Ngày 05/3/1973, Phó Đại Sứ Whitehouse gửi bức điện tín sau đây cho Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ.
Đề Tài: Tướng Hiếu Duyệt Xét Công Việc Chống Tham Nhũng Của Phủ Phó Tổng Thống.
1. Thiếu Tướng Nguyễn Văn Hiếu, trưởng ban phân bộ điều tra tham nhũng tại Phủ Phó Tổng Thống, thảo luận chiến dịch chống tham nhũng trong năm vừa qua trong một buổi mạn đàm với viên chức sứ quán ngày 23/02. Những lời nhận xét của Tướng Hiếu được tóm lược dưới đây.
Kết Quả Yếu Kém
2. Tướng Hiếu nói ông cho các kết quả đạt được tới nay là "bi đát". Những thành quả đạt được không tương xứng với tầm kích của vấn đề. Ông gán mức thiếu thành công vào các yếu tố sau đây:
(a) Tuy Phó Tổng Thống Hương coi bộ được Tổng Thống trao toàn quyền trong chiến dịch chống tham nhũng, trên thực tế Phó Tổng Thống chỉ được quyền giới hạn, hay chỉ có thể yêu cầu mở điều tra nhắm vào các nhân vật ở cấp quận trưởng hay thấp hơn. (b) Muốn điều tra những cá nhân ở cấp tỉnh trưởng hay cao hơn, Phó Tổng Thống sẽ không khởi công nếu không được phép Tổng Thống trước. Tướng Hiếu nói trong một số trường hợp sự chấp thuận này không được ban bố cách dễ dàng. (c) Ngoài chính các sự kiện của nội vụ, có nhiều yếu tố khác xen lấn vào kể cả trong những vụ điều tra ở cấp quận trưởng và thấp hơn. Những yếu tố này, Tướng Hiếu nói, gồm sự liên hệ họ hàng của bị can với những tai to mặt lớn hoặc qua ngă gia đ́nh hoặc qua các mối thắt ảnh hưởng khác. Tướng Hiếu nói ông tốn nhiều th́ giờ cố công gạt qua bên những yếu tố đó trong việc cứu xét những vụ tham nhũng, nhưng ông ngụ ư là chính Phó Tổng Thống Hương đôi khi cảm thấy buộc phải coi những yếu tố này là hệ trọng. (d) Phủ Phó Tổng Thống vẫn c̣n thiếu nhân sự và ngân khoản để có thể theo đuổi những vụ điều tra tham nhũng tầm cỡ rộng lớn. (Tướng Hiếu nêu lên điểm này cách thường xuyên với các viên chức sứ quán.) Tham Nhũng và cuộc Đấu Tranh Chính Trị
3. Tướng Hiếu nói là kinh nghiệm riêng của ông trong năm qua và cái nh́n gần kề mà công việc đối với tham nhũng trong toàn cơi xă hội Việt Nam đă khiến ông xác tín là nếu không t́m ra phương cách tấn công vấn đề cách hữu hiệu, th́ đó có thể sẽ là yếu tố quyết định trong t́nh trạng xô đẩy dân chúng về phía Cộng Sản trong một cuộc đấu tranh chính trị trong tương lai. Ông nói là mặc dù dân chúng miền Nam cách chung không ưa thích Cộng Sản và e ngại ít nhiều Cộng Sản nắm quyền, phần đông dân chúng căm phẫn trước những bằng chứng về hành vi lạm quyền trục lợi cho cá nhân, tham nhũng, đặc biệt là tống tiền, mà họ phải đương đầu hằng ngày.
Những Vụ Tham Nhũng Đang Được Cứu Xét
4. Tướng Hiếu tóm lược t́nh trạng của các vụ đang được điều tra như sau:
(a) Vụ Huỳnh Khắc Dụng. Tướng Hiếu nói là cuộc điều tra vụ Thẩm Phán Dụng, khởi công tháng 9 năm 1972, đă hoàn tất, và rất có thể Phó Tổng Thống Hương sẽ đề nghị cho Thẩm Phán Dụng về hưu. Tướng Hiếu nói là Bộ Trưởng Tư Pháp, Lê Văn Thu, cũng như những thành viên khác của ủy ban điều tra liên hệ với ngành Tư Pháp, đă luôn t́m cách bác bỏ những lời cáo buộc Thẩm Phán Dụng, mặc dù sự kiện là các bằng chứng buộc tội ông Dụng rất chi tiết và không chối căi được. (b) Vụ Tỉnh Trưởng G̣ Công. Tướng Hiếu nói là Đại Tá Trần Trọng Nghĩa, Tỉnh Trưởng G̣ Công, đang bị điều tra v́ tham nhũng quá độ. Tướng Hiếu giải thích là người tiền nhiệm của ĐT Nghĩa, Đại Tá Lê Văn Tư, hiện giờ là Tư Lệnh Sư Đoàn 25 QLVNCH, đă khai triển một hệ thống hối lộ với khoảng một nửa tá dân giàu có trong tỉnh lỵ, kể cả Chỉ Huy Trưởng An Ninh Quân Đội. Hành vi biển thủ của ĐT Tư, theo Tướng Hiếu, ở mức trung b́nh liên quan đến lề lối làm ăn chính là nhận một số tiền lớn từ tay các thương gia đổi chác lấy giấy phép thương mại và ân huệ hay bảo vệ khác. Tuy nhiên ĐT Nghĩa, v́ ḷng tham đă vượt quá xa các phương pháp truyền thống và đă được thừa nhận dùng ảnh hưởng để trục lợi riêng và đă đ̣i hỏi trực tiếp và quá đáng những cá nhân không liên hệ với bất cứ ân huệ nào mà ĐT Nghĩa đă ban bố. (c) Vụ Tỉnh Trưởng Long Khánh. Tướng Hiếu nói là Đại Tá Mạch Văn Trường, mới đây được bổ nhiệm Tỉnh Trưởng Long Khánh, trong vài tuần qua đă tiếp xúc Thiếu Tá Sung, một trong những quận trưởng của ông, ra lệnh phải tống tiền những nhà thầu đốn cây làm gỗ trong quận và cung cấp cho ĐT Trường một phần chia chác lớn. Tướng Hiếu nói là Thiếu Tá Sung, từng là Trung Đoàn Trưởng Trung Đoàn 8, thuộc Sư Đoàn 5, khi Tướng Hiếu là Tư Lệnh Sư Đoàn 5, có tiếng trong QLVNCH là rất thanh liêm. Thiếu Tá Sung đă tŕnh với Tướng Hiếu lệnh của ĐT Trường, và thưa là đă nói với ĐT Trường là ông không thể làm theo lời yêu cầu đó và v́ vậy xin được thuyên chuyển đi nơi khác. Tướng Hiếu chú thích với viên chức sứ quán ĐT Trường từng là một cựu cộng tác viên của Trung Tướng Nguyễn Văn Minh, Tư Lệnh Quân Đoàn 3, và Tướng Hiếu xác tín là Tướng Minh đă bổ nhiệm ĐT Trường vào chức vụ tỉnh trưởng một phần để nắm lấy trong tay thương vụ lâm sản đem lại nhiều lợi tức trong tỉnh Long Khánh. Tướng Hiếu đang đề nghị đưa vụ này ra điều tra nhưng lưu ư là c̣n tùy thuộc Tổng Thống Thiệu và kết quả của các cuộc gặp gỡ giữa Thiệu và Trung Tướng Minh. Lời bàn
5. Sứ mạng tầy trời Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu trao cho Phó Tổng Thống thực thi chiến dịch chống tham nhũng coi ra không có ảnh hưởng ǵ mấy với vấn đề này cho tới giờ này. Thành quả quan trọng duy nhất, sự phơi bày vụ Quỹ Tiết Kiệm Quân Đội và sự thất sủng của Bộ Trưởng Quốc Pḥng Nguyễn Văn Vỹ, đă không được tiếp nối bởi vụ nào khác. Dư luận dân chúng Việt Nam, quá sành sơi để mà đặt nhiều hy vọng vào sứ mạng của Phủ Phó Tổng Thống ngay lúc ban đầu, nay có chiều hướng không coi Phủ Phó Tổng Thống là một khí giới chống tham nhũng.
Whitehouse
Nguyễn Văn Tín
Ngày 16 tháng 5 năm 2002