(Tôi có dịp tṛ chuyện đôi ba lần với Đại Úy Nguyễn Minh Ẩm. Ông từng làm việc với Đại Tá Hiếu, Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II vào năm 1965-1966. Sau đây tôi ghi chép lại một ít cảm nghĩ của ông về Đại Tá Hiếu).

Tôi tốt nghiệp khóa 18 Trường Sĩ Quan Thủ Đức với lon Chuẩn Úy. Ngày 1/6/1965 tôi đă có mặt tại Quân Đoàn II trên Pleiku. Tôi được đưa đến tŕnh diện Đại Tá Hiếu, Tham Mưu Trưởng Quân Đoàn II. Khi bước vào văn pḥng th́ Đại Tá Hiếu đang bận nói điện thoại. Ông bảo tôi ngồi đợi trong chốc lát. Nói chuyện điện thoại xong, ông quay sang hỏi tôi trong quân trường tôi khá về môn ǵ. Tôi trả lời là khá nhất môn địa h́nh. Ông chỉ ngón tay lên bản đồ và bảo tôi chấm tọa độ của một vị trí. Tuy trong ḷng bấn loạn v́ sợ hăi phải trả bài trước một ông đại tá, nhưng tôi cũng định được "múi" của địa điểm và đọc đúng được 8 trên 10 số của tọa độ. Kết quả cuộc khảo sát là tôi được Đại Tá Hiếu đưa tôi vào làm việc Pḥng 3 là nơi cần giỏi về đọc bản đồ.

Tôi không mấy ưa làm việc tại Pḥng 3 v́ nhiều lư do. Lư do thứ nhất là v́ trong cương vị này, không dễ dàng kiếm chác thêm bên lề, như tại các đơn vị khác. Lư do thứ hai là v́ trách nhiệm khá nặng nề: sinh mạng của các chiến binh hành quân tùy thuộc rất nhiều vào sự kiện nhân viên Pḥng 3 thi hành nhiệm vụ có hoàn chỉnh hay không. Lư do thứ ba là v́ nhân viên thuộc Pḥng 3 luôn bị Sở An Ninh Quân Đội trông chừng theo dơi rất kỹ để ngăn ngừa gián điệp xâm nhập vào ban hành quân. Lư do thứ tư là v́ làm việc với Đại Tá Hiếu lúc nào cũng phải rất là chỉnh, sơ hở một tí cũng không được với ông. Nói ǵ sai hay làm ǵ sai là bị Đại Tá Hiếu sửa sai liền. Tuy nhiên ông không hề la mắng, chỉ nhẹ nhàng nhắc khéo thôi. Chẳng hạn, đang khi bay trên trực thăng chỉ huy C&C, Đại Tá Hiếu hỏi phía dưới là vùng đồng bào ở, hay vùng quân ḿnh đang trú đóng hay vùng Việt Cộng ẩn núp. Tôi trả lời sai là vùng Việt Cộng. Đại Tá Hiếu bảo cần xem lại kỹ bản đồ hành quân, chứ ông ra lệnh pháo là sát hại binh sĩ ḿnh đấy. Lư do thứ năm là v́ làm việc với Đại Tá Hiếu không mong được lên lon mau, v́ Đại Tá Hiếu không có lệ tiến cử cách cẩu thả như nhiều vị chỉ huy cao cấp khác đối với đàn em gà nhà. Lư do thứ sáu là v́ nếu làm việc được th́ Đại Tá Hiếu lại giữ chặt lại không cho thuyên chuyển đi đơn vị khác một cách dễ dàng. Ngược lại, nếu cần nghỉ phép đôi ba ngày, Đại Tá Hiếu thường cho phép nghỉ luôn đôi ba tuần.

Đại Tá Hiếu có một trí nhớ phi thường. Ông nhớ thuộc ḷng tọa độ vị trí đóng quân của từng đơn vị trong vùng mà không cần tra cứu bản đồ. Chẳng hạn một lần tôi chấm tọa độ sai, Đại Tá Hiếu bảo tôi xem lại cho kỹ chứ nếu ông ra lệnh pháo th́ sẽ đổ lên đầu một đơn vị thiết giáp đang đóng trại tại đó. Biết vậy, nên các đơn vị đang khi hành quân không giám báo cáo láo hành tung của ḿnh. Chẳng hạn một lần nọ, Đại Tá Hiếu hỏi một đơn vị được lệnh tấn công một vị trí địch là đơn vị đă tới nơi chưa. Viên chỉ huy trưởng v́ ngán sợ đụng địch, chưa tới mà báo cáo láo là đă tới nơi rồi. Đại Tá Hiếu hỏi lại là có thật chắc vậy không v́ ông mà ra lệnh pháo th́ là đánh trúng đơn vị ḿnh chứ không phải đơn vị địch. Viên chỉ huy trưởng hú vía, xin cho thêm thời giờ xem lại bản đồ và sẽ báo cáo lại cho chính xác hơn.

Đại Tá Hiếu chỉ dạy cho chúng tôi là khi đánh giặc không những phải biết đích xác tung tích đơn vị địch mà c̣n phải nắm vững lối đánh sở trường của tổ trưởng của đơn vị đó, chẳng hạn hắn thích dùng chiến thuật "dương đông kích tây" hay "công đồn đả viện". Rồi tùy theo đó mà đặt kế hoạch hành quân cho thích hợp. V́ vậy Đại Tá Hiếu luôn chỉ thị cho Pḥng Nh́ phải lấy được danh tánh cùng học hỏi được nhân cách tổ trưởng của đơn vị địch.

Sáng nào Đại Tá Hiếu cũng có những buổi họp ngắn với các pḥng trong ban tham mưu, Pḥng 1, Pḥng 2, Pḥng 3, ... để nghe các trưởng pḥng báo cáo, tường tŕnh rồi ban lệnh. Sau khi ban bố chỉ thị, Đại Tá Hiếu luôn dành th́ giờ để ai có điều ǵ không hiểu có thể đặt thêm câu hỏi. Thường th́ không ai thấy cần nêu thắc mắc v́ Đại Tá Hiếu ban lệnh ngắn gọn và rất rơ ràng.

Các cố vấn Mỹ rất thán phục Đại Tá Hiếu. Họ nói là không hiểu Đại Tá Hiếu học lúc nào mà thông thạo mọi lănh vực quá vậy, lại giỏi giang hơn họ nhiều.

Tướng Vĩnh Lộc rất nể v́ Đại Tá Hiếu. Mỗi khi gặp ǵ khó khăn là ông bảo đến nhờ "Bác Hiếu" giải quyết vấn đề là xong việc.

Tôi gặp lại Tướng Hiếu khi ông là Tư Lệnh Sư Đoàn 22 ở Qui Nhơn vào năm 1969 trong dịp tôi được cử theo khóa học đại đội trưởng đầu tiên do Sư Đoàn 22 tổ chức. Tướng Hiếu đến thăm trung tâm huấn luyện ở Phú Tài. Ông nhận ra tôi ngay trong đám khóa sinh và tiến lại ân cần thăm hỏi tôi, chứ tôi đâu dám hó hé lên tiếng trước.

Đại Úy Nguyễn Minh Ẩm
Ngày 11 tháng 10 năm 2002
Cập nhật ngày 19/10/2002

generalhieu