Buổi chiều khi hết giờ làm chuẩn bị ra về, th́ được Lâm đến báo tin là ông Tư Lệnh TQLC ḿnh đă mất.[...] Chúng tôi biết bệnh ông từ lâu, ông bị ung thư phổi hết thuốc trị và chỉ chờ đợi có ngày này. Ông không c̣n đủ sức khỏe đến với anh em chúng tôi trong mỗi dịp ngày kỷ niệm binh chủng như trước, nhưng ông vẫn c̣n minh mẫn, gọi điện hỏi thăm, theo dơi từng bước chúng tôi đi.[...] Và sự thật th́ không c̣n ǵ để mà hy vọng, ông đă mất, mất vào lúc 3 giờ 10 phút chiều ngày thứ ba 12.11.1996 tại Los Angeles, hưởng thọ 64 tuổi. Tôi tưởng tôi nghe lầm số tuổi của ông. Tôi hỏi lại bao nhiêu? 64 tuổi. Th́ ra ông đă làm tướng từ khi vừa trên dưới 30 tuổi đời, c̣n rất trẻ và khá đẹp trai.[...]

Vào lính năm 1963, ra trường năm 1965 với lon Thiếu Úy, không kinh nghiệm chiến trường, tôi đă "nướng" gần hết Trung Đội ḿnh trong trận thử lửa đầu tiên khi xung phong qua cánh đồng trống tại An Quư Bồng Sơn, tôi là thằng điếc không sợ súng. Không hơn ǵ tôi, Liêm bạn cùng khóa, vị tân Thiếu Úy mới ra trường đă bỏ lại chiếc gị thân thương của ḿnh tại đồi "10" khi dũng mănh hiên ngang đứng chỉ huy Trung Đội ḿnh. Vị Tư Lệnh thân yêu của chúng tôi đă có mặt tại chiến trường sau đó một ngày; ông đă đến bắt tay từng người tại vị trí chiến hào. Ông đă khiển trách bộ chỉ huy hành quân khi mở cuộc tấn công mà không sẵn sàng pháo binh cơ hữu yểm trợ. Lần ấy, sau khi về hậu cứ trong một buổi lễ khao quân chính tay ông đă gắn lên ngực tôi Anh Dũng Bội Tinh với ngôi sao vàng, một bảo vật đầu tiên của người lính; và ông đă trách nhẹ tôi là "Cậu đánh giặc quá liều lĩnh và hơi sát quân", tôi gật đầu "Dạ" với niềm đau xót, vừa hănh diện vừa đắng cay. Tôi chỉ là thằng sĩ quan quèn mới ra trường nhưng rơ ràng lời nói này đă làm tôi vô cùng xúc động, một kỷ niệm không thể nào quên được trong cuộc đời ḿnh. Ông đă sống, đă chỉ huy và đă rất gần với các thuộc cấp của ḿnh.

Tháng tư năm 1966, trong buổi họp tại hậu cứ Tiểu Đoàn, ông đă đề nghị với vị Thiếu Tá Lê Hằng Minh, Tiểu Đoàn Trưởng Tiểu Đoàn 2 TQLC là nên t́m một cái tên nào đó đặt cho đơn vị, như cái tên "Cọp Ba Đầu Rằn" của Biệt Động Quân vậy. Và danh từ "Trâu Điên" đă ra đời cho Tiểu Đoàn 2 lúc này v́ những chiến tích mới đây tại Tam Quan Bồng Sơn...đơn vị được kẻ thù gọi là "các con của bà phước và húc như trâu...". Chuẩn Úy Cầu, Ban 5 Tiểu Đoàn được lệnh thực hiện ngay huy hiệu Tiểu Đoàn với tài họa sĩ của anh. Sau này các tên Quái Điểu, Sói Biển, Ḱnh Ngư, Hắc Long, Thần Ưng, Hùm Xám, Ó Biển, Mănh Hổ...cũng đă được ra đời.

Tháng Năm 1966, sau nhiều biến cố liên tiếp của Phật Gíáo tại miền Trung, TQLC lại lên đường hành quân ra Đà Nẵng bằng chỉ thị thật rơ ràng của ông. Chỉ làm nhiệm vụ yểm trợ các lực lượng địa phương nhằm ổn định t́nh h́nh, cố gắng đừng làm mất ḷng dân v́ quân đội chỉ phục vụ cho dân và v́ dân mà chiến đấu. Nếu có ai đó bảo rằng TQLC đă đàn áp Phật Giáo, cướp của đốt bàn thờ...th́ đó chỉ là âm mưu tuyên truyền của kẻ thù.[...]

Đoạn đường di chuyển hành quân từ Đà Nẵng ra Huế thật thê thảm vô cùng, đoàn xe cứ nhích lên từng đoạn một, phải ḅ lách qua những dẫy bàn thờ đầy dẫy tại các khu phố Lăng Cô. Bọn Cộng Sản đă xâm nhập và lạm dụng ḷng tín ngưỡng của con người một cách thô bạo và trắng trợn. Cũng như Đà Nẵng, đơn vị chúng tôi đă ổn định trật tự tại thành phố Huế chỉ vỏn vẹn có vài ngày. Thừa nước đục thả câu, các Sư Đoàn Cộng Sản đă tập trung sát nách Quảng Trị và âm mưu cưỡng chiếm thị xă này... Lại lên đường... Tiểu Đoàn 2 Trâu Điên đă bị lọt vào trận độn thổ phục kích của địch vào lúc 10 giờ sáng ngày 29.6.1966 tại cây số 23 phía Nam Cầu Pḥ Trạch, Phong Điền, Thừa Thiên. Cố Đại Tá Lê Minh Hằng bị tử trận cùng nguyên Trung Úy Son Xít. Nhưng bù lại xác địch cũng nằm ngổn ngang trải dài trên những ngọn đồi máu từ quốc lộ 1 về phía Tây tận dăy Trường Sơn... Đại Úy cố vấn Campbell đă bị bắt sống và vượt thoát trở về nhờ sự phản công của các lực lượng ta và đồng minh Huê Kỳ. Đây là một cuộc hành quân bị tiết lộ trước do các tên Cộng Sản nằm vùng bộ Chỉ Huy hành quân vùng I Chiến Thuật nhằm triệt hạ uy danh của Tiểu Đoàn 2 Trâu Điên.

Đám tang của vị Tiểu Đoàn Trưởng trẻ tuổi, tài ba, nghệ sĩ...được tổ chức thật long trọng tại Nghĩa Trang Quân Đội G̣ Vấp trước sự chứng kiến đưa tiễn của nhiều người...Và vị Tư Lệnh TQLC của chúng tôi đă khóc! Những giọt nước mắt long lanh lăn nhẹ trên g̣ cao qua làn kính trắng quả đă tô đậm thêm cho mầu cờ sắc áo của binh chủng Thủy Quân Lục Chiến Việt Nam. Cuộc chiến vẫn tiếp diễn, người nằm xuống được vinh danh tiếc thương...Kẻ c̣n sống lại tiếp tục chiến đấu...Và Minh, Chinh, Kiệt, những người cùng khóa với tôi ở Tiểu Đoàn Trâu Điên này đă lần lượt nằm xuống...khi tuổi đời hăy c̣n rất trẻ.

Ông đă hiện diện và sát cánh với anh em TQLC chúng tôi khắp mọi nơi, mọi thời điểm. Ngay cả những khi sau này khi ông không c̣n giữ chức Tư Lệnh Sư Đoàn nữa. Vào những ngày sôi động nhất của cuộc chiến Hạ Lào 1971, Mùa Hè Đỏ Lửa 72...ông đă đến tận chiến trường với chúng tôi bằng con tim và khối óc. Ông đă thở bằng nhịp thở của từng người lính, từng cấp chỉ huy, từng đơn vị. Ông theo dơi từng trận chiến, hănh diện và đau ḷng về các thành tích và thiệt hại. Trận đánh Cửa Việt năm 1973...trong lúc chỉ huy, đơn vị tôi đă bị vây hăm tứ bề. Ông hỏi thăm về tôi, về thằng Tây Ninh là thằng nào?... Và chính ông đă ra lệnh cho bộ Chỉ Huy hành quân bằng mọi cách phải cứu nó về. Tôi nhớ ơn ông và thật sự tôi đă được trở về trong đường kẽ tóc.

Ngày nay, sau một thời gian dài mất nước, c̣n lại ǵ sau cuộc bể dâu nghiệt ngă tan thương, người lính thực sự không c̣n nguyên vẹn h́nh hài, mất tích nơi rừng sâu biển động hay c̣n rên siết trong xích xiềng tù đầy bóng tối hoặc tha phương cầu thực xứ người. Nào mấy ai c̣n nhớ được t́nh chiến hữu ngày nào! Cuộc sống vật chất đă làm biến dạng h́nh hài. Họ - những cấp chỉ huy tối cao, những người lănh đạo đất nước vẫn tiếp tục cuộc sống phè phỡn hưởng thụ - đoạn tuyệt với quá khứ, chính cái quá khứ đă tạo nên cuộc sống vàng son muôn đời của họ. Sống chết mặc bây, tiền thầy bỏ túi, thời gian được tính toán đo lường một cách chỉ ly theo vật chất lũy tiến hằng ngày. Nước mắt nhà tan cũng chẳng sao, ai c̣n, ai mất, ai tù đày...cũng chẳng ăn nhằm ǵ tới họ. Sống chui rúc vào cái vỏ ṣ khép kín được bọc bằng cái học bị "bác sĩ", "kỹ sư"... cho gia đ́nh và chí con cháu họ. Sống một cách nhục nhă, ích kỷ, ươn hèn.

Cựu Trung Tướng Lê Nguyên Khang, nguyên Tư Lệnh Sư Đoàn TQLC, là một trường hợp điển h́nh quư hiếm, ông đă sống hết ḿnh với anh em, với đồng bào... Và hầu như họ cũng dành trọn cuộc đời cho quê hương dân tộc. Ông quả xứng đáng là một danh tướng của QLVNCH. Từ nhiều năm nay, ông đă có mặt trong hầu hết các buổi sinh hoạt của các hội đoàn, của cộng đồn, ông đă đi nhiều nơi, nhưng không ngoài mục đích là đấu tranh cho một nước Việt Nam không Cộng Sản.

Có chứng kiến được h́nh ảnh của ông với chiếc béret xanh mầu TQLC đội nghiêng nửa đầu, tay cầm lá quốc kỳ thân yêu vẫy mạnh trong đoàn người biểu t́nh tại Cali...Có nghe ông hát thật to, thật ngạo nghễ cùng đôi bàn tay vỗ mạnh nhịp nhàng bản nhạc "Cờ Bay, Cờ Bay" hay "TQLC Hành Khúc" trong mỗi lần kỷ niệm binh chủng tại Seattle, Washington D.C., Houston...Có nh́n thấy tận mắt Ông Bà cùng ăn, cùng ngủ với các chiến hữu của ḿnh tại nhà anh chị Trung Úy Gừng ở Okhahoma City, của gia đ́nh Hạ Sĩ Thành ở Sacramento ngay trên thảm nhà, trên bộ salon b́nh dị thoải mái...và có thuộc vào diện những người mới đến định cư với những lời hỏi thăm ân cần, một chút quà nhỏ tượng trưng của ông để sớm làm quen với cuộc sống...th́ mới biết được tấm ḷng bao la của vị cựu Tư Lệnh TQLC mgày nào và tại sao trái tim ḿnh như muốn ngừng đập v́ sự mất mát quá lớn lao này.

Rồi đây trong những ngày họp mặt binh chủng sắp tới, chắc chắn rằng trong ḷng mỗi cựu chiến hữu TQLC chúng tôi sẽ thấy xốn xang, nuối tiếc, thèm thuồng h́nh ảnh người anh cả của Sư Đoàn cắt nhẹ chiếc bánh sinh nhật kỷ niệm...Sẽ mất đi lời chỉ dậy ân cần cho một sự nghiệp đấu tranh c̣n tiếp tục. Sẽ không c̣n ai hỏi thăm lo lắng về gia đ́nh Vô Đằng Phương, Nguyễn Văn Nhiều, Trần Văn Lượm... Về những hoàn cảnh nghiệt ngă của từng thuộc cấp ở quê nhà, sẽ không c̣n ai nhắc đến những người hùng của TQLC Việt Nam, Nguyễn Xuân Phúc, Đỗ Hữu Tùng, Nguyễn Đằng Tống, Trân Ba, Trần Văn Hợp... Và các cây viết mũ xanh như Cao Xuân Huy, Huỳnh Văn Phú, Trần Ngọc Toàn, Nguyễn Đăng Ḥa, Trần Xuân Dũng...sẽ đau xót biết bao cho cái tang chung này. V́ lúc ông c̣n sống, đă từng nâng niu, hănh diện về các tác phẩm của họ... Thôi mất hết rồi...C̣n ǵ nữa hỡi các chiến hữu TQLC/VN. Xin kính cẩn nghiêng ḿnh kính chào vĩnh biệt ông.

TQLC Phạm Văn Tiền
Ngày 17/11/1996
Arlington, Texas

Tướng Hiếu, Một Thiên Tài Quân Sự?
Các Tướng Lănh QLVNCH
generalhieu