Pḥng Thủ Căn Cứ Lai Khê

Tướng Hiếu thích tấn công hơn là pḥng thủ. Tuy nhiên Tướng Hiếu giỏi về cả hai thế. Đại Úy Trần Hoài Thư, thuộc Đại Đội Thám Kích 405 là đơn vị trừ bị cho Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn 22 đóng ở Bà Gi, khi Tướng Hiếu làm Tư Lệnh Sư Đoàn, viết, không có "bất cứ một trái pháo nào của địch lọt vào khu vực của Bộ Tư Lệnh" vào những năm 1966-1969. Vào tháng 8 năm 1969, Tướng Hiếu về nắm Sư Đoàn 5. Lúc đó Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn đóng tại thi xă Phú Cường, tỉnh B́nh Dương.

Cuối tháng 12 năm 1969, Sư Đoàn 1 Bộ Binh Mỹ được chỉ định đại đơn vị thứ hai rút về Mỹ trong chương tŕnh Việt Nam hóa chiến tranh. Trung Tá Roy Couch, Cố Vấn Phó Sư Đoàn 5 viết về cho vợ ngày 25 tháng 12 năm 1969 : "Coi bộ Sư Đoàn 1 Hoa Kỳ sẽ là Sư Đoàn kế tiếp đi về nước. Nếu quả như vậy tụi anh sẽ phải dọn về Lai Khê." Trong một cuộn băng thâu ông gửi về cho vợ con đầu năm 1970 , liên quan đến kế hoạch dọn về Lai Khê, "Roy nói là các ṭa nhà tại Lai Khê cần phải được sửa chữa khá bộn; trước hết họ cần xây đắp các thành lũy cho doanh trại, tiếp đến là tân trang các khu ở và các toà nhà khác. Coi bộ cả Việt lẫn Mỹ không ai muốn dời đây để lên Lai Khê cả." Ngày 2 tháng 2 năm 1970, ông viết thêm cho vợ : "Tụi anh chuẩn bị dọn về Lai Khê, và coi bộ công việc sẽ hoàn tất vào khoảng ngày 21 tháng 2. Có nghĩa là nội trong ba tuần lễ tụi anh sẽ có mặt tại đó."

Quả đúng vậy, nghi lễ chuyển giao doanh trại từ tay Tướng Milloy, Tư Lệnh Sư Đoàn 1 HK qua tay Tướng Hiếu, Tư Lệnh Sư Đoàn 5 VN, được cử hành ngày 27 tháng 2 năm 1970, mặc dầu ngày chuyển giao được dự định vào ngày 15/3/70.

V́ căn cứ Lai Khê được tạo dựng cho một sư đoàn Mỹ, nên nó không mấy thích hợp cho một sư đoàn Việt Nam. Trong một văn thư đề ngày 28 tháng 12 năm 1970, Trung Tá George Layman, Cố Vấn Phó Sư Đoàn viết cho Cố Vấn Trưởng Quân Đoàn III :

Việc trao lại các Doanh Trại HK rộng lớn cho QLVNCH tạo một gánh nặng đối với khả năng điều hành của các đơn vị QLVNCH. Kích thước rộng lớn của hầu hết các doanh trại HK buộc phải xử dụng một con số lớn các lực lượng QLVNCH vào việc pḥng thủ an ninh tĩnh động và do đó giới hạn số nhân sự khả dụng cho các cuộc hành quân tại chiến trường. Các đơn vị QLVNCH dần dà thu hẹp chiều kích chu vi pḥng thủ của các doanh trại này ngơ hầu có thể bảo vệ cách hữu hiệu với một số nhân sự tối thiểu.

Trong văn thư đề ngày 23/1/1970 gửi Đại Tướng Cao Văn Viên, Trung Tướng Đỗ Cao Trí, Tư Lệnh Quân Đoàn III, ghi :

"Hệ thống pḥng thủ gồm có: hàng rào chu vi lối 11.750m, hàng rào giữa các đơn vị lối 11.000m, 112 pháo đài và cḥi canh."

và việc tu bổ hệ thống pḥng thủ cần tới :

"23.632 ḿn M16; 860 ḿn claymore; 1.720 ḿn chiếu sáng; 738 m3 gỗ xẻ đủ loại; 1.456 bù-long cỡ 12x350; 2.800 Kilos đinh 6-10-15 cm; 672 bao xi-măng; 183 m3 cát."

C̣n Tướng Conroy MACVJ4 (thuộc ban tiếp vận của MACV), sau khi thị sát căn cứ Lai Khê, nhận xét là Sư Đoàn 5 sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc bảo tŕ căn cứ rộng lớn này v́ ngân sách nghèo nàn của Quân Đội Việt Nam.

Ngân khoản bảo tŕ -- Ông nói là ngân sách quốc gia thường cung cấp rất ít ngân khoản cho việc bảo tŕ các căn cứ đóng quân, thường chỉ một phần mười tổng số xin, và thường không tài nào xin thêm ngân khoản về khoản này. Ông nói thêm là các đơn vị QLVNCH đóng trong các căn cứ cũ của Mỹ phải tập sống trong ngân khoản eo hẹp này; nếu không, họ phải chấp nhận không dùng tới các căn cứ đó. Ông ghi nhận là có nhiều căn nhà tại Lai Khê cần phải được sửa chữa và nếu không xin được vật liệu xây cất qua hệ thống thông thường, th́ phải tháo gỡ một số căn nhà để lấy vật liệu dùng trám vào những toà nhà khác.

Sau khi nghe Tướng Hiệu tŕnh bày về kế hoạch pḥng thủ căn cứ Lai Khê, Tướng Conroy c̣n nhận xét thêm là theo ông "th́ số lượng lực lượng ấn định cho việc pḥng thủ quá cao, và một phần lực lượng này có thể được dùng để sửa chữa nhà cửa, vv..., trong ban ngày."

Chẳng qua là do tính cẩn trọng vốn sẵn có, Tướng Hiệu thấy cần phải dùng tới một số lượng đơn vị pḥng thủ hùng hậu hơn thường vào giai đoạn khởi đầu của việc tiếp thu căn cứ mới. Tướng Hiếu đích thân trực tiếp lo liệu đến việc pḥng thủ của căn cứ. Khi giao cho Tiểu Đoàn 1/8 trọng trách bảo vệ ṿng đai căn cứ, Tướng Hiếu căn dặn Đại Úy Trần Văn Thưởng, Tiểu Đoàn Trưởng TĐ1/8, là phải báo cáo ngay về Bộ Tư Lệnh khi phát hiện đặc công Việt Cộng xâm nhập vào tiền đồn của tiểu đoàn.

Đại Úy Thưởng kể lại rằng một đêm nọ, lính ở tiền đồn báo cáo là có dấu chỉ đặc công Việt Cộng đă xâm nhập vào hàng rào giây kẽm gai. Lập tức ông báo cáo về Bộ Tư Lệnh của sư đoàn theo lời căn dặn của Tướng Hiếu, và đồng thời ông lôi Đại Úy Ranger, Cố Vấn TĐ1/8, nhảy lên chiếc quân xa 4x4, xông ra tiền đồn. Vừa tới nơi, ông và Đại Úy Ranger nhảy ra khỏi xe, th́ vừa lúc đó một chiếc trực thăng bay là sát xuống trên đầu ông. Trận đánh phản công diễn ra chớp nhoáng trong ṿng 5 phút và quân pḥng thủ bắt được ba tên đặc công. Đại Úy Thưởng cho là sự xuất hiện bất ngờ của Tướng Hiếu trên chiếc trực thăng đó đă cứu sống mạng ông, v́ ba tên đặc công này bị phát giác ẩn núp ở một vị trí đàng sau lưng ông và khi ông hỏi chúng sao không nổ súng bắn sau lưng ông và Đại Úy Ranger th́ chúng khai là v́ khi thấy trực thăng xuất hiện bất th́nh ĺnh chúng sợ nổ súng sẽ phát hiện trọn nhóm đặc công. Tướng Hiếu đă cho hạ cánh trực thăng xuống đưa ba tên tù binh về Bộ Tư Lệnh khai thác. Đại Úy Thưởng kể tiếp : "Tướng Hiếu đă khai thác số tù binh bắt được, và ông đă cho lệnh bố quân pḥng thủ Lai Khê trong đêm đó. Kết quả là TĐ1/8 đă bắn hạ toán đặc công, và Bộ Tư Lệnh cũng tiêu diệt số c̣n lại sau ṿng đai pḥng thủ của TĐ1/8 trong đêm đó. Sau này, Việt Cộng không c̣n tấn công Bộ Tư Lệnh nữa."

Viên Đại Úy Ranger rất thán phục lối đánh cao bồi chớp nhoáng của Đại Úy Thưởng và đă đề nghị lên thượng cấp ân thưởng cho Đại Úy Thưởng huy chương The Bronze Star Medal with "V" Device của QLHK, cấp ngày 4/7/1970 (CL số 3623).


Nguyễn Văn Tín
Ngày 06 tháng 7 năm 2004.

generalhieu