Một Con Người Khả Ái và Một Tư Lệnh Khả Kính

Trong khi ḍ hỏi người quen và sưu tầm tài liệu về Tướng Hiếu, tôi nhận thấy có một điểm nổi bật là ai cũng đồng ư Tướng Hiếu là một con người khả ái và một tư lệnh khả kính. Những nhận xét đó nằm rải rác trong trang nhà Tướng Hiếu, trong phần bài này tôi xin góp nhặt và qui tụ chúng lại thành một chuỗi tràng hạt khen tặng.

Sinh Viên Sĩ Quan Hiếu

Anh Hiếu là người tôi ngưỡng mộ nhất...Anh vui tính và rất dễ thương. Ai gặp anh lần đầu cũng có cảm t́nh liền...Trông anh đạo mạo như một giáo sư, các huấn luyện viên Việt Pháp đều nể và thích anh. (SVSQ Đinh Văn Chung).
Tôi thành thực khen Anh Hiếu về tư cách đáng quư của Anh và tính t́nh của Anh. (SVSQ Nguyễn Văn Mến).
Tánh t́nh điềm đạm, rất trung trực và dễ thương. Anh em khóa Trần Hưng Đạo ai cũng quư mến Thiếu Tướng...(SVSQ Hoàng Xuân Lăm).
Chúng tôi không thân nhau lắm tuy nhiên cũng như anh em SVSQ cùng khóa tất cả đều mến anh Hiếu, v́ tánh t́nh ḥa nhă và rất khiêm nhường của anh, mặc dầu anh là một thanh niên có văn hóa cao. (SVSQ Nguyễn Văn Toàn).
Tất cả anh em sinh viên sĩ quan khóa 3 đều mến anh Hiếu v́ anh rất đạo đức và giỏi. (SVSQ Đỗ Trọng Nhuận).
Tôi có cảm t́nh ngay với anh v́ nhận thấy anh rất ḥa nhă và khiêm nhượng. (SVSQ Lữ Mộng Lan).
Sỹ quan thanh tra là Đại úy De Taine chỉ huy Sư Đoàn SVSQ. Trong một cuộc thanh tra, đôi giầy đinh của anh Hiếu đă được Đại úy De Taine lấy làm mẫu về cách lau chùi đánh bóng đúng mức. Thực ra th́ đôi giầy đinh của ai cũng được đánh bóng kỹ lưỡng bên trên, nhưng nếu xem dưới đế th́ hầu hết đôi nào cũng c̣n dính tư đất khô quanh chân đinh. Nhưng đôi giầy đinh của anh Hiếu th́ sạch tinh và bóng láng cả trên lẫn dưới!... Sau ngày măn khóa, các sỹ quan tân khóa chia tay phân tán đi tứ phương trên đường phục vụ đất nước, tôi vẫn nhớ số ít bạn đồng khóa tâm đầu ư hiệp trong số đó đặc biệt có anh Hiếu. (SVSQ Quan Minh Giàu).

Trung Úy Hiếu

Tôi ở Câu lạc bộ Tổng Tham Mưu chung pḥng với Trung Úy Nguyễn Văn Hiếu. Chúng tôi quen nhau từ đó. Anh là một Sĩ Quan hiền lành, đức độ và nhă nhặn, đối với bạn bè hết sức giúp đỡ. (Trần Ngọc Nhuận).

Đại Úy Hiếu

Sau ngày đất nước chia đôi, tôi được thuyên chuyển về Pḥng Ba Bộ Tổng Tham Mưu để phụ trách ban Nghiên Cứu Tổng Quát; ít lâu sau anh Hiếu cũng thuyên chuyển về đây để đảm nhiệm chức vụ Phó Trưởng Pḥng. Mừng rỡ lại có ngày tái ngộ. Điểm đầu tiên tôi nhận thấy là phong độ, tính t́nh anh Hiếu vẫn như xưa. Trong thời gian làm việc với anh tại Pḥng Ba, tôi nhận thấy anh Hiếu rất thông minh lanh lợi, quyết định mau chóng trong các công tác tham mưu. Các sỹ quan trong pḥng đều nể phục anh. (Đại Tá Quan Minh Giàu).

Thiếu Tá Hiếu

Thiếu Tá Wagner giới thiệu với tôi viên Chỉ Huy Phó Hành Quân Việt Nam trong Vùng Quân Đoàn 1, Thiếu Tá Nguyễn Văn Hiếu, một con người tầm thước nhỏ bé, tinh anh, ăn mặc tươm tất. Thiếu Tá Wagner kéo tôi qua bên và nói nhỏ vào tai tôi, "Anh chàng này cừ khôi lắm đấy". (Một Sĩ Quan TQLC Mỹ)
Thiếu Tá Hiếu được các bạn học mến mộ và nể trọng. (Phiếu Điểm, Đại Học Quân Sự Cao Cấp Mỹ).
Tôi có gặp một Cố Vấn lâu lắm rồi, ông ta học chung với anh của ông (tôi không nhớ tên), nhưng c̣n nhớ ông ta khoe anh ông giỏi giang làm sao trong trường, và tiên đoán là anh ông sẽ lên Tướng nay mai! (Beverly Haire).

Tư Lệnh Sư Đoàn 22

Hơn 20 năm trôi qua, hồi tưởng cố Thiếu Tướng Nguyễn Văn Hiếu, tôi không tránh được xúc động và khâm phục một vị tướng lănh tài ba, đức độ...một tướng lănh tài đức vẹn toàn...Không riêng ǵ cá nhân tôi, có thể nói rằng cho tới ngày hôm nay hầu hết các chiến sĩ QLVNCH đều kính mến những nét quư của cố Thiếu Tướng Nguyễn Văn Hiếu...Tư cách và làm việc của Thiếu Tướng Hiếu đă làm cho quân nhân các cấp tại Sư Đoàn 22 Bộ Binh kính mến và hănh diện được phục vụ dưới quyền ông. Đối với thuộc cấp, ông là Tư Lệnh độ lượng, thông minh, không bè phái, không tham nhũng hối lộ của bất cứ ai. Đối với đơn vị Hoa Kỳ và Đồng Minh, ông được họ kính nể hết mức qua thái độ phục vụ tổ quốc và quân đội...Thiếu Tướng Tư Lệnh Sư Đoàn Mănh Hổ Đại Hàn rất kính nể Thiếu Tướng Hiếu... (Đại Tá Trịnh Tiếu).
Tôi phục nhất hai Tướng. Thứ nhất là Tướng Đỗ Cao Trí...Thứ nh́ là Tướng Hiếu v́ ông đánh giặc với một tŕnh độ văn hóa cao...Tướng Hiếu giỏi về tham mưu đă đành, nhưng ông tác chiến cũng rất cừ...Tướng Ngô Quang Trưởng so sao bằng Tướng Hiếu được... (Đại Tá Lê Khắc Lư).
Tôi mừng là đă dùng rất nhiều thời gian làm việc với Sư Đoàn 22 thuộc QLVNCH liên quan đến chiến thuật di động không kỵ, v́ lẽ Sư Đoàn 22, dưới sự lănh đạo tài giỏi của Đại Tá Nguyễn Văn Hiếu, phải cáng đáng gánh nặng chính trong Tỉnh B́nh Định trong một thời gian lâu dài.(...) Trong thời kỳ hành quân Pershing đă có trên 29 hành quân phối hợp đă được thực hiện với Sư Đoàn 22 thuộc QLVNCH. Trung Đoàn 40 thuộc sư đoàn này đă đóng vai tṛ chính yếu trong Trận Tam Quan. (Thiếu Tướng John Tolson).
Tôi nhớ rơ nhất ông là một con người rất hiên ngang được binh sĩ ông rất kính nể.(Jason Kaatz).

Tư Lệnh Sư Đoàn 5

Tướng Hiếu là một tư lệnh trên trung b́nh...Ông được đánh giá cao hơn mức trung b́nh của một tư lệnh Sư Đoàn Mỹ trong cung cách hành sự toàn diện của ông. (Đại Tá John G. Hayes).
Trong những khi trực thăng bị trúng đạn súng cao xạ của địch quân, Tướng Hiếu hay pha tṛ để giảm sự căng thẳng và mối sợ hăi của các người đồng hành. (Thiếu Tá Edgar C. Doleman).
Tôi có thể nói lại với ông là Tướng Abrams rất kính trọng Tướng Hiếu và luôn đề cao tính thanh liêm, tiết khí và quả cảm của Tướng Hiếu. (Raymond D'Addario, Sĩ Quan Anh Ninh Cá Nhân cho Tướng Creighton Abrams).
Khi tôi nh́n thấy h́nh Tướng Hiếu ở trang nhà này, tôi nhớ lần tôi gặp ông ở Cam Bốt...Viên sĩ quan cao cấp đi cùng với tôi nói là nếu Việt Nam được chỉ huy bởi viên Tướng Lănh này th́ chúng ta đă đẩy lui quân Bắc Việt trở về nguyên quán chúng...Tôi ước ǵ tôi đă gặp được Tướng Hiếu chỉ một lần thôi, chỉ để quen biết một chiến binh thứ thiệt... (Claude Stevens).
Trong ba Tướng Tư Lệnh Sư Đoàn (5, 18 và 25) của Quân Đoàn 3, Tướng Hiếu được Tướng Đỗ Cao Trí trọng dụng nhất...Trong đời Tướng Hiếu, có hai người thương ông nhất, đó là cụ Trần Văn Hương và Tướng Đỗ Cao Trí... (Đại Tá Nguyễn Khuyến).
Trong thời gian anh Hiếu làm Tư Lệnh Sư Đoàn 5 Bộ Binh th́ tôi làm Dân Biểu Quốc Hội, đơn vị B́nh Long...Là một Tư Lệnh Sư Đoàn rất giỏi về chiến lược, chiến thuật, thêm vào tánh t́nh thẳng thắn, cương trực, không bè phái, thanh liêm, nên rất được nhiều người nể, nhưng có một số ít không thích... (Dương Văn Thụy)
Tôi chống đối Việt Nam hóa ... Tôi chỉ xin kể lại một mẩu chuyện. Tôi thăm viếng một số đơn vị tại chiến trường để t́m hiểu về chương tŕnh Việt Nam hóa chiến tranh...Chuyện này xảy ra tại bộ tư lệnh Sư Đoàn 5. Tôi thảo luận vấn đề với tư lệnh của sư đoàn, Tướng Nguyễn Văn Hiếu, một tướng thanh liêm nhất, và đồng thời cũng tài ba nhất. Câu trả lời của Tướng Hiếu đă làm cho tôi phải lấy làm ngạc nhiên và bừng tỉnh con mắt. Tôi hỏi Tướng Hiếu, 'Anh nghĩ sao về Việt Nam hóa?' Tướng Hiếu nói với tôi, 'Không thể thực hiện nó được.' 'Tại sao vậy?' Tướng Hiếu đáp, 'Sư Đoàn 5 bao giàn một vùng mà trước đây có hai sư đoàn Mỹ khác, và bây giờ sau khi hai sư đoàn Mỹ đó đă bỏ đi tôi chỉ có một sư đoàn của tôi để bao giàn trọn vẹn vùng này. Tôi có ba trung đoàn trong vùng và phải dùng một trung đoàn thay thế cho một sư đoàn. Làm sao mà tôi có thể đối chọi với địch trong t́nh trạng này? Hẳn là tôi phải suy yếu đi nhiều.' Tướng Hiếu tỏ vẻ thất vọng. Tôi lấy làm ngạc nhiên; Tướng Hiếu là một con người trầm lặng, rất lễ độ, và đă cố gắng hết sức ḿnh. Nhưng Tướng Hiếu đă khẳng định với tôi là không thi hành được. 'Làm sao mà tôi có thể bao giàn một vùng rộng lớn hơn với số lượng đơn vị bớt đi?' Thế có nghĩa là chương tŕnh Việt Nam hóa khiến cho chúng tôi suy yếu đi. (Tướng Trần Văn Đôn)

Tư Lệnh Phó Quân Đoàn 3

Tướng Hiếu không như các Tướng Lănh khác. Ông có vẻ văn hơn là vơ. (Đại Tá Phan Huy Lương).
Tướng Hiếu là một Tướng giỏi và trong sạch. Mọi người từ trên xuống dưới đều quư mến ổng...Ông quả thật là một vị tướng giỏi và nhất là trong sạch. H́nh ảnh một ông tướng trẻ tuổi, đẹp trai nhưng lại ăn mặc xuề x̣a, tánh t́nh điềm đạm và b́nh dân vẫn c̣n ghi măi trong kư ức của tôi...Trong suốt bao nhiêu năm làm việc trong ngành An Ninh Quân Đội, tôi được đọc rất nhiều hồ sơ báo cáo về nết hư tật xấu, tham nhũng và hối mại quyền thế của các Tướng và Tá thuộc QLVNCH thời bấy giờ, nhưng tuyệt nhiên không có ai nói xấu về Tướng Hiếu. (Đại Tá Nguyễn Khuyến).
Chúng tôi anh em khóa Trần Hưng Đạo rất hănh diện có một người bạn trung trực và hiên ngang như Thiếu Tướng Nguyễn Văn Hiếu. (Trung Tướng Hoàng Xuân Lăm).
Măi cho đến tháng 11 năm 1974 tôi được đề cử về Quân Đoàn III th́ gặp lại anh Hiếu đang giữ chức vụ Tư Lệnh Phó Hành Quân ở Quân Đoàn. Chúng tôi đă hợp tác hoạt động với nhau rất vui vẻ và hữu hiệu. Anh Hiếu vẫn giữ được tính t́nh ḥa nhă và khiêm nhượng như xưa... T́nh h́nh chiến trận thời gian này rất sôi động... Thiếu Tướng Hiếu đă tỏ ra có khả năng cao độ và luôn luôn chu toàn nhiệm vụ giao phó một cách đáng khen... (Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn).
Nếu QLVNCH có nhiều Tướng Lănh tầm vóc Tướng Hiếu th́ nước Việt Nam đă không bị mất. (Tướng Trần Văn Đôn).
Trong QLVNCH chỉ có Tướng Hiếu là có khả năng và bản lănh điều binh cấp Quân Đoàn, các Tướng Lănh khác chỉ cầm nổi quân tới cấp Sư Đoàn. (Một Tướng Lănh Hoa Kỳ).
Tôi biết rơ cụ Phó và ông Vân rất mến thương Tướng Hiếu...Khi được tin Tướng Hiếu tử nạn, cụ Phó và ông Vân đến tận nơi tỏ ḷng thương tiếc lúc chưa liệm thi hài... (Chuẩn Tướng Lư Bá Hỷ).
Năm kia, Đại Tá Trịnh Tiếu...có nhắc tới Thiếu Tướng Hiếu, với ḷng kính mến tuyệt đối, một Cấp Chỉ Huy ưu tú, thanh liêm và khả kính nhất. (Trung Tướng Lữ Lan).
Tướng Hiếu là một tướng lãnh trong sạch, đạo đức, có tầm mắt rộng lớn để nh́n thấy hậu trường chính trị và chiến lược trên phương diện quốc gia và quốc tế. Ông xứng đáng là một một minh quân của nước VNCH mà VN đă thiếu vắng hơn một thế kỷ, tuy nhiên thời cơ quá muộn đă không cho phép ông thi thố tài năng. Cuối năm 1972 ông đă cho tôi thấy tấm ḷng yêu nước chống Cộng của ông cũng như những tiên đoán chính sách đổi mới của chính sách Hoa Kỳ sau chuyến viếng thăm Trung Cộng của Tổng Thống Nixon. Chỉ hơn một giờ ngồi ăn cơm trưa với ông tại Câu Lạc Bộ Sĩ Quan An Đông cuối tháng tư năm 1974, tôi đă thấy ông là một chiến lược gia quốc tế ngoài cái đức tính văn võ kiêm toàn của ông. Ông đă thấy rơ cái nguy cơ mất nước sau Hiệp Định Ba Lê, phong trào phản chiến ở Hoa Kỳ, vụ Watergate của Tổng Thống Nixon và sắc luật hạn chế quyền hạn chiến tranh của T/T Hoa Kỳ. Tuy nhiên ông không sờn chí với chính sách “C̣n Nước C̣n Tát”, “Không Bỏ Cuộc Dù Đồng Minh Bỏ Cuộc”, “Quyết Sinh Tử Với Địch” …Ông đă có môt kế hoạch “Tŕ Hoăn Chiến” bằng đường lối ngoại giao trên phương diện quốc tế, tuy nhiên “Mưu Sự Tại Nhân, Thành Sự Tại Thiên” nên thiên thời đă không cho phép ông gỡ thế cờ bí của VNCH. (Trần Văn Thưởng).


Nguyễn Văn Tín
Ngày 01 tháng 4 năm 2000.

Cập nhật ngày 06.07.2006

generalhieu