Thừa tiêu diệt một trung đoàn việt cộng trong tháng 4/1975, nhờ đó giữ vững đưọc Quốc Lộ 4 trong thời gian dầu sôi lửa bỏng này.
Khi Anh hùng Đặng Phương Thành đi tù cộng sản ngoài miền Bắc, nhân lúc ông vượt ngục bất thành và bị bắt lại, hậm hực v́ mối nhục thua trận Quốc Lộ 4, bọn cai ngục cộng sản đă treo ông lên và đánh đập tàn nhẫn cho đến chết.
* Ngày giỗ của ông là 09/09/1976. (*)
(*) Chúng tôi nhận được thông tin từ bà Kim Nguyen, gia đ́nh của Anh hùng Đặng Phương Thành cư ngụ ở Hoa Kỳ.
(*) Di ảnh anh hùng Đặng Phương Thành chúng tôi nhận được từ gia đ́nh của người anh hùng gởi tới ngày 10/08/2011.
Làm tại Hải ngoại ngày 09/09/2011
Trúc Lâm Nguyễn Việt Phúc Lộc (Tổng thư kư Hội Sử-Học Việt-Nam tại Âu-Châu)
- Paris Match Phỏng Vấn Đại Tá Đặng Phương Thành
Nguồn: Phóng viên về VN trên tuần báo Paris Match ngày 19-04-1975.
Đại tá Thành đă tạo nên chiến thắng lớn nhứt và cuối cùng của Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa để rồi chết thảm thương trong trại tù Cộng sản sau một trận trối trại thất bại. Sau đây đoạn phỏng vấn Đại tá Thành trong bài báo trên; Chuyển ngữ Trần Anh Tú.
Mỹ Qưới. 150 dân làng đă tập trung tại sân làng khi chúng tôi tới. Những người này không đi ra đồng sáng nay. Trong tầm nh́n của mắt, vùng Châu Thổ rạn nứt này, ngoại trừ lửng lơ những đám sương mù, c̣n lại là trong vắt. Xa xa, xuất hiện những cụm khói, đó l những khẩu 105 của pháo binh chánh phủ đang giă/nện (pilonner) những tàn quân của 1 trung đoàn quân Bắc Việt xâm nhập, đă bị tiêu diệt hôm trước.
Đó là ḥa b́nh và đó là chiến tranh. Vùng châu thổ này luôn luôn có hai bộ mặt. Trong khúc quanh của con kinh chảy ṿng qua làng, nổi lên những xác chết śnh chướng và đen kịt. Cách đây hai ngày, Mỹ Qưới đă là bộ chỉ huy của quân Bắc Việt. Trên ngưỡng cửa của một ngôi nhà, một người đàn ông với nét mặt đầy sợ hăi, đang ngồi, được canh gát bởi ba Nghĩa Quân "người này trước đây là chính ủy Trung đoàn" (C'était le commissaire politique du regiment), đại tá Thành giải thích cho tôi. Mập nhưng lùn, gương mặt tṛn nhưng với nét cứng cỏi, Đại tá Thành đă hành quân vùng châu thổ này từ nhiều tháng. Ông nh́n chăm chú cánh đồng chỉ c̣n bùn khô, ngăn cách bởi những con đê nhỏ, và th́ thầm: "c̣n nữa". Ông nói như một sĩ quan Pháp của thập niên 1950. Tôi nói như vậy với ông, ông trả lời: "vùng châu thổ là vậy" .
Nhưng bên dưới những bụi chuối (bananeraie), tạo bóng mát cho làng. Những cô gái trẻ mặc áo lụa trắng đang ph́ cười. Những đứa nhỏ ở truồng vửa đuổi nhau vừa la mỗi nhà. Những ngôi nhà bằng lớp đất với lớp vữa màu xanh. Có nhiều lu lớn đựng nước ngọt mà những thanh niên có thể dùng những cái lon bằng thiếc để múc uống hay rảy nước cho mát. Người ta vửa lấy những cái xác dưới kinh, sẽ chôn cất và mọi việc sẽ cũng như trước. Cho tới đêm kế.
Bởi v́ đó là đêm mà các đặc công Bắc Việt xâm nhập vào các làng để đe dọa các trưởng làng, trừng phạt những nông dân không tuân lịnh Vit-cộng (chartier les paysans qui ne plient pas aux consignes du Viet-cong). Giống như thời người Pháp c̣n hiện diện, vùng châu thổ này, với mt triệu người đang nuôi 20 triệu người, có thể nuôi toàn nước VN. Đây là vùng đất màu mỡ nhất Đông-Nam-Á. Không có vùng châu thổ, Sài g̣n sẽ là thành phố chết. Đo đó mà tại sao Đại tá Thành theo dơi, trong khu vực bao la này, nơi mà người ngoại quốc phải dựa vào địa bàn để di chuyển, những trung đoàn Bắc Việt phân tán thành từng toán nhỏ, dấu ḿnh trong những ao (trous d'eau), đào những đường hầm dưới các đê và đôi khi sống dưới đó trong nhiều tháng.
Người nông dân vùng châu thổ không thích Việt cộng, và đối với họ, một người miền Bắc là một người Esquimau. Mỗi ấp có Nghĩa Quân trang bị vũ khí nhẹ, ở phía Bắc của vùng châu thổ, những người Ḥa Hảo, một giáo phái có màu sắc chính trị tổ chức thành 1 đạo quân thật sự, đă thành công khi làm khiếp đảm những phần tử liều lĩnh nhất của đội quân quyết tử Hà Nội. Nhưng những người nông dân này cũng ghét những công chức của Sài G̣n tham nhũng (1) và không biết lội ruộng. Họ có mô danh từ để chỉ những người này: Đó là những người mang túi/bị gạo (ce sont ceux qui emprotent les sacs de riz). Chúng ta đang ở Á Châu và người nông dân đang chờ để biết ai sẽ là kẻ mạnh nhút. Chính kẻ mạnh nhứt sẽ làm chủ vùng châu thổ này. Vào lúc này, vị Đại tá khoẻ mạnh đang giữ quận Bến Tranh trong tay cho chánh phủ Sài G̣n. Không nắm vững t́nh h́nh, người nông dân không biết tới sự thảm bại mới đây (ư nói sụp đổ của các tỉnh miền Trung) và, hơn nữa, họ c̣n cười v́ nghĩ rằng nó quá xa nơi họ đang sống.
Nhưng nếu Bắc quân, tại Xuân Lộc đang cầm chân những lực lượng giỏi nhất của Sài G̣n, đột nhiên tấn công vùng châu thổ?
Chúng tôi tiếp tục, trợt lên trợt xuống trên những bờ ruộng, tới Ấp Bắc. Vẫn c̣n những thiếu nữ với hoa cài trên tóc. Vẫn c̣n những đứa trẻ nô đùa vài mét cách các xác śnh chướng và nàm đen. Vẫn c̣n xuất hiện những Nghĩa Quân bảo vệ làng của họ. Nhưng họ sẽ chống được ai?
Chúng tôi vào nhà của xă trưởng. Có tám đứa nhỏ trên bộ ván gỏ lớn. Một bà lăo đang cắm hoa trước bàn thờ ông bà. Vị xă trưởng chào Đại tá. "Làng này th́ bảo đảm" Đại tá nói. Nhưng ông ta nh́n ra xa, hướng về các bụi chuối mà sức nóng của buổi trưa làm chúng lung linh dưới ánh mặt trời, như địch quân đang ẩn núp ở đó.
Tại Sài G̣n, trong 1 con đường rộng, kế khách sạn Continental, có một người đàn bà nhỏ thó đang sống, mảnh khảnh nhưng hoạt bát, vừa làm trung gian giữa hai kẻ thù không đội trời chung, Tổng thống Thiệu và Việt cộng. Đó là bà Ngô Bá Thành. Bà mời các phóng viên đến vườn nhà bà. Đối với người nước ngoài, bà tượng trưng cho lực lượng thứ ba, ở Hoa Thịnh Đốn, Paris, Luân Đôn và có thể ở Moscow người ta lắng nghe bà. Người ta coi bà như lực lượng để thay thế. Người ta cũng theo dơi một viên tướng mà giá trị lớn nhứt của ông vẫn c̣n im lặng. Đó là Minh lớn. Người ta đồn rằng ông sắp tái xuất giang hồ. Nhưng dân sài G̣n, mỗi đêm hướng lỗ tay về Xuân Lộc, chỉ có thể nghe tiếng đại bác của Bắc quân.
Kư giả Francois Caviglioli
Paris Match phỏng vấn Đại Tá Đặng Phương Thành
BỐN ĐẠI TÁ TRỐN TRẠI
Những năm dài tháng tận rồi cũng trôi qua trong nhọc nhằn khổ sở cả thể xác lẩn tinh thần . Thắm thoát đă hai năm qua ở mảnh đất tận cùng biên giới phía Bắc Việt Nam này . Hàng ngày chúng tôi phải dậy thật sớm trước khi tiếng kẻng rùng rợn vang lên giữa đêm giá rét O độ của miền Bắc rẻo cao này , để xếp hàng làm vệ sinh cá nhân , v́ hể một khi tiếng kèn đă nổi lên rồi th́ ḿnh sẽ không c̣n là ḿnh nữa ,mà là một con trục quay cuồng trong guồng máy luyện thép khổng lồ .
Thời gian đó các cai tù phân công chúng tôi ra từng cặp một trẻ một già , một khoẻ một yếu để vác một cây bồ đề dài khoảng 6 thước , chu vi chừng vài tấc trở lên qua đoạn đường rừng gần 10 cây số , mỗi ngày cặp tù nhân đó phải vác đủ ba chuyến như thế cho đủ chỉ tiêu . Lúc dó khoảng 4 giờ chiều , tôi và một anh bạn trẻ đang khiêng một cây Bồ Đề to lớn , đă cố sức vưọt qua bao nhiêu ngọn đèo ,chỉ c̣n một đèo chót là đến nơi đang xây dựng bệnh xá được xây thêm cho càng ngày càng có thêm bệnh nhân tù .
Trời mưa tầm tă , dưới chân chúng tôi nước chảy thành ḍng như muốn cuốn trôi mọi thứ , chúng tôi phải hết sức kềm chân cho chặt vừa phải oằn vai chịu sức nặng đẫm nước của cây tươi vừa đốn hạ. Bỗng nhiên anh bạn gánh vai sau trợt chân té ngửa , buông rơi cả thân cây to , khiến đầu cây c̣n lại đập mạnh vào hông phải tôi . Đau đón tôi ngất lịm , chân bị trật cả gân lẫn xương . Tôi vào bệnh xá dể được một ông y sĩ Trường Sơn , mỗi lần chữa bệnh , vừa xem cuốn sách châm cứu do Miền Nam ấn hành , vừa châm vào tôi cây kim dài đă hơ qua ngọn lửa vừa nói :
- Tổ chức châm cứu săn sóc anh đây . Chừng nào anh cảm thấy đau buốt th́ cứ la lên , tôi sẽ t́m huyệt khác đúng hơn !
Nhờ mỗi ngày chịu trận cho ông y sĩ dỏm này thực tập vài ba tiếng , tôi mới được ông kư giấy cho ''Miễn lao động '' trong ngày ấy.
Ngày hôm trước ngày tôi bị cây to đè ngang hông , khi tôi khiêng cây dến đoạn đường Nghĩa Lộ, vừa đói vừa khát , kiệt sức tôi ngă vật xuống bên lề đường . Hai cán bộ bảo vệ trẻ thương hại mới đỡ tôi dậy , nhưng ngay lúc đó cán bộ phó trại , ngựi mập lùn đi ngang qua , không cho đỡ tôi lại c̣n đay ghiến :
''Các đồng chí không việc ǵ mà phải đỡ hộ họ !'' Rồi anh cán bộ phó trại quay sang chúng tôi sang sảng : '' Tôi biết rơ ở trong Nam, mỗi tuần các anh hầm thuốc Bắc một đứa trẻ từ một tuổi để bồi dưỡng , đúng là quân man di mọi rợ không có tính người ! V́ thế anh nào cũng béo tốt như ri , lao động một chút không bằng ai mà cũng giả vờ té xỉu ..nhất là mấy anh tỉnh trưởng ! !!"
Nh́n vẻ mặt anh ta đỏ gay , gân cổ lên mà nói to ra vẻ rất hiểu biết , để gây thêm căm thù , chúng tôi bổng thấy thương hại sự ấu trĩ của họ hơn là oán ghét . C̣n lạ ǵ một anh chăn trâu suốt đời không được học hành giáo dục , chỉ biết lặp lại nhai lại y khuôn những ǵ Đảng nói và nhồi sọ cho họ , gây căm thù giai cấp càng nhiều càng tốt . Họ có biết đâu lúc đó tại các thành phố lớn Hà Nội,, Sài G̣n , hàng ngày các bác sĩ cán bộ được lệnh "Kế Hoạch Hóa Gia Đ́nh'', để hợp pháp giết non hàng ngàn thai nhi vô tội .
Chúng tôi vẫn tiếp tục lê gót sống những ngày tù khoắc khoải, th́ một hôm nọ , trời vừa hửng sáng là trại bị bọn cán bộ , lính bảo vệ trang bị súng ống chĩa vào các lán trạ́ tù . Ngày hôm đó họ kiểm soát rất gắt gao, nhân dịp tịch thu tất cả những ǵ chúng tôi có thể để dành ăn chống đói như đường ,sữa , bánh ngọt khô .
- Dzơ dzàng nà các anh ngoan cố phản động không chịu học tập cải tạo tốt để sớm lên ngườ́ công dân xă hội chủ nghĩa tốt, nhất là mấy bọn đại tá các anh đă phụ ṇng tin tưởng khoan hồng của Bác , Đảng và Chính phủ , các anh có biết chuyện ǵ xảy ra sáng nay không ?
Ai nấy đều rơ nhưng vẫn im lặng như không . Các lán trại đă tung tin rất nhanh về việc 4 ông đại tá đă trốn trại làm nức ḷng nhũng trại viên c̣n lại . Họ vừa mừng vừa lo và van vái thầm cầu xin cho các vị đó được mau thoát đến đất Lào và biết đâu đến bờ Tự Do đất Thái .
- Đại Tá Thành ,trung đoàn trưởng , trưởng toán trốn trại , mở đường .
- Kế đó là Đại tá Nguyễn văn Thi , binh chủng Pháo Binh , người giữ địa bàn định hướng .
- Người đi giữa mang thực phẩm cho toán là Đại tá Đỗ Trọng Huề, cựu giám đốc QuốcGia Nghĩa Tử , cố vấn văn hóa cho tổng thống Thiệu .
- Và người giữ mặt hậu là Đại tá Quế , chỉ huy trưởng căn cứ không quân Pleiku.
Mỗi ngày trôi qua là thêm một ngày củng cố ḷng tin cho mọi người Các cán bộ điên cuồng như ác thú lùng sục tất cả núi đồi . các đội tù đi lấy cát , đá , vôi ở Bến Phà Ô Lâu cũng như các đội lao động nặng lên rừng đốn gỗ đều được lệnh tạm đ́nh chỉ . Chỉ riêng 4 đội tăng gia và hái chè là c̣n hoạt động cầm chừng dưới sự giám sát gấp đôi của những chú bộ đội phúng phính trong bộ đồ '' Cứt Ngựa " . Các giờ giài lao 10 phút thựng lệ đều bị cắt bỏ , chỉ tiêu tăng gấp đôi để mọi người mệt nhoài không c̣n thời giờ nghỉ ngơi dù là một phút giây nào . Vài anh tù '' nông cạn'' vội chưởi rủa bốn anh trốn trại , v́ họ mà cả bọn chịu cực khổ thêm . C̣n lại đa số đều '' phấn khởi hồ hởi '' v́ họ thêm một ngày hi vọng cho những ai chuẩn bị trốn trại sau đó .
Trại cho thay đổi ngay những người '' anh nuôi ''. Những người nầy bị an ninh điều tra thô bạo . Anh đại tá Vơ An bị gọi lên xuống mấy chục bận mỗi ngày để điều tra manh mối xem ai là người xếp đặt hậu cần cho các anh trốn một cách bí mật chu đáo mà không ai hay biết .
Bốn anh Đại tá trong đội " Cơ Động " hàng ngày đưọc phân công dùng xe cải tiến đến Bến Phà Ô Lâu chở vật liệu nặng về xây cất cho trại . Các anh lợi dụng những chuyến đưọc xuất trại xa như thế đă ngấm ngầm cấu kết với nhau âm mưu trốn trại qua Lào , với sự giúp đỡ của anh Vơ Ân , phụ trách nhà bếp trại .
Sau cả tháng mỗi ngày giấu một ít thực phẩm khô , ngày N ,giờ G , thừa lúc mấy anh bảo vệ lơ là , các anh ĐT nhà ta lần lượt biến mất sau mỗi quả đồi , hẹn nhau tại một điểm tập trung và ... chạy trốn !
Các anh đă đi suông sẻ suốt ngày đầu tiên mà không ai hay biết cho đến chiều tối lúc điểm danh . Đội cơ động bị phát hiện thiếu mất bốn người khiến cán bộ quản giáo , bộ đội canh gác bấn lọan , bắn súng loạn xạ . Lúc đó cả trại mới hay có bốn ông '' Ḅ Lục '' trốn thoát , ít nữa là ngày đầu tiên , ai nấy vừa lo vừa mừng cho các anh .
Chúng tôi lo lắng v́ noi miền rẻo cao này , mỗi người dân đều là Cộng Sản , là cán bộ t́nh báo của chúng để quan sát theo dơi chúng tôi sít sao , vi 2thế mà họ không ngại '' thả '' chúng tôi ra ngoài để lao động khổ sai v́ vùng này họ cho là an toàn nhất ,một con ruồi c̣n khó qua mắt họ .
Nhóm anh Huề , anh Thành , AnhThi và anh Quế vớí sự trợ giúp hậu cầncủa anh Vơ Ân , tưởng đă trốn trại được đến gần biên giới Lào vẫn bị chúng nó phát hiện sau năm ngày sát biên giới, mà theo lời kể của các anh là '' chỉ cần qua bên kia con sông đang chảy xiết là đến đất Lào rồi '', kể th́ các anh quá giỏi đă vạch kế hoạch , đi đúng hướng chính xác mục tiêu , thất bại chẳng qua là .. số mệnh dun rủi mà thôi !
Chúng họ theo đuổi lùng sục các anh tận biên giới , nơi chắc chắn các anh sẽ đến , quả thật bọn chúng đánh giá không thấp tŕnh độ của các sĩ quan ta . Khi giải các anh về bọn chúng như bầy quỷ dữ khát máu hung hăng , tha hồ đánh đập hành hạ các anh chết đi sống lại cho hả cơn giận của chúng . Riêng anhThành , trưởng nhóm vượt ngục , bị nhốt riêng rồi thay nhau đánh đập tra khảo anh từ suốt đêm đến sáng . Càng bị hành hạ , anh càng lớn tiếng chưởi bới , cho đến khi gà gáy sáng th́ anh không c̣n có thể la mằng ǵ được nữa v́ chúng nó đă treo cổ anh rồi .
Sau này khi tôi bị biệt giam với các anh Huề , Thi , Vơ Ân , Tâm , Huy , B́nh , Đức ở khu F , pḥng 7 , trại Hà Tây , Tỉnh Hà Sơn B́nh , mỗi khi nhắc đến anh Thành là mọi người yên lặng rơi lệ, thành kính tưởng niệm một anh hùng bất khuất , nhất là anh Huề , Thi ,Vơ Ân .
Theo lời anh Huề , sau khi chuẩnbị kỷ lưỡng cà mấy tháng trời những địa điểm tiếp tế các anh đă lần lượt chôn dấu thực phẩm cho những ngày đầu c̣n ở gần trại th́ các anh bắt đầu đi suốt ngày đêm , tránh gặp dânchúng . Đến ngày thứ ba và thứ tư qua , bốn anh emmừng rỡ tưởng gần như thoát nạn rồi . Đdường càng xa Yên Bái th́ nuí non càng cao dần lên , nhiều nơi dốc như thẳng đứng khiến anh em khốn khổ vô cùng . Đến sớm ngày thứ tư th́ anh Thành thoáng thấy từ xa một buôn làng có nhũng cuộn khói bốc lên từ các mái tranh . Tuy mừng rỡ nhưng anh em bảo nhau đề cao cảnh giác đi bọc ṿng xa ngôi làng .
Bổng đâu có tiếng rào rào như giông to sắp đến nơi , anh Thi , người định hướng đi trong rừng giỏi nhất v́ anh là cấp chỉ huy pháo binh , kể chuyện tiếp :
'' Lúc đó mọi người đều ră rời v́ cơn khát nung nấu dày ṿ ,nhưng tiếng động lạ càng lúc càng to dần ,mọi người dều thủ dao sẳn bên ḿnh , sẳn sàng chiến đấu một mất một c̣n với bất cứ ai khám phá ra bọn người đang quyết tâm đi t́m tự do với bất cứ giá nào . Tiếng ŕ rào càng ph1ut càng to dần trên đầu , bọn ngướ núp vào kẻ đá trong lùm cây chờ đợi . Thật bất ngờ ! Mọi người há hốc mồm nh́n lên ... đó là một con kỳ đà khổng lồ rất dài đang le chiếc lươi đôi nh́n bọn người trốn trại nhỏ bé đang ép ḿnh vào kẹt đá .
Ngướ ta thuờng nói '' Ra đường gặp kỳ đà cản mũi , ắt việc không thành tựu được ! ''. Nhưng lúc đó đối với các anh tù vượt ngục đói khát suy nhược th́ con kỳ đà này là món quà trời thương ban , giúp các anh có thêm sức lực .
Họ đă thấy xa xa con sông to dài tung lên những bọt trắng xóa chứng tỏ nước chảy rất mạnh . theo bản đồ và la bàn th́ con sông đó co 1thể là sông Mekong chảy xuyên qua Trung Cộng , Lào, Kampuchia và Việt Nam , v́ từ trên đỉnh núi cây lá dày đặc nh́n xuống th́ nó rất rộng và dài vô tận uốn khúc như con rắn khổng lồ .
Gần bờ sông các làng mạc mọc nhiều , dân cư hay lên rừng đốn củi , săn thú nên anh em quyết định ngày ngủ dêm đi , di chuyễn dần lên phía Bắc nơi con sông hẹp hơn để vượt qua . Ai cũng mừng v́ sắp thành công cuộc vượt ngục hi hữu này , cố làm sao đủ sức vượt sông đến khu rừng tre dày đặc bên kia xứ Lào .
Khi con người cố gắng hết sức để đạt mục tiêu , cơ thể có khả năng siêu việt vượt qua tất cả , để một khi đạt hay gần khi gần tới mục tiêu , cơ thể rũ liệt kiệt sức ,các anh em vượt trạimấy ngày đêm nay thấy gần thành công th́ bỗng dưng bao mệt mơi đổ ụp xuống , tuy nhiên anh em cũng cố gắng thay phiên nhau trực canh , t́m mọi phuơng cách để vượt sông an toàn .
Bổng nhiên có tiếng chó sủa càng lúc càng gần càng rộ lên . Th́ ra , dân bản xứ đi rừng khám phá dâu chân lạ trên con đường ṃn , gần bờ suối cây lá bị đạp ngă , họ thả chó đánh hơi và báo đồn công an , nghi ngở có bọn thổ phỉ buôn lậu thuốc phiện xuyên biên giới .
Tiếng chó sủa dữ dội cùng tiếng súng bao vây các anh , nhữngtiếng quát tháo rợn người vang lên :
Rồi những gương mặt dữ dẳn của bầy lang sói độc ác xuất hiện kèm theo những trận mưa đ̣n tàn bạo , gậy gộc báng súng đánh tới tấp trên đầu cổ mặt mũi ḿnh mẩy những nạn nhân tù đày ốm đói run rẩy không chút tự vệ .
Giữa trận mưa mu , có tiếng một cụ già :
- Thôi cho tôi xin các ông ! Tưởng là bọn thổ phỉ buôn lậu biên giới , hóa ra là tù cải tạo Miền Nam . Họ không thể chống cự , hà tất phải đánh đập họ dến chết như thế !
Bốn anh em ngất lịm đi trong cơn mưa đ̣n khủng khiếp nhất trên đời. Mặt mũi ḿnh mẩy họ không c̣n là con ngườii nữa mà là những con vật h́nh thù méo mó tả toi dươí những trận đ̣n từ những ác quỷ đầy hận thù đội lốt người thắng trận !
Chiều hôm đó tại lán trại , sau khi nhận điện báo khẩn , trại trưởng huy động hai đội lao công khẩn trương đục hang vào sựn núi sâu , không ai biết để làm ǵ , tưởng là nơi để họ cất giấu vũ khí hay chứa thực phẩm lưong khô , đến khi có những tấm vĩ sắt dựng thành cửa ngục lên th́ ai nấy đều hiểu ra đó là nơi để giam giữ tù vượt trại . Chúng tôi hoài nghi có lẽ bốn '' Ḅ Lục '' đă bị bắt và đang trên đường trở về .
Thật đúng như vậy ! Một buổi chiều u ám , từ chân trời có tiếng vó ngựa tung bụi mờ , giữa bầy quỷ dữ đang ḥ hét trên lưng ngựa cho chiến thắng vĩ đại là bốn người tù bị lôi xểnh theo sau lưng ngựa , hứng chịu những trận đ̣n , họ té khụy xuống rồi lại bị lôi dậy lúp xúp chạy theo vó ngựa , rồi loạng choạng té xuống mặc cho những sợi dây trói chặt quấn lấy thân thể rách bươm lôi kéo họ như những thanh gổ vô tri giác !
Chúng tôi chết điếng lặng ngựi nép bên đường nh́n họ đi qua sau giờ chúng tôi lao động cải tạo vể , vô t́nh hay cố ư họ cho chúng tôi thấy h́nh phạt khủng khiếp của những ai có ư định trốn trại . Chúng tô iđể mặc cho gịng lệ tuôn trào từ những đôi mắt trũng sâu , lăn dài trên đôi g̣ má hốc hác khắc khổ . Anh em chúng tôi đó ! Những NGƯỜI HÙNG sau cuộc chiến ! Không thành công đă thành NHÂN ! Dù không c̣n ai có thể nhận ra các anh , v́ các gương mặt đă bị bầm dập tan nát sau trận mưa đ̣n thù .
Sáng hôm sau , anhThành đă chết cách anh dũng bất khuất ! Xin dâng anh một nén hương ḷng !
Vài hôm sau đó , có lẽ để xoa dịu ḷng căm phẫn nhem nhúm trong tù trại Yên Bái trại 2 , hoặc gây chia rẽ nghi ngờ giữa các anh em tù , hoặc muốn tỏ ra rằng Đảng ta luôn khoan hồng nhân đạo ,nên trong một buổi học tập chính trị toàn trại , người ta đem anh Quế tŕnh diện mọi người , đề cao anh là ''thành phần tiến bộ '', biết '' tội lỗi ḿnh làm '', xin tập thể trại viên nhận anh lại vào hàng ngũ những người cải tạo tốt . C̣n hai anh Huề và Thi hăy c̣n ngoan cố ,chưa xứng đáng được nhân dân tha thứ , c̣n phải chờ lâu dài . Mọi người khẽ thở dài , không ai có ư kiến ǵ , bởi v́ không ai đoán bọn CS thâm độc mưu mô này sẽ c̣n dùng chiêu thức ǵ nữa .
Ít lâu sau đó , ngày 19/07/1977, hàng ngũ tù đại tá chúng tôi được lệnh chuyển sang trại Tám ở thâm sơn cùng cốc đầy ao tù nước vàng đặc , nếu lỡ đạp chân xuống đó sẽ bị nhiễm sốt rét hoặc sốt rét rừng kinh niên . Ngay ngày đầu tiên khai hoang vùng hoang địa này dể trồng trọt , tôi là bệnh nhân sốt rét rừng đầu tiên . Cứ khoàng 4, 5 giờ chiều cơn rét kéo tới hành hạ tôi run lập cập , đắp bao nhiêu mền vẫn không đủ ấm , cái lạnh từ trong xương lạnh ra , rồi đến 12 gị đêm th́ nóng sốt như lủa đốt như có muôn ngàn ngọn lửa châm vào đầu ngón chân ḿnh mẩy . Thế mà sáng ra không được nghỉ ngơi , họ cho là tôi bệnh vờ nên tôi vẫn phải lao động như thường . Như chưa đủ khốn khổ , người phát thuốc ở trạm xá , vốn là người '' của ta '', nhưng nhờ ''quen biết '' cán bộ , nên bắt chẹt anh em , mỗi lần anh ta bố thí cho vài viên Quinine , đă bị anh ta liếm hết chất ngọt bọc đường bao quanh , là đổi lại chúng tôi phải biếu hắn thuốc lào ba số hoặc đồ thăm nuôi . Thuốc men gia đ́nh chúng tôi gửi nuôi đều bị trại cất giữ hộ , họ phát ''Xuyên Tâm Liên '' để trị bá bệnh !
Vơ Hữu Hạnh