Gen Toan Assigned MR3 Cmdr (u)

Tướng Toàn Được Bổ Nhiệm Tư Lệnh Quân Đoàn III

Ba điện tín sau đây - hai từ Sứ Quán Mỹ tại Sài Gòn và một từ Bộ Ngoại Giao Mỹ tại Washington, DC - bàn tới vấn đề Tướng Nguyễn Văn Toàn được chỉ định Tư Lệnh QĐIII ngày 5 tháng 2 năm 1975.

Ngày 5 tháng 2 năm1975

O R 051100Z Feb 75
Nơi gửi: AMEmbassy Saigon
Nơi nhận: SecState WashDC khẩn 2533
Đề tài: Bản tin hàng tuận của Sứ Quán Mỹ tại Sài Gòn cho tuần lễ 30/1-5/2/1975.
[…]
B. Tư Lệnh mới cho Quân Đoàn III
Thình lình, Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn được chỉ định Tư Lệnh Quân Đoàn III thay thế cho Trung Tướng Du Quốc Đống. Sự chuyển giao hiệu lực ngày 5 tháng 2 trong một nghi lễ tại Biên Hòa. Tướng Toàn từng là Tư Lệnh Quân Đoàn II đến khi ông bị thuyên chuyển tháng 11 năm 1974 vào lúc ba trong số bốn tư lệnh quân đoàn bị thay thế.
Lời bàn: Tài năng của Tướng Toàn như một người chỉ huy quân sự xông xáo hiển nhiên là nặng ký trong việc bổ nhiệm mới của ông. Tuy vụ thay đổi quyền chỉ huy mang tính chất bất thình lình, nhưng không phải là hoàn toàn bất ngờ vì lẽ tình hình chiến sự Vùng 3 Chiến Thuật dạo sau này khá gay go. Việc ước đoán cho một thay đổi dựa vào sự kiện Trung Tướng Đống, được bổ nhiệm cách đây không bao lâu, trưng diễn những dấu chỉ càng ngày càng rõ tỏ ông đến mức độ kiệt lực.

Ngày 7 tháng 2 năm 1975

R 070043Z Feb 75
Nơi gửi: Bộ Ngoại Giao WashDC
Nơi nhận: Tất cả các sứ quán tại Đông Nam Á và Thái Bình Dương
Đề tài: Tổng lược phân tách báo chí ngày 6 tháng 2
[…]
Tổng Thống Thiệu thay thế tư lệnh vùng quân sự quan yếu quanh Sài Gòn, Trung Tướng Đống, với Trung Tướng Toàn. Tướng Đống mới đây hứng chịu các thất bại khả quan khi bị mất tỉnh Phước Long và vùng núi quan trọng trong tỉnh Tây Ninh. Tướng Toàn bị thuyên chuyển ba tháng trước như là một cử chỉ đáp ứng đòi hỏi thanh sạch hóa quân đội và có tiếng là tham nhũng nhưng cũng được biết là một người chỉ huy xông xáo. (New York Times).

Ngày 17 tháng 2 năm 1975

R 171004Z Feb 75
Nơi gửi: AMEmbassy Saigon
Nơi nhận: SecState WashDC 2802
Saigon 1771
Đề tài: Bài báo New York Times "Thiệu cản trở bước tiến của các đối thủ ở Sài Gòn"
1. Chúng tôi ghi nhận bài tường thuật của phóng viên tờ New York Times James Markham viết từ Sài Gòn ngày 13 tháng 2, dưới tựa đề "Thiệu cản trở bước tiến của các đối thủ ở Sài Gòn." Bài báo đặc biệt này là một ví dụ điển hình của sư bóp méo công khai của một hồ sơ lịch sử liên quan đến các ý kiến của sứ quán này mặc dù sứ quán này đã sẵn lòng trợ giúp phóng viên tác giả của bài báo.
2. Bài báo (khi đề cập tới các nhửng lời tố cáo tham nhũng của Tướng Toàn) nói "khi chỉ định Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn cầm đầu một vùng quân sự quan trọng và tế nhị về mặt chính trị bao quanh Sài Gòn, ông Thiệu đã làm phiền lòng giới chức của Sứ Quán Hoa Kỳ." Một tuần lễ trước khi bài báo xuất hiện, tác giả của bài báo yêu cầu được nghe một viên chức sứ quán am tường về các biến cố tại Việt Nam thuyết trình về bối cảnh. Lời yêu cầu được chấp thuận theo phương thức của sứ quán và buổi phỏng vấn bối cảnh xảy ra ngày 7 tháng 2. Vào lúc đó, chủ đề bài báo của ông Markham được đem ra thảo luận. Cũng may là thuyết trình viên sứ quán có lưu trữ vào hồ sơ buổi thuyết trình của mình lâu trước khi bài báo xuất hiện. Hồ sơ lưu trữ này cho thấy là về đề tài Tướng Toàn, viên chức sứ quán nói đó là "một đáp ứng cho một nhu cầu khẩn thiết cần có một tư lệnh quân đoàn đã chứng tỏ thành quả để đối đầu lại một đe dọa chiến sự trước mắt." Lẽ đương nhiên đây là sự thật chính xác và không lúc nào có bất cứ một giới chức sứ quan có tinh thần trách nhiệm (hay bất cứ một giới chức nào mà chúng tôi quen biết) phát biểu "phiền muộn" đối với việc bổ nhiệm cá biệt này.
3. Bài báo ông Markham nói tiếp "Năm 1972, khi ông Thiệu nói ông sắp sửa chỉ định Tướng Toàn làm tư lệnh vùng Cao Nguyên, Đại Sứ Mỹ Ellsworth Bunker cực lực chống đối nhưng bất thành việc bổ nhiệm này." Vấn đề này không khi nào được phóng viên đem ra thảo luận với các giới chức sứ quán. Không ai tại sứ quán này nhớ lại là Đại Sứ Bunker có thái độ "cực lực chống đối" việc bổ nhiệm của Tướng Toàn năm 1972. Trái lại, ai nấy tại sứ quán này đều nhớ lại là, và hồ sơ lưu trữ cũng cho thấy là cả Đại Sứ Bunker lẫn Tướng Abrams đều hoan nghênh việc bổ nhiệm của Tướng Toàn tại Quân Đoàn II tháng 5 năm 1972 cũng chính cùng lý do ứng dụng trong trường hợp bổ nhiệm mới đây vào tháng 2 năm 1975, nghĩa là, hiệu năng đã được chứng tỏ như một chỉ huy trưởng quân sự trong tình huống gay cấn. Chúng tôi sẽ không mảy may ngần ngại cung cấp thông tin này cho New York Times nếu có lời yêu cầu.
4. Bóp méo trên mặt báo về một hồ sơ lịch sử lẽ đương nhiên là một chuyện xưa cũ thường xảy ra tại Việt Nam. Nhằm bảo vệ tính chất trung thực của hồ sơ, và nhằm điều chỉnh cán cân cho cân băng, chúng tôi có nỗ lực cải chính này.
Lehman

Các tài liệu này được Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ giải mật ngày 05 tháng 07 năm 2006.

Nguyễn Văn Tín
Ngày 05 tháng 10 năm 2008

generalhieu